Hof noemt Malek F. 'volledig ontoerekeningsvatbaar' en legt tbs met dwangverpleging op

Malek F. (midden) tijdens het hoger beroep
Malek F. (midden) tijdens het hoger beroep © ANP ALOYS OOSTERWIJK
DEN HAAG - Het gerechtshof in Den Haag heeft Malek F. in hoger beroep dinsdag tbs met dwangverpleging opgelegd. F. stak in 2018 op Bevrijdingsdag drie willekeurige mensen neer in de buurt van de Haagse Hogeschool. Het Openbaar Ministerie (OM) had twaalf jaar cel en tbs met dwangverpleging geëist, maar volgens het hof is F. volledig ontoerekeningsvatbaar.
De slachtoffers ondervinden tot op de dag van vandaag grote nadelen van steekpartij. Ze vinden dat F. (34) hun levens heeft verwoest met zijn 'monsterlijke daad'. Zo heeft een van hen elke nacht traumatische nachtmerries. 'Drie jaar na dato hebben ze hun leven nog niet kunnen oppakken. De ontwrichting was enorm', luidde de condemnatie van het hof dinsdag.
Dat de rechtbank de Syriër alleen tbs had opgelegd en geen celstraf, noemden de slachtoffers shockerend. De rechtbank oordeelde in 2019 dat F. volledig ontoerekeningsvatbaar was.

Drievoudige moordpoging

Het hof acht een drievoudige poging tot moord bewezen. F. handelde met voorbedachte raad, oordeelt het hof. Hij had een vooropgezet plan om 'duivelsaanbidders' die hij zag van het leven te beroven. Het hof acht F. als psychiatrisch patiënt echter volledig ontoerekeningsvatbaar. 'Hij is daarmee geen strafbare dader.'
Het OM ziet in hoger beroep geen bewijs meer voor een terroristisch motief en vroeg hiervoor vrijspraak. Het hof ging daar in mee. F. was boos en gekrenkt na het verliezen van zijn woning en ontevreden over zijn behandeling in een GGZ-kliniek. Bovendien was zijn verzoek tot naturalisatie afgewezen. Bij zijn daad wilde hij zich laten doodschieten door de politie.

Psychose

F.'s advocaten zeggen dat hij heeft gehandeld in een psychose veroorzaakt door schizofrenie, deskundigen bevestigen dat. Volgens de verdediging was geen sprake van voorbedachte raad en had F. evenmin een terroristisch oogmerk. F. zou hebben gedacht dat hij werd achtervolgd, en dat iemand hem van zijn geloof wilde brengen. Volgens behandelaars had F. last van een paranoïde, psychotisch wereldbeeld.
De behandelaars gaven dinsdag tevens aan geen tekenen van radicalisering bij F. te zien. Het was volgens hen niet mogelijk om een volledig inzicht in de psyche van F. te krijgen, maar wel dat de druk van zijn waanbeelden groot was. Ook het hof deelde die conclusie.

Uitzichtloze situatie

De verdediging van F. is blij dat hij straks behandeld wordt. Op dit moment zit hij nog op de terroristenafdeling van gevangenis De Schie. Wel vrezen zijn advocaten dat voor F. een uitzichtloze situatie kan ontstaan. Als hij zijn verblijfsvergunning kwijtraakt zal hij niet op verlof kunnen en zo nooit zijn behandeling helemaal kunnen afmaken. In praktijk zou dat kunnen betekenen dat hij nooit meer uit de kliniek zou komen.
Het hof wilde hier niet op vooruit lopen: 'Het hof gaat uit van het nu geldende systeem van tbs waar het er primair om gaat de samenleving tegen ernstig herhalingsgevaar te beschermen.', zei de voorzitter. 'De maatregel die wordt opgelegd heeft ook in dit geval als doel de terugkeer van de verdachte na de behandeling in een maatschappij.'