Rechter: Goudse Turfmarktkerk is onterecht gesloopt

Op verzoek van de rechtbank had de Stichting Advisering Bestuursrechtspraak voor Milieu en Ruimtelijke Ordening (STAB) een rapport gemaakt over de noodzaak tot sloop van de kerk. Dat bureau kwam eerder tot de conclusie dat de kerk niet direct op instorten stond en dus niet gesloopt hoefde te worden. Ook constateerde het dat de kosten van die sloop - ruim 530.000 euro - veel hoger waren dan noodzakelijk. De STAB schatte de benodigde kosten voor de sloop op zo'n 280.000 euro.

Hoewel de gemeente Gouda de conclusies daarvan betwiste, stellen de rechters dinsdag dat dit rapport 'voldoende zorgvuldig tot stand is gekomen' en dat er geen 'zodanige gebreken' vertoond zijn dat daaraan mag worden getwijfeld.

De rechtbank neemt het oordeel van het rapport over, staat in het vonnis. 'De STAB heeft het dossier bestudeerd, met beide partijen een gesprek gevoerd, ontbrekende stukken opgevraagd en locatie-onderzoek verricht. (...) De conclusies van de STAB zijn bovendien duidelijk en voorzien van een navolgbare onderbouwing.'

De gemeente Gouda had in de zaak aangevoerd dat er destijds wel rapporten waren van deskundigen waaruit zou blijken dat de sloop noodzakelijk was. Maar de rechtbank wijst erop dat er meerdere van die onderzoeken waren. Een ervan stelt 'dat er vanwege de achteruitgang van de constructieve staat van de kerk grote zorgen waren over de stabiliteit en de draagkracht van de constructie en de veiligheid van omwonenden'. Maar de rechter is het niet eens met de conclusies die de gemeente aan dat rapport verbond. Dat er sprake is over 'zorgen of twijfels' wil echter niet zeggen dat er ook daadwerkelijk sprake is van 'direct instortingsgevaar', stelt de rechtbank.

De rechters hechten aan een ander onderzoek in opdracht van de gemeente veel minder waarde. Onder meer omdat dit niet grondig genoeg was uitgevoerd.

Wel heeft de rechtbank nog enig begrip voor de gemeente Gouda. Die baseerde zich op de rapporten van de eigen deskundigen, die wekten immers de indruk dat sprake was van een 'gevaarlijke situatie die tot onmiddellijk ingrijpen noopte'. Ook wijzen de rechters erop dat de gemeente zich al langer zorgen maakte over de staat van de kerk. Als dat inderdaad zou gebeuren, had dat grote gevolgen voor de buren.

Maar, oordeelt de rechtbank nu: die rapporten die de gemeente had laten maken waren niet deugdelijk. 'Op grond van die rapportages heeft verweerder dus ten onrechte de verwachting gevormd dat de Turfmarktkerk op 24 oktober 2018 vanwege zijn bouwkundige staat een gevaar voor de gezondheid of de veiligheid opleverde.'

De uitspraak van de rechter betekent ook dat eigenaar Boutachekourt de sloopkosten van ruim vijf ton niet hoeft te betalen. De gemeente wilde die kosten op hem verhalen. Boutachekourt zegt dat de uitspraak voor hem een grote steun is. Al sinds de sloop vecht hij het besluit aan. 'Het is fijn dat mijn rechtsgevoel dat was geschonden nu door de rechter is hersteld.'

Wel denk hij dat de zaak nog een politiek staartje krijgt. Want volgens hem was de slechte staat van het gebouw niet het werkelijke argument voor de gemeente om de kerk te laten slopen en had de gemeente onbekende achterliggende motieven. De eigenaar hoopt nu dat de politiek in Gouda doorbijt en via bijvoorbeeld een raadsenquête de onderste steen bovenhaalt.

Zelf gaat Boutachekourt zich ook nog beraden op verdere stappen. 'Eerst moet ik dit goed laten bezinken. Daarna ga ik met mijn raadsman kijken wat wijsheid is.'

De gemeente Gouda laat in een reactie weten nog steeds in de overtuiging te zijn dat in 2018 de juiste beslissing is genomen ‘omwille van de veiligheid van de direct omwonenden’. ‘De gemeente heeft deze beslissing niet licht genomen en zich daarbij gebaseerd op rapportages van de omgevingsdienst Midden-Holland en advies van externe deskundigen’, staat in een brief van het stadsbestuur aan de gemeenteraad. ‘Het college beraadt zich op de uitspraak en komt hier uiteraard spoedig bij uw raad op terug.’