Terreurverdachte wilde bommen leren maken, maar 'was verder niets van plan'

De twee verdachten werden op 25 november 2019 aangehouden nadat de politie uit een afgeluisterd gesprek de indruk kreeg dat ze op het punt stonden een aanslag te plegen. Er zou het geluid van een wapen dat werd doorgeladen zijn gehoord. Dat wapen werd bij de aanhouding van de mannen niet gevonden. Woensdag bleek dat het geluid waarschijnlijk een bewegende schuifdeur was.

Volgens I. had hij voor zijn reis naar Irak via sociale media al aan een kennis gevraagd of die wist hoe je explosieven maakt. De kennis beloofde hem in contact te brengen met iemand in Irak die hem daarbij zou kunnen helpen. Eenmaal daar werd hij inderdaad benaderd door een man die hem eerst een training van een dag beloofde. Maar bij een tweede ontmoeting zei die man dat het niet door zou gaan, dat I. terug moest naar Nederland en nooit meer in Koerdistan mocht komen.

De man kreeg wel twee telefoons mee: één voor contact met de man in Koerdistan, de andere om aan te zetten als de Koerd hem dat vertelde. Op die telefoon kreeg hij vervolgens van 'een slecht Engelssprekende man met een Tsjechisch nummer' de opdracht om een derde telefoon uit een kluisje in Leiden op te halen. Via die telefoon kwam I. in contact met mensen die hem zouden leren hoe hij explosieven moest maken. Die mannen bleken politie-infiltranten.

Aan de infiltranten heeft de verdachte opnieuw gevraagd om hem te leren hoe je explosieven maakt en hij vroeg ook om zes bomvesten. 'Ik wilde niet dat zij het voor mij zouden doen, ik wilde het zelf leren. Dan kan je zeggen: dan ga je het misschien een maand later zelf doen, maar dat is iets heel anders', zei de verdachte.

In een afgeluisterd gesprek heeft de verdachte het over de feestdagen. De rechtbank wilde weten wat daarmee is bedoeld. Daarover verklaarde I.: 'Ik heb gezegd: de feestdagen zijn het perfecte moment om te spelen. Daarmee bedoelde ik dat nieuwjaar het perfecte moment was om het mij te leren. Dan valt het niet op als je een bom maakt. Maar ik wilde hem niet laten afgaan.'

De verdachte kwam veel over de vloer bij medeverdachte Shahram K., die volgens het Openbaar Ministerie (OM) bijeenkomsten organiseerde waarbij het jihadistisch gedachtengoed werd onderwezen en besproken. K. zou de leider van de groep zijn geweest. Shahram K. ontkent dat en zegt dat hij niet eens Arabisch spreekt, dus dat hij ook niet degene kan zijn geweest die de Koran verklaarde voor andere aanwezigen. 'Iedereen die bij mij thee komt drinken wordt neergezet als verdacht bezoek.' Dat K. video's van Islamitische Staat bekeek, komt volgens hem omdat hij 'gewoon het nieuws volgde'. 'Dan krijg je af en toe dat soort video's in je Telegram-account.' K. zegt ook dat hij heeft geprobeerd om I. te weerhouden van zijn plannen.

De zitting begon woensdag met een verzoek van de verdediging om de zaak uit te stellen. De advocaten van verdachte K., Jeffrey Jordan en Tarkan Kocabas vinden dat sommige van de afgeluisterde gesprekken van de verdachten niet goed zijn weergegeven in het dossier. En dat die daarom opnieuw moeten worden beluisterd.

Na beraad besloot de rechtbank dat de gesprekken tijdens het vervolg van de zitting op donderdagochtend beluisterd zullen worden. De rechter hield de mogelijkheid open dat de rest van de zaak daarna alsnog wordt uitgesteld. Dat zou kunnen betekenen dat er donderdag misschien geen eis wordt geformuleerd door het OM.

Serge Weening, de advocaat van verdachte I., wond zich op over de volgens hem selectieve verhoren van getuigen door het OM. Weening heeft gevraagd om een aantal betrokkenen te laten verhoren, onder meer de mysterieuze man in Koerdistan en een man die vastzit in Macedonië met wie verdachte I. contact zou hebben gehad. 'Ik heb erom geroepen, maar er is niks mee gedaan. Het OM onderzoekt alleen de belastende getuigen en niet de ontlastende. Daar maak ik me heel boos over.'

Weening haalde ook uit naar de AIVD, die dit onderzoek in gang zette met een tip richting de politie: 'Ooit zal duidelijk worden dat de AIVD dingen doet die niet oké zijn. En de rechtbanken sluiten daar hun ogen voor. Ik voel me de Pieter Omtzigt van de rechtszaal, maar er komt een moment dat ik gelijk krijg.' Toch kreeg Weening niet de gelegenheid om zijn getuigen te laten verhoren.

Beide verdachten zeiden woensdag dat ze er beter eerder mee hadden kunnen stoppen. De rechtbank wilde van K. weten waarom hij I. elke keer weer naar de afspraken met de infiltranten reed, terwijl hij wist dat er over bommen gepraat werd. K.: 'Ik wilde zien hoe het zou aflopen. Ik had moeten weglopen, want ik was al bang dat ik hier zou eindigen.'

De zaak gaat donderdag en vrijdag verder. De uitspraak komt waarschijnlijk over vier weken.