Coronavirus: 'Iedereen snakt naar meer vrijheden', burgemeesters hopen op snellere versoepelingen

Burgemeesters van het Veiligheidsberaad hopen op snellere versoepelingen. 'Wij willen allemaal zo snel mogelijk van alle maatregelen af, maar het moet wel kunnen', zegt burgemeester Wouter Kolff van Dordrecht voorafgaand aan de bijeenkomst van de voorzitters van de 25 veiligheidsregio's.

'Iedereen snakt naar meer vrijheden, ook in Den Haag', zegt burgemeester Jan van Zanen van de hofstad. Sybrand van Haersma Buma van Leeuwarden ziet het rooskleurig in. 'Het gaat de goede kant op met de coronacijfers.' Aboutaleb denkt eveneens dat het kabinet zich kan beroepen op 'afspraken die eerder zijn gemaakt' om sneller te versoepelen nu de 'trend onmiskenbaar dalende' lijkt.

Het verschil tussen het RIVM en het kabinet is volgens hem maar vier dagen. Het RIVM adviseert het kabinet om nog even pas op de plaats te maken. Het kabinet wil juist met een paar dagen versnellen. 'Als de discussie gaat over het aantal dagen, dan zijn we al een heel eind gekomen', vat Jack Mikkers van Den Bosch positief samen.

De kinderen in groep 8 van de basisschool die dit jaar de Centrale Eindtoets hebben gedaan, haalden daar een gemiddelde score van 535 op. Dat is het laagste resultaat in vijf jaar tijd. De scores lopen van 501 tot 550.

Volgens het College voor Toetsen en Examens is er sprake 'van een kleine, maar aantoonbare leervertraging vanwege de coronamaatregelen'. Het college heeft daar rekening mee gehouden in de adviezen aan de kinderen welk soort middelbare school het beste bij ze past. De grenzen zijn iets verschoven. Zo krijgt een kind met een score van 539 nu een advies havo/vwo. Twee jaar geleden zou een kind met die score een vmbo-tl/havo-advies hebben gekregen. Een kind met een score van 544 krijgt geen havo/vwo-advies, maar vwo.

Het Outbreak Management Team (OMT) sluit een nieuwe golf van coronabesmettingen komende winter niet uit, zo wordt duidelijk uit het laatste advies dat de deskundigen naar het kabinet hebben gestuurd. In een 'optimistische situatie' waarin 75 procent van de bevolking is gevaccineerd, zou het zogeheten reproductiegetal van het virus 'net onder de 1' kunnen blijven, schat het OMT in. Een nieuwe uitbraak kan echter wel degelijk weer mogelijk worden als er bepaalde tegenvallers zijn.

Het reproductiegetal geeft weer hoe snel het virus zich verspreidt. Onder de 1 is er weinig aan de hand als maar weinig besmettelijke mensen rondlopen. Boven de 1 worden steeds meer mensen ziek. Dat zou bijvoorbeeld kunnen gebeuren als de mate waarin vaccins beschermen in de loop der tijd vermindert, nieuwe besmettelijkere varianten opduiken óf als in bepaalde specifieke groepen minder mensen zijn gevaccineerd. Dat noemt het OMT 'heterogeniteit in de vaccinatiegraad'.

De belangrijkste corona-adviseurs van het kabinet schrijven dat 'dit suggereert dat naast het huidige vaccinatieprogramma (aanvullende) basismaatregelen nodig zullen blijven'. Ze voegen eraan toe dat de prognoses voor de langere termijn onzeker zijn.

De politie in Den Haag heeft dertig tot veertig demonstranten aangehouden op het Plein in Den Haag, in de buurt van de Tweede Kamer. De politie had de betogers gevraagd te vertrekken naar een ander deel van de stad, maar die weigerden dat.

De arrestanten demonstreerden onder meer de tegen de coronamaatregelen en het vaccinatiebeleid.

De afname van het aantal nieuwe coronabesmettingen heeft afgelopen week flink doorgezet. In totaal registreerde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) 25.255 positieve testresultaten. Dat is 28 procent minder dan een week eerder, toen ruim 35.000 gevallen aan het licht kwamen. Dat waren er al een kwart minder dan in de week daarvoor. In een maand tijd is het aantal wekelijkse nieuwe coronagevallen meer dan gehalveerd.

Ook in de ziekenhuizen is steeds meer te merken dat corona op zijn retour is nu steeds meer mensen zijn gevaccineerd. Volgens de RIVM-rapportage die dinsdag verscheen, werden in zeven dagen tijd 830 mensen met Covid-19 opgenomen in het ziekenhuis, ongeveer een derde minder dan een week eerder. Van deze patiënten waren er 186 zo ziek dat ze op de intensive care belandden. Dat is een afname van 23 procent.

Het RIVM registreerde afgelopen week 96 aan coronagerelateerde sterfgevallen. Vorige week waren het er 90, het laagste aantal sinds begin oktober.

Een groot aantal reclameborden van de coronavaccinatiecampagne van de gemeente Westland is beklad met stickers, teksten of opgetekende snorretjes. Dat meldt mediapartner WOS. De teksten zijn richten zich voornamelijk op de vaccinatiecampagne. 'Propaganda', valt er bijvoorbeeld te lezen.

De bekladde reclameposters zijn te zien in De Lier, Naaldwijk en in 's-Gravenzande. De gemeente Westland laat in een reactie weten dat de postercampagne binnenkort afloopt, en dat de bekladde borden niet vervangen worden. Wel loopt de campagne door op sociale media.

Het eindresultaat van de Centrale Eindtoets voor basisschoolleerlingen in groep 8 was het laagste resultaat in vijf jaar tijd. Volgens het College voor Toetsen en Examens is er sprake van een 'kleine maar aantoonbare leervertraging vanwege de coronamaatregelen.' Leerlingen haalden gemiddeld een score van 535. Dat is lager dan de gemiddeldes van 2019 (536,1), 2018 en 2017 (535,6). In 2020 was er geen eindtoets vanwege de coronacrisis.

Het College voor Toetsen en Examens zegt dat er rekening is gehouden met de leerachterstand bij het geven van adviezen aan de leerlingen. Zo zijn de grenzen iets verschoven. Een kind met een score van 539 krijgt nu een havo/vwo-advies. Twee jaar geleden zou dat een vmbo-tl/havo-advies zijn geweest. Een score van 544 levert een vwo-advies op. Scholen vergelijken de eindscore van de Centrale Eindtoets met het advies dat een leerling eerder kreeg, om zo te bepalen of het nieuwe advies hoger of lager moet uitvallen.

Deze week begint de GGD Hollands Midden met het vaccineren van ongeveer 1000 mensen in de maatschappelijke opvang. Het gaat daarbij niet alleen om dak- en thuislozen, maar bijvoorbeeld ook mensen in de vrouwenopvang. 'Die groep is moeilijk te bereiken,' legt Margreet Bekedam van de GGD Hollands Midden uit tijdens West Wordt Wakker. 'Daarom hebben we contact gezocht met de opvanglocaties. Zij weten beter wie die mensen zijn.' Juist omdat de groep zo moeilijk te bereiken is, krijgen zij het Janssen-vaccin toegediend. 'Daarvan is maar één prik nodig, dus dat is makkelijker.'

Hoeveel mensen uit de maatschappelijke opvang deze week gevaccineerd worden durft Bekedam niet te zeggen. 'We weten nog niet wat de opkomst wordt, maar we doen alles om die mensen te bereiken. Zij zijn een risicogroep in de maatschappij, dus is het belangrijk dat zij gevaccineerd worden.' Volgens Bekedam komt er een tweede ronde vaccinaties als blijkt dat de opkomst laag is.

Meerdere experts hebben hun zorgen uitgesproken over de dure, commerciële PCR-testen die reizigers in Nederland moeten doen als ze op vakantie willen. Die testen worden namelijk vooral aangeboden door zakenlui die soms hoge prijzen rekenen. Niet-commerciële testen zijn er niet, omdat een reis naar het buitenland een 'vrijwillige keuze' is, zegt de GGD. De experts vragen zich ook af of bedrijven die de testen aanbieden zich wel aan de regels houden. 'Iedereen kan zo'n bedrijf beginnen. De een draagt een cowboyhoed, de ander een indianenveer', zegt Bert Niesters, hoogleraar medische microbiologie bij het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). 'Er moet een arts eindverantwoordelijk zijn, maar wie garandeert dat die arts daadwerkelijk betrokken is bij het dagelijkse proces?'

Volgens de Inspectie Gezondheidszorg & Jeugd (IGJ) is er geen sprake van misstanden: 'Mensen kunnen zich bij ons melden als ze risico's zien voor de kwaliteit en veiligheid van de zorg. Als het nodig is, handhaven we natuurlijk. Eigenlijk gaat het over het algemeen goed.' Toch moest een PCR-laboratorium in februari sluiten vanwege risico's voor kwaliteit en veiligheid van de testen.

Op dinsdag komen de 25 burgemeesters die voorzitter zijn van een veiligheidsregio bijeen in Utrecht om te spreken over mogelijke nieuwe versoepelingen. Ook demissionair minister van Justitie Ferd Grapperhaus schuift aan bij dat beraad. Daar worden de actuele besmettingscijfers doorgenomen, en wat de effecten van de laatste ronde versoepelingen zijn.

Het kabinet zal naar verwachting op 1 juni bekendmaken of die nieuwe versoepelingen er komen. De burgemeesters in het Veiligheidsberaad kunnen voor nu hun wensen en meningen doorgeven, zodat die verwerkt kunnen worden in de voorgenomen maatregelen. Voor zover bekend hebben de meest recente versoepelingen geen grote problemen veroorzaakt.

Om in de toekomst beter voorbereid te kunnen zijn op nieuwe pandemieën en andere gezondheidscrises, moet er een nieuwe, landelijke aangestuurde crisisorganisatie komen. Daarvoor pleit GGD GHOR Nederland, de vereniging van 25 regionale GGD-directeuren in een brief aan informateur Mariëtte Hamer. De GGD's vragen in die brief om structurele investering van 600 miljoen euro per jaar in een volgend kabinet. Volgens directeur André Rouvoet zijn de GGD's de afgelopen jaren 'financieel uitgekleed.'

Rouvoet zegt dat de GGD's 'niet toegerust en voorbereid' waren op een pandemie. Door de jarenlange bezuinigingen mistte de GGD 'robuustheid en opschalingsvermogen', waardoor de crisisbestreiding moeizaam op gang kwam. Zo kreeg de GGD veel kritiek op de langzame uitbreiding van de testcapaciteit en het bron- en contactonderzoek. Wel is Rouvoet van mening dat de GGD's een 'megaoperatie' hebben geklaard.

Check hier hoeveel besmettingen er zijn in jouw gemeente.