Coronavirus: Leids museum Boerhaave toont injectiespuit eerste coronavaccinatie

Een vaccinatie wordt gezet
Een vaccinatie wordt gezet © ANP
REGIO - Zaterdag komt er een einde aan de lockdown. Die dag worden veel maatregelen versoepeld. Het kabinet zou overwegen om de volgende stap van het openingsplan opnieuw wat naar voren te halen. Op 25 juni zou de samenleving dan nog verder open kunnen. Volg hier het belangrijkste coronanieuws van 3 juni.

Leids museum Boerhaave toont injectiespuit eerste coronavaccinatie

De injectiespuit waarmee de allereerste vaccinatie in Nederland tegen Covid-19 werd toegediend, is te zien in Rijksmuseum Boerhaave. Ook de ampul waar het coronavaccin in zat, is nu in bezit van het Leidse museum.
Verpleeghuismedewerker Sanna Elkadiri van Zorggroep Elde Maasduinen in het Noord-Brabantse Rijen kreeg op 6 januari de eerste vaccinatie tegen Covid-19. In de ampul zat het vaccin van Pfizer/BioNTech. 'Hiermee startte één van de grootste vaccinatiecampagnes in de Nederlandse geschiedenis', aldus museumdirecteur Amito Haarhuis. 'We zijn er trots op dat we dit vanaf zaterdag kunnen delen met onze bezoekers, vooral omdat de tentoonstelling ook een verhaal van hoop weerspiegelt.'
Het museum gaat zaterdag, na maandenlange sluiting vanwege corona, open voor het publiek. Ampul en spuit liggen in een vitrine die deel uitmaakt van de tentoonstelling Besmet!, die gaat over medicatie tegen virussen sinds de zeventiende eeuw. RIVM-directeur en OMT-voorzitter Jaap van Dissel overhandigde de ampul en injectiespuit donderdag aan het museum. 'Ze verdienen een plek in de rijkscollectie van wetenschapsgeschiedenis, want het symboliseert hoe de medische wetenschap ons het perspectief gaf uit de coronacrisis te komen', aldus Van Dissel.

Kwart van theaters en concertzalen gaat 5 juni meteen open

Ongeveer een kwart van de theaters en concertzalen in Nederland heropent op de eerste dag dat het weer mag, 5 juni, de deuren. Dat blijkt uit een peiling van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties.
In totaal gaat 78 procent van de theaters en concertzalen met de versoepelingen van de coronamaatregelen weer open, waarvan een groot deel dus pas in de dagen na 5 juni. In de zomer gaat 4 procent van de podia voor het eerst open voor publiek. Een zevende (13 procent) van de podia blijft dicht tot het nieuwe theater- en concertseizoen begint in september.
De peiling werd gehouden onder 141 VSCD-leden. Daar horen onder andere het Chassé Theater in Breda, TivoliVredenburg, het Zaantheater, de Stadsschouwburg Utrecht en het Theater aan het Vrijthof in Maastricht bij.

Sommige GGD's beginnen eerder met stempelen na coronaprik

In sommige delen van het land kunnen mensen vanaf vrijdag al een vermelding in hun zogenoemde gele boekje krijgen wanneer ze zich laten vaccineren tegen het coronavirus. Er waren regio's waar dat al langer gebeurde en vanaf maandag kan het overal, maar sommige regio's wachten die verandering niet af en beginnen eerder met stempelen.
De GGD's Drenthe en IJsselland beginnen vrijdag. Voor de verandering moest in korte tijd veel geregeld worden, zeggen de instanties: 'Er moet een aparte balie worden ingericht met aandacht voor de coronamaatregelen, personeel geregeld, stempels gemaakt, enzovoort.'
De GGD's Twente, Zuid Limburg en Brabant-Zuidoost stempelen vanaf maandag. In Eindhoven en omstreken kunnen mensen voor maandag al wel een sticker in hun gele boekje krijgen.

Kabinet komt eind juni met plan voor volgende coronafase

Het kabinet verwacht nog deze maand met een plan van aanpak te komen voor de overgang naar de periode na de corona-epidemie. Begin juli moet een voorstel naar de Tweede Kamer gestuurd worden waarin die aanpak wordt geregeld in een wet. Dat zei Hugo de Jonge donderdag tijdens een coronadebat.
Het kabinet hoopt snel plannen te kunnen presenteren voor de overgang van de epidemische naar de endemische fase, zei de minister. Hij doelt daarmee op een fase waarin het virus nog wel her en der zal opduiken, maar mensen elkaar niet meer op grote schaal aansteken, zoals nu. De vraag is hoe dan omgegaan moet worden met onder meer coronatesten, zei De Jonge. Of mensen bijvoorbeeld alleen nog getest worden als ze ziekteverschijnselen hebben, of dat er ook nog getest kan of moet worden voor grote evenementen.
De coronamaatregelen zijn vastgelegd in de Tijdelijke wet maatregelen covid-19 (Twm) die op 1 september afloopt. De minister wil in de week van 21 juni aan de Kamer laten weten wat het kabinet voor de periode daarna nog nodig acht. Als er een nieuwe wet moet komen, wil hij het voorstel begin juli (voor het zomerreces) aan het parlement sturen.
Hugo de Jonge
Hugo de Jonge © ANP

Afgelopen etmaal iets meer nieuwe coronagevallen

Het aantal nieuwe coronagevallen is afgelopen etmaal iets toegenomen. Tussen woensdagochtend en donderdagochtend zijn 2803 nieuwe positieve coronatests geregistreerd bij het RIVM, 222 meer vergeleken met een dag eerder. Ten opzichte van vorige week donderdag is er echter sprake van een daling met 577.
Het gemiddelde niveau over de afgelopen zeven dagen is ook weer iets verder gedaald. In de afgelopen zeven dagen kwamen er 19.751 nieuwe coronagevallen binnen bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Gemiddeld komt dit neer op 2822 nieuwe gevallen per dag. Dat is het laagste aantal sinds eind september vorig jaar.

Aantal coronapatiënten in ziekenhuizen daalt richting 1000

Ziekenhuizen behandelen nog 1098 coronapatiënten. Dat betekent dat het aantal in de komende dagen kan dalen tot onder de duizend, en dat zou voor het eerst sinds 6 oktober zijn.
Intensive cares behandelen nu 394 coronapatiënten. Dat zijn er 26 minder dan op woensdag. Voor het eerst sinds 19 oktober liggen minder dan vierhonderd coronapatiënten op een ic-afdeling. Het aantal coronapatiënten op de verpleegafdelingen daalde afgelopen etmaal met 65 naar 704. Het totale aantal opgenomen coronapatiënten daalde daardoor met 91.
Precies een maand geleden, op 3 mei, zorgden artsen en verpleegkundigen voor 2642 mensen met Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Sindsdien zijn er dus meer dan 1500 bedden vrijgekomen. Door de leegloop van de ziekenhuizen komt er meer plek voor mensen met andere aandoeningen. De reguliere zorg komt beetje bij beetje weer op gang. Op de intensive cares liggen nu 541 mensen om andere redenen dan Covid-19, bijvoorbeeld omdat ze zware operaties hebben ondergaan vanwege kanker of hartklachten, of na een ernstig ongeluk. Dit zijn er 147 meer dan het aantal coronapatiënten op de ic's. Het verschil is sinds oktober niet meer zo groot geweest.
Corona-afdeling van een ziekenhuis I Foto ter illustratie: ANP 2020/Rob Engelaar
Corona-afdeling van een ziekenhuis I Foto ter illustratie: ANP 2020/Rob Engelaar

Ongeveer 13.000 mensen schrappen prikafspraak met Janssen-vaccin

Ongeveer 13.000 mensen hebben ervoor gekozen het coronavaccin van Janssen niet te krijgen. Zij hebben via de GGD een nieuwe prikafspraak gemaakt en krijgen nu het vaccin van Pfizer en BioNTech of dat van Moderna. Dat laat de overkoepelende organisatie GGD GHOR Nederland weten.
In totaal stonden ongeveer 140.000 afspraken voor het Janssen-vaccin gepland. Dat betekent dat ongeveer 9 procent afziet van dat middel en een ander vaccin krijgt. Het gaat om mensen die in 1967, 1968 en 1976 zijn geboren. Mensen in die geboortejaren hadden het vaccin van Janssen toegewezen gekregen. Mensen uit andere jaren krijgen een ander vaccin. Dat geldt ook voor mensen uit 1982 en daarna, die vanaf nu aan de beurt komen om een afspraak te maken.

Alle GGD'en gaan coronaprikken in gele boekjes stempelen

Alle GGD'en gaan vanaf maandag de coronaprikken met een stempel in de gele inentingsboekjes zetten van de gevaccineerden die daar bij de priklocatie om vragen. Veel GGD'en deden dat al, maar nog niet allemaal. Aangeraden wordt de registratiekaart van de prikken bij het boekje te houden, meldt de GGD op Twitter.
Het vaccinatieboekje van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is al jaren in omloop en wordt vooral gebruikt door mensen die veel reizen. Bepaalde landen eisen ook prikken tegen bepaalde ziekten en die kunnen met het boekje worden aangetoond.
Het gele inentingsboekje
Het gele inentingsboekje © ANP

Mensen uit 1982 kunnen prikafspraak maken

Mensen die in 1982 zijn geboren, kunnen donderdag alsnog een afspraak maken voor een vaccinatie tegen het coronavirus. Op woensdag waren geen nieuwe groepen uitgenodigd, omdat het kabinet toen besloot het Janssen-vaccin voorlopig niet te gebruiken voor nieuwe prikafspraken. Dat besluit zou kunnen leiden tot extra drukte bij de callcenters, vandaar de dag pauze in de uitnodigingen, legde demissionair coronaminister Hugo de Jonge toen uit.
Meer dan 207.000 mensen zijn geboren in 1982. Zij krijgen vanaf zaterdag een brief met de uitnodiging thuis, maar kunnen nu alvast online een afspraak inplannen. Zij krijgen het vaccin van Pfizer en BioNTech of dat van Moderna. Die werken op een andere manier dan de vaccins van AstraZeneca en Janssen, waardoor de kans op bijwerkingen kleiner is.
Het kan zijn dat sommige mensen uit 1982 al zijn gevaccineerd omdat ze in de zorg werken of omdat ze een medisch risico lopen en dus voorrang hebben gekregen. Zij kunnen de nieuwe uitnodiging weggooien. Eerder deze week waren mensen uit 1979, 1980 en 1981 al uitgenodigd. Vorige week kwamen mensen uit 1969 tot en met 1978 aan de beurt om een prikafspraak te maken. Elk geboortejaar bestaat uit ongeveer 200.000 mensen.

Gratis testen vakantiegangers kan tot 350 miljoen euro kosten

Het gratis testen van Nederlandse vakantiegangers die deze zomer nog niet volledig zijn gevaccineerd kan tot 350 miljoen euro gaan kosten. Dat schrijven minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) en Hugo de Jonge (Volksgezondheid) aan de Tweede Kamer.
Omdat pas aan het einde van de zomer alle Nederlanders die dat willen volledig zijn ingeënt, drong de Kamer er eerder al op aan een coronatest te laten vergoeden door de overheid, zodat ook niet volledig gevaccineerde mensen op reis kunnen. Het gaat alleen om de heenreis, kosten voor een test voor de terugreis worden niet vergoed.
Het kabinet wil dit mogelijk maken voor de periode van 1 juli tot en met 31 augustus, maar geeft aan dat er nog veel onzekerheden en risico’s aan kleven. Voor de uitvoering wordt naar een combinatie van drie mogelijkheden gekeken. Aan alle drie zitten haken en ogen.
De eerste is reisorganisaties testen laten afnemen, en hen daarvoor te compenseren. Zij hebben immers al een testinfrastructuur, zo redeneert het kabinet. Probleem is dat dat niet voor alle reisorganisaties geldt, waardoor het door Europa kan worden gezien als staatssteun.

Ouderenbond maakt zich zorgen om coronapaspoort

Ouderenbond ANBO maakt zich zorgen om de invoering van het coronapaspoort. 'Dat is ontwikkeld om te gebruiken op de smartphone, maar veel ouderen hebben die helemaal niet', vertelt woordvoerder Renate Evers in West Wordt Wakker. 'Nu mag je hem ook wel printen, maar er blijft een groep die digitaal niet vaardig is. Die weten niet hoe ze dat moeten downloaden bijvoorbeeld.'
De ANBO pleit er dan ook voor om de vaccinaties in het gele boekje te schrijven. Dit boekje wordt internationaal geaccepteerd, bijvoorbeeld bij reizen naar malariagebieden. 'Natuurlijk is het minder veilig dan de nieuwe technologieën, maar het is wel een goede oplossing om iedereen te laten doen. Het kan niet zo zijn dat ouderen niet naar het buitenland op vakantie kunnen omdat ze niet digitaal vaardig zijn.'

Geen versoepeling coronaregels basisscholen, sector teleurgesteld

Het kabinet houdt voorlopig vast aan de coronamaatregelen in het basisonderwijs, tot teleurstelling van de PO-Raad, die de basisscholen vertegenwoordigt. Die had 'gehoopt dat de schoolteams iets meer ruimte hadden gekregen om naar eigen wens en behoefte de laatste weken van het schooljaar in te richten'.
Volgens de PO-Raad zijn de richtlijnen voor het basisonderwijs 'niet meer in lijn met de versoepelingen die in de rest van de maatschappij worden doorgevoerd'. Het Outbreak Management Team (OMT) dat het kabinet adviseert over het coronabeleid vindt het echter nog te vroeg. 'Het loslaten van deze maatregelen zal ertoe leiden dat kinderen met meer andere kinderen contact hebben, en dat volwassenen met meer kinderen contact hebben', schrijft het OMT in zijn laatste advies. Dit kan leiden tot een groter risico op een coronabesmetting en tot de daaropvolgende maatregelen zoals quarantaine. Het kabinet neemt het advies over.
Bij de volgende ronde van versoepelingen, die gepland staat voor 30 juni, ontstaat mogelijk wel ruimte om regels los te laten. 'Dit is wanneer het aantal besmettelijke personen in Nederland (en daarmee de infectiedruk) belangrijk verder gedaald is', aldus het OMT. De PO-Raad merkt op dat regio Noord dan 'al bijna met vakantie gaat'.

Coronahulplijn voor jongvolwassenen ruim 2500 keer gebeld

De landelijke coronahulplijn voor jongvolwassenen is sinds de oprichting op 7 april in totaal ruim 2500 keer gebeld. Dat zegt een woordvoerster van de Alles Oké? Supportlijn, een initiatief van De Kindertelefoon.
Uit onderzoek over de eerste maand blijkt volgens de organisatie dat jongvolwassenen (tussen de 18 en 24 jaar) de bel- en chatlijn vanaf het begin wisten te vinden. In de eerste maand, toen ruim 1.500 gesprekken zijn gevoerd, ging 41 procent van de gesprekken vooral over emotionele problemen, waaronder depressie en eenzaamheid, gevolgd door de relatieproblemen (12 procent).
In minder dan 6 procent van de gesprekken ging het daadwerkelijk over corona. Corona speelde wel mee als een versterkende factor in een bestaande situatie, concludeert de organisatie. 'Er zit dan een coronasausje overheen, terwijl de oorzaak vaak ligt in de fase en ontwikkeling waar de jongvolwassene in zit', stelt Roline de Wilde, initiatiefnemer van de Alles Oké? Supportlijn en directeur van De Kindertelefoon.

'Kwart thuiswerkers zoekt andere baan bij fulltime terugkeer'

Bijna de helft van de Nederlanders die thuiswerkt, ziet een volledige terugkeer naar kantoor niet zitten wanneer de coronapandemie onder controle is. Een kwart van de thuiswerkers gaat zelfs op zoek naar een andere baan als er weer fulltime op kantoor moet worden gewerkt. Dat komt naar voren uit een onderzoek dat kortingenwebsite Acties.nl liet uitvoeren.
Tijd en vrijheid zijn voor veel ondervraagden belangrijke redenen om het liefst zo lang mogelijk vanuit huis te blijven werken. Zo vreest 43 procent van hen dat hun werk-privébalans wordt verstoord. Bij thuiswerkers onder de 30 jaar oud is dat percentage met 55 procent een stuk hoger. Een derde van alle thuiswerkers verwacht op kantoor minder productief te zijn dan tijdens een gemiddelde thuiswerkdag.
Vrouwen zien vaker op tegen de terugkeer naar een fulltime werkweek op kantoor dan mannen. Toch zijn mannen eerder van plan om hierdoor van baan te wisselen dan hun vrouwelijke collega's. Het onderzoek werd uitgevoerd door onderzoeksbureau Panelinzicht onder ruim duizend Nederlanders. Alle respondenten zijn in loondienst en werken momenteel geregeld vanuit huis.

Nederland wacht stijging faillissementen en werkloosheid

Er wacht Nederland een stijging in faillissementen en werkloosheid als de coronasteunpakketten voor bedrijven over vijf maanden wordt stopgezet. Dat zeggen economen van onder meer de Rabobank, ABN AMRO en ING tegen BNR. Vooral de horeca- en cultuursector zullen klappen krijgen, is de verwachting.
Eén van de oorzaken van de faillissementen is de schuld die bedrijven hebben opgebouwd. Een belangrijke vraag daarbij is hoe schuldeisers zich gaan opstellen, zegt Joris Knoben, hoogleraar bedrijfseconomie aan de Radboud Universiteit. 'Verder zal het effect erg verschillende uitpakken tussen sectoren. Sectoren als cultuur, recreatie en horeca kunnen de verloren omzet van het afgelopen jaar niet of nauwelijks compenseren. Voor andere sectoren is 'inhaalvraag' wel gedeeltelijk mogelijk.'
Dat het stoppen van de steunpakketten voor faillissement gaat zorgen, verwacht ook hoofdeconoom Sandra Phlippen van ABN AMRO. 'Voor bijvoorbeeld horecabedrijven komt na opening de omzet terug. Ik denk eerder aan bedrijven die diensten rondom kantoren aanbieden of het zakelijke reisverkeer. Daar wordt het pre-coronaniveau van omzet mogelijk niet meer gehaald.'

Kabinet overweegt nieuwe versoepelingen al op 25 juni

Opnieuw overweegt het kabinet de versoepeling van de coronamaatregelen te vervroegen, schrijft De Telegraaf. Het zou betekenen dat niet pas vanaf 30 juni, maar al vanaf 25 juni evenementen worden toegestaan en de horeca tot middernacht open kan.
Ook kijkt het kabinet naar het eerder loslaten van basismaatregelen, zoals de mondkapjesplicht in winkels en maximale groepsgroottes. Niet begin september, maar half juli zou het al zover kunnen zijn. Dat melden bronnen in het kabinet, dat overigens nog sterk verdeeld is over het opnieuw naar voren halen van de versoepelingen. Burgemeesters geven aan de datum van 25 juni voor het toestaan van evenementen niet te zien zitten.
Optreden van de postpunkband Shame tijdens Grauzone Festival 2020
Optreden van de postpunkband Shame tijdens Grauzone Festival 2020 © Kasper Vogelzang
Behalve evenementen mogen volwassenen dan weer sportwedstrijden spelen en gaat het advies voor visite thuis van vier naar acht. Het aantal gasten voor binnenlocaties kan dan per vrijdag 25 juni in plaats van pas op woensdag 30 juni van vijftig naar honderd. De sluitingstijd voor cafés en restaurants kan dan naar middernacht.

Rode Kruis: coronahulp blijft nodig tot zeker eind dit jaar

Hoewel steeds meer mensen zijn gevaccineerd en de coronamaatregelen worden versoepeld, is er nog steeds veel behoefte aan voedselhulp. De noodhulpactie van het Rode Kruis wordt daarom nog met minstens zeven maanden verlengd, meldt het Rode Kruis donderdag.
Door de coronacrisis kloppen steeds meer mensen bij het Rode Kruis aan voor voedselhulp. Ook ondersteunt het Rode Kruis de medische sector en helpt de organisatie bij het testen en vaccineren. Het Rode Kruis verwacht dat dit de komende maanden ook nog het geval blijft omdat ze zien dat veel mensen dubbel getroffen worden door de pandemie. 'Problemen met gezondheid, inkomen en mentaal welzijn gaan vaak hand in hand en stapelen zich op.'

Tweede Kamer praat over verdere versoepelingen coronaregels

De Tweede Kamer zal donderdag naar verwachting ruime steun geven aan de versoepelingen die zaterdag 5 juni ingaan. Het demissionaire kabinet besloot vorige week de derde stap van het openingsplan vier dagen te vervroegen, omdat het aantal coronapatiënten in ziekenhuizen snel afneemt. Om die reden wil het kabinet ook versoepelingen die aanvankelijk stappen vier en vijf zouden zijn gelijktijdig eind juni in laten gaan.
De PVV wil niet wachten en vindt dat alle maatregelen nu van tafel moeten. 'Alle seinen staan nu op groen, van ziekenhuisopnames tot vaccinaties van ouderen en kwetsbaren. Dus ik wil graag dat we nu meteen al onze vrijheden terugkrijgen en niet per 1 september zoals minister Hugo de Jonge zei', aldus PVV-leider Geert Wilders.
De SP vindt niet dat versoepelingen nog sneller moeten worden doorgevoerd om te voorkomen dat dezelfde fouten worden gemaakt als vorig jaar. SP-Kamerlid Peter Kwint wil verder in het debat aansturen op een onderzoek van de Rekenkamer naar de inkoop van beschermingsmiddelen tijdens de crisis.
Op zich vindt de partij het niet erg dat er flink is betaald, omdat de nood toen hoog was en het zorgpersoneel beschermd moest worden. Maar Kwint is wel benieuwd naar mogelijke woekerwinsten die zijn gemaakt door aanbieders. Hij denkt niet dat CDA-lid Sywert van Lienden de enige leverancier is die miljoenen heeft verdiend met mondkapjes. Over Van Lienden is ophef ontstaan, onder meer omdat hij had gezegd dat hij het zonder winstoogmerk zou regelen.

CBS: 40 procent minder sterfgevallen door corona in februari

Het totaal aantal mensen dat in februari is overleden aan corona is 40 procent lager dan in januari. Dat hebben onderzoekers van statistiekbureau CBS vastgesteld. Het is de laagste stand in vier maanden. Het CBS heeft een completer beeld van de coronasterfte dan het RIVM, dat eerder ook al een daling opmerkte.
In februari stierven zo'n 2500 mensen aan het coronavirus. In totaal zijn daarmee sinds het begin van de uitbraak ongeveer 27.000 Nederlanders zeker of vermoedelijk overleden aan Covid-19.
Het CBS komt aan deze cijfers door doodsoorzaakverklaringen van artsen te analyseren. Daardoor kan het bureau de coronasterfte completer in kaart brengen dan het RIVM, dat afhankelijk is van gegevens die door GGD'en worden aangeleverd. Die zijn op hun beurt niet verplicht om door te geven hoeveel mensen aan corona zijn overleden en doen dat ook niet altijd. Artsen kunnen bovendien ook bij mensen die niet zijn getest op het virus vaststellen dat ze daaraan zijn overleden, op basis van het klinisch beeld. Ook die gegevens komen niet bij het RIVM terecht.

Coronakaart

Check hier hoeveel besmettingen er zijn in jouw gemeente.