Curator: Gemeente Den Haag faalde zelf in flop Energieacademie

Een lasser aan het werk, foto ter illustratie
Een lasser aan het werk, foto ter illustratie © ANP
DEN HAAG - De curator van de Energieacademie stelt de gemeente Den Haag in een brief verantwoordelijk voor het faillissement van het prestigieuze project. Dat zei wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) woensdagavond in een debat over het geflopte banenproject. Vanwege de opstelling van de curator weigert Van Alphen mee te werken aan haar onderzoek, zo verklaarde de wethouder. Van Alphen: 'De gemeente is niet aansprakelijk.'
Curator Laurien Martens is door de rechtbank aangesteld om het faillissement van de Energieacademie af te wikkelen. Hierbij moet ze ook onderzoeken welke oorzaken hieraan ten grondslag lagen en wie voor het faillissement verantwoordelijk is.
In het faillissementsverslag staat dat ze niet alleen kijkt naar de rol van de voormalige bestuurders en de Raad van Toezicht, maar ook naar die van de gemeente en het college van burgemeester en wethouders. 'De gemeente en het college hebben een nadrukkelijke rol gespeeld bij de stichting', schrijft ze. 'Daarom heeft de curator wethouder Van Alphen om tekst en uitleg gevraagd.'

Niet verantwoordelijk

In de commissievergadering werd duidelijk dat wethouder Van Alphen inderdaad een brief van de curator heeft gekregen waarin zij Van Alphen uitnodigt voor een gesprek. Ook heeft zij daarin de gemeente aansprakelijk gesteld. 'De curator heeft mij een brief gestuurd waarin ze mij verweet verantwoordelijk te zijn voor het faillissement', zei Van Alphen.
'Die brief hebben wij doorgestuurd naar onze juridische afdeling. Vanwege de opstelling van de curator waarbij zij uitgaat van de aansprakelijkheid van de gemeente, werk ik niet mee aan haar onderzoek', verklaarde de wethouder tegenover de raad. 'Het college is namelijk van mening dat de gemeente niet verantwoordelijk is voor het faillissement.' Van Alphen zei wel mee te werken aan het onderzoek dat bureau Berenschot uitvoert, in opdracht van burgemeester Jan van Zanen.
Uit het faillissementsverslag van de curator blijkt dat de gemeente in totaal 1,3 miljoen euro in het project heeft gestopt. Ook kreeg het banenproject een Europese subsidie. Bovendien staat in het verslag dat de Stichting Energieacademie een schuld van bijna 100.000 euro heeft bij de fiscus. Dat komt vooral door achterstallige loonbelasting, omdat de stichting sinds januari 2020 geen loonbelasting meer heeft afgedragen. Ook zijn er volgens de curator rond het faillissement uit de bedrijfshal spullen door 'derden' meegenomen, zoals tablets en een laptop.

Irritatie om ambtenaar

In de gemeenteraad ontstond aan het begin van de vergadering irritatie over de aanwezigheid van een ambtenaar die direct betrokken is geweest bij de Energieacademie. Zij was in de raadzaal om wethouder Van Alphen ambtelijk bij te staan, omdat zij verantwoordelijk is voor een gemeentelijk garantiefonds dat in het leven is geroepen om gedupeerde ondernemers van de Energieacademie te helpen. Maar in een aangenomen motie van de VVD stond juist dat ambtenaren die betrokken waren bij de Energieacademie 'op de reservebank' zouden komen lopende de onderzoeken.
'De afspraak was dat de betrokken ambtenaren van het dossier zouden worden gehaald', zei Janice Roopram van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. 'Nu zit hier in de raadzaal een ambtenaar die zeer nauw betrokken is geweest bij de Energieacademie de wethouder van antwoorden te voorzien. Dat is onbegrijpelijk.' 'Dit is niet conform de afspraak', zei ook Fatima Faid van de Haagse Stadspartij. En PVV'er Sebastian Kruis noemde het 'ongemakkelijk'.

Geen zeggenschap

Maar volgens wethouder Van Alphen zijn er twee ambtenaren van het dossier gehaald: de programmamanager en de projectleider. 'Dat waren de meest betrokken ambtenaren en daarmee hebben we invulling gegeven aan de motie', zei hij. 'Verder heeft de gemeenteraad geen zeggenschap over de aanstelling van ambtenaren. Daar gaat het college zelf over.'
Het banenproject moest in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden via een opleidingstraject aan een baan helpen, maar al binnen een jaar liep het spaak. Het banenproject mislukte volkomen door mismanagement. Ook zou er mogelijk sprake zijn geweest van zelfverrijking van bestuurders. In maart van dit jaar heeft de rechter de Energieacademie failliet verklaard en er zijn slechts 17 mensen aan het werk geholpen.