Het nut van een COVID-stempel in je gele boekje: lees hier hoe het zit

Het gele boekje
Het gele boekje © Omroep West
REGIO - Sinds minister Hugo de Jonge heeft aangekondigd dat alle GGD'en de gele boekjes stempelen, is het druk met 'stempeljagers' bij de priklocaties. Zo druk dat GGD Hollands Midden oproept om vooral niet massaal met het vaccinatieboekje langs te komen. Maar wat heb je eigenlijk aan zo'n stempel? Acht vragen, acht antwoorden.

Wat is het gele boekje eigenlijk?

Het gele boekje is een officieel document van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarin wordt bijgehouden welke vaccinaties iemand heeft gehad. Er zijn landen waar je alleen in komt als je met dat boekje in de hand kunt aantonen dat je bijvoorbeeld bent gevaccineerd tegen gele koorts of cholera.

Als het een officieel document is, waarom is er dan discussie over een coronaprikstempel?

Het gele boekje is wel een officieel bewijs van vaccinatie (voor een heel aantal vaccins), maar het is geen paspoort. Een paspoort zit boordevol beveiligingen zodat het erg moeilijk is na te maken. Bovendien is een paspoort maar tien jaar geldig en daarna moet alles weer opnieuw worden bekeken. Het gele boekje blijft van wieg tot graf geldig. Daar komt nog bij dat er internationaal afspraken zijn gemaakt over vaccins tegen sommige ziektes en die zijn wereldwijd erkend. Zover is het bij de COVID-vaccins nog niet.
Dus: het boekje is een internationaal erkend bewijs van inenting, maar niet internationaal erkend als inentingsbewijs met een coronavaccin. Al wordt het in enkele landen wel geaccepteerd. Dat zijn Duitsland, IJsland en Oostenrijk.

Dus als ik officieel wil aantonen dat ik ben gevaccineerd, moet ik mijn vaccinatiekaart meenemen?

Nee. Nu wordt het nog ingewikkelder: ook de registratiekaart van het coronavaccin is geen officieel internationaal erkend bewijs dat je de prik(ken) hebt gehad. Die kaart heeft eigenlijk dezelfde status als het gele boekje. Daarom wordt er nu gewerkt aan een digitaal bewijs, maar dat gaat alleen in de Europese Unie gelden. Dat is het EU Digitaal Corona Certificaat, ook wel het Digitaal Groen Certificaat genoemd. Inderdaad digitaal en het wordt nog ontwikkeld, dus het is er nog niet.

Moet ik naast het gele boekje, een certificaat op mijn telefoon bij me hebben?

Ja en nee. Behalve dat digitale certificaat, wordt er ook gestudeerd op de ontwikkeling van een papieren (groen) certificaat dat bij het gele boekje gevoegd kan worden. Maar hoe dat moet en of dat ook buiten de EU geldig is, is onduidelijk. Bovendien is het voor dat certificaat niet nodig om gevaccineerd te zijn. Als je corona hebt gehad of een negatieve test kunt overleggen, kom je ook in aanmerking voor zo'n certificaat. En wat het gele boekje betreft: dat heb je in Europa weer niet nodig om de grens over te komen.

Is het certificaat wel op tijd klaar voor de vakantie?

Volgens de tijdsplanning van de EU wel. Op dit moment wordt er getest en op 1 juli moet het worden ingevoerd. In Nederland wordt dat digitale certificaat verkrijgbaar via de CoronaCheck app. Dat is die app die je nu al nodig hebt als je naar een voetbalwedstrijd of een concert wilt, en je je vooraf hebt laten testen. Je kunt hier straks ook dat groene certificaat aanvragen. Je krijgt vervolgens een QR-code en als je in Frankrijk door de politie wordt aangehouden, wordt die code gescand en - als het goed is - geaccepteerd. Zolang het maar een lidstaat van de EU is. Die app is in de bekende appstores te downloaden.

Heeft het stempelen van het gele boekje dan wel zin?

In het gele boekje staan in principe al je vaccinaties. En het kan voor de arts die je een nieuwe prik geeft, handig zijn om te zien welke coronavaccinatie je wanneer hebt gehad. Bovendien is het boekje oneindig geldig, dus tot in lengte van jaren kun je aantonen dat je gevaccineerd bent (geweest) tegen corona. Het valt ook niet uit te sluiten dat er op termijn toch een internationale erkenning komt van een stempel in dat boekje. Daarvoor zijn echter wel internationale afspraken nodig en zover is het dus nog niet.

Ik heb dat boekje niet, maar wil er wel een. Hoe kom ik eraan?

Het gele boekje is te koop via de SDU. Maar omdat heel veel mensen het nu willen hebben, duurt het op dit moment zo'n twee weken voor het op de deurmat valt. Bij sommige GGD'en kun je ze kopen bij de stempelbalie of je moet langs een speciaal kantoor waar reisvaccinaties worden gegeven. Daar liggen ze meestal ook. Het boekje kost 7,19 euro (ex. btw).

Wat is nu het slimste om te doen?

Wat je vooral niet moet doen, is - als je al een vaccinatie hebt gehad maar nog geen stempel hebt gehaald - een oud boekje opzoeken en in de rij gaan staan bij een GGD-prikstraat. Daar is het nu veel te druk met mensen die gevaccineerd moeten worden. Wacht daar dus even mee tot het rustiger is, want die stempel kun je later ook nog halen. Als je nog wel gevaccineerd moet worden, kun je je boekje gewoon meenemen naar de prikstraat en daar laten afstempelen. Of de stempel internationaal erkend gaat worden is nu nog de vraag, maar het is wel een gevalletje 'baat het niet, dan schaadt het niet'. En hou de berichtgeving over het groene certificaat goed in de gaten. Dat zal je op korte termijn nodig hebben als je binnen Europa op vakantie wil.