Dit is de nieuwe bewoner van het stationspostgebouw Den Haag HS

In het gebouw wordt nog hard gewerkt door timmerlieden, stukadoors, elektriciens en schoonmakers. Kabels slingeren los uit het plafond, de vloeren gaan verborgen onder karton en plastic, een laag bouwstof bedekt een hippe, halfronde bar waar straks werknemers koffie kunnen drinken. Over drie weken moet het allemaal klaar zijn. Dan is de grote verhuizing. Op de eerste verdieping staan stoelen en bureaus al keurig in het gelid te wachten. Ze hoeven alleen nog maar te worden uitgepakt.

Dit wordt het nieuwe hoofdkantoor van PostNL. De medewerkers van het hoofdkantoor die nu nog in de Groene Toren in het Beatrixkwartier een werkplek hebben, trekken hier allemaal in. Rond de 2500 mensen werken dan op steenworp afstand van het centrum van de stad. Daarnaast is er nog een deel van het in totaal 25.000 vierkante meter grote gebouw beschikbaar voor kantoren van andere bedrijven, onder de naam Stationpost Offices.

Het Stationspostgebouw was ooit een sorteercentrum van de post. Daarna werd het een combinatie van kantoor- en bedrijfsruimte, maar de laatste jaren stond het vooral leeg. Uiteindelijk werd het gekocht door de Belgische ontwikkelaar LIFE. Het Haagse SENS – bekend van de parkeergarage onder het Tournooiveld en Legoland op Scheveningen – zou het in opdracht van de ontwikkelaar aanvankelijk ombouwen tot voornamelijk woningen.

Dat bleek onder meer door de constructie van het gebouw een lastige opdracht. Vandaar dat LIFE en SENS ook op zoek gingen naar andere opties. Dat werd uiteindelijk PostNL. Het huurcontract van dat bedrijf met de Groene Toren zou binnen niet al te lange tijd aflopen en PostNL was verschillende scenario's voor de toekomst in beeld aan het brengen, vertelt Nikaj van Hermon, manager services van PostNL. 'In Den Haag en stiekem ook daarbuiten.'

Het plan van LIFE, SENS en architect KCAP voor het gebouw aan de Waldorpstraat zag hij direct als een puzzelstukje dat op z'n plek viel. 'Ik was zelf ook wel verrast dat dit voorbij kwam, want sommige dingen komen niet altijd direct op je netvlies. Maar tegelijk hadden we iets van: Wauw, onze geschiedenis ligt hier. PostNL komt weer thuis.'

Van Hermon is het met Schoenaker en Smit eens dat het een heel mooi gebouw is. 'Waanzinnig stoer'. Maar dat is niet de enige reden om hier naartoe te gaan. Het voldoet ook aan de eisen. Zo zijn de vloeren veel groter in oppervlak dan in het huidige hoofdkantoor. Het idee is dat iedereen zoveel mogelijk de trap moet nemen, vandaar dat de liften op een veel minder prominente plek zitten. 'Hierdoor ontstaan veel spontane ontmoetingen. Die zorgen voor samenwerking, nieuwe ideeën en vooruitgang.'

Begin 2019 werd een akkoord gesloten en dat jaar werd vervolgens gebruikt om plannen en tekeningen te maken en de benodigde vergunningen te krijgen. In december van dat jaar begon de transformatie.

Het pand was oorspronkelijk bedoeld voor grote postsorteermachines, vandaar dat het hoge ruimtes heeft en dikke vloeren. Wie er nu doorheen wandelt, merkt dat het vooral open en licht is. Dat komt onder meer omdat er in die vloeren grote openingen zijn gemaakt, zodat de werkvloeren vides zijn geworden en als het ware om een groot atrium liggen.

Omdat het pand een Rijksmonument is, mocht er aan de kenmerkende gevel met de glazen stenen niet veel worden aangepast. 'Dat is opgelost door eigenlijk een compleet nieuw gebouw binnen het bestaande monument te realiseren', aldus Schoenaker. Dat betekent dus ook dat het nu dubbele gevels heeft en er geen geluid van voorbij razende treinen naar binnen kan komen, zo blijkt als een intercity trein Hollands Spoor verlaat.

De transformatie van dit gebouw is onderdeel van veel grotere plannen voor dit deel van de stad. LIFE is samen met Focus Real Estate uit Eindhoven ook eigenaar van andere gebouwen en stukken grond op de strook die parallel aan het spoor loopt, zoals The Globe en het parkeerterrein naast het Mondriaan College. De ambities voor het gebied dat HS Kwartier wordt genoemd, zijn fors en uitdagend, vertellen Schoenaker en Smit.

Zo zien LIFE en SENS ruimte voor nog een gebouw van ongeveer zeventig meter hoog tussen het Stationspostgebouw en het spoor: de PosTTower.

Op de plek van het parkeerterrein naast het Mondriaan College zou ruimte zijn voor twee torens van pakweg 150 meter hoog met daarin kantoren, voorzieningen, horeca en woningen, met als naam Escher Gardens. Voor The Globe – het zilverkleurige gebouw direct naast het Stationspostgebouw – worden de plannen nu uitgewerkt. Het zou kunnen dat het blijft staan en dat er bovenop wordt gebouwd, het zou kunnen dat het wordt gesloopt. Wel is duidelijk dat ook hier nog twee torens verrijzen met woningen, voorzieningen, commerciële ruimtes en kantoren.

Op een nog braakliggend stuk grond pal naast de nieuwe ingang van het station zien de ontwikkelaars plek voor wat zij het centrale punt in het gebied noemen, The Special. Dat is een wat lager gebouw, met daarin bijvoorbeeld een culturele voorziening of museum. 'Een echte eyecatcher en een icoon voor Den Haag.'

De laatste tijd klinkt kritiek op de ambitieuze plannen van Den Haag om rond de grote stations veel woningen te bouwen. Bewoners en de politiek vrezen dat hierdoor de leefbaarheid onder druk komt te staan. Bijvoorbeeld omdat er te weinig ruimte wordt gereserveerd voor groen en voorzieningen als scholen, dokters en sport.

Smit en Schoenaker benadrukken daar in de plannen voor HS Kwartier juist veel rekening mee te houden en het als basis te zien. Zo moet het viaduct waarover nu nog auto's razen, in de toekomst worden gesloopt. Straks wordt de Waldorpstraat een groene boulevard met alleen nog plek voor bestemmingsverkeer. Daardoor ontstaat ruimte voor een park.

Ook de torens worden meer dan alleen een constructie van beton en glas. Op de eerste schetsen is te zien dat op meerdere verdiepingen tuinen zijn. 'HS Kwartier bestaat straks niet alleen uit gebouwen, maar vooral ook uit een mooie openbare ruimte op de begane grond', aldus Smit. 'We willen dit een heel aantrekkelijk gebied maken.'

Het autoluw maken van de Waldorpstraat en het creëren van die parkachtige omgeving is voor PostNL een belangrijk argument om de verhuizing door te laten gaan, aldus Van Hermon. 'We hebben ons natuurlijk eerst wel even achter de oren gekrabd over dit gebied. Maar de plannen voor de ontwikkeling ervan, hebben geholpen. Verder speelt de aanwezigheid van de Haagse Hogeschool een rol. Evenals de goede bereikbaarheid per spoor en weg. Hij wijst daarbij op de net opgeleverde Rotterdamsebaan. Toch gaat PostNL goed in de gaten houden of de gemeente de plannen voor het verbeteren van dit gebied ook echt gaat waarmaken, voorspelt Van Hermon. 'Onze mensen moeten zich veilig voelen in het gebouw én daarbuiten.'