Debat over Turfmarktkerk gaat verder: Rollen er koppen in het Goudse gemeentebestuur?

Wat rest van de Turfmarktkerk kant Clarissenhof
Wat rest van de Turfmarktkerk kant Clarissenhof © Omroep West
GOUDA - Een gemeentebestuur dat bij de rechter bakzeil haalt, maar nog niet wil afzien van hoger beroep; een oppositie die de betreffende wethouders weg wil hebben en een kerkeigenaar, die achterblijft met een bouwval, en alleen nog maar met de burgemeester wil praten. Dat zijn enkele van de pittige ingrediënten die het raadsdebat over de Turfmarktkerk woensdagavond in Gouda kruiden.
De oppositie krijgt eindelijk haar zin. Nu de rechter eind mei heeft bepaald dat de noodsloop van de Turfmarktkerk niet nodig was, moet het college zich deze daad uit 2018 rechtvaardigen. Dat hield ze af 'zolang de zaak nog onder de rechter was'. Ook een eerder ingediende motie om een raadsenquête naar de gang van zaken, haalde het niet.
Maandag begon het debat over de ten onrechte gesloopte kerk, maar in dat debat bleef nog veel onduidelijk, ondanks de uitgebreide tijdlijn die de gemeente over de affaire heeft opgesteld. De vragen en antwoorden buitelden over elkaar heen. De vergadering van maandag duurde daarom tot laat in de avond. Daarop besloot burgemeester Pieter Verhoeve het debat naar woensdagavond te verplaatsen: 'We gaan niets erdoor jassen.'

Kosten lopen op

Duidelijk werd wel dat de kwestie de gemeente al 1,2 miljoen euro heeft gekost aan inhuur van deskundigen en juridische kosten. Het bedrag bevat ook de ruim een half miljoen sloopkosten, die Gouda had willen verhalen op kerkeigenaar Khalid Boutachekourt, en waar de Haagse rechtbank een streep door zette. De kosten voor de sloop waren veel te hoog, oordeelde de rechter ook nog eens.
Het bedrag kan nog hoger worden als de eigenaar van de kerk, Khalid Boutachekourt, schadevergoeding gaat eisen. Dat is niet ondenkbeeldig nu de rechter het college onrechtmatig handelen heeft verweten. De eigenaar was zelf aanwezig als inspreker om de raadsleden op te roepen aan 'waarheidsvinding' te doen.

Veiligheid gaat voor

Het college van burgemeester en wethouders is er nog steeds van overtuigd juist te hebben gehandeld, omdat volgens rapporten van deskundigen de veiligheid acuut in gevaar was. 'Spijtig dat wij de rechtbank niet hebben kunnen overtuigen', zei verantwoordelijk wethouder Thierry van Vugt.
Dit was vroeger een kerkzaal
Dit was vroeger een kerkzaal © Omroep West
Dat kwam hem op een uitbrander te staan van oppositieleider Jan de Koning van Gemeentebelangen Gouda (GBG). 'Waarom erkent het college zijn fout niet en trekt het boetekleed aan.' Waarop Van Vugt nogmaals herhaalde dat veiligheid voor alles ging en: 'u was de eerste geweest die mij ter verantwoording had geroepen als er stenen op mensen waren gevallen.'

Minnelijk traject

Veel vragen gingen over 'hoe nu verder'. De kerkeigenaar wil wel praten met de burgemeester maar niet met de verantwoordelijke wethouders. Dat is naast Van Vugt ook wethouder Rogier Tetteroo van ruimtelijke ordening. Die gaf in de eerste termijn aan zich te beraden op zijn positie.
Meerdere partijen wezen er op dat de gemeente dan beter kan afzien van een hoger beroep in de rechtszaak. Dat kan tot 29 juni worden ingediend. 'Heel raar als je een minnelijk traject ingaat met de messen op tafel', zei Harold Hooglander (SGP).

'Lessons learned'

Maar volgens Van Vugt zou een hoger beroep ook kunnen leiden tot een andere uitspraak en dan tot andere 'lessons learned'. Want het college gaf toe dat er in deze zaak zeker fouten zijn gemaakt en dat ze daar van heeft geleerd.
Hoeveel ze heeft geleerd, blijkt mogelijk woensdagavond en anders wordt ze vast geholpen door De Koning. Deze heeft zich samen met de VVD op de zaak gestort en al meer dan 200 vragen gesteld. 'Ik heb me hier in vastgebeten, want hier zit een bestuurscultuur achter die niet transparant is, niet uitgaat van fair play', zei hij in een interview.

'Kijk in spiegel en ga weg'

Wat De Koning betreft nemen de wethouders hun verantwoordelijkheid, al dan niet geholpen door een motie. Hij zei daarover eerder: 'Ze kunnen niet met goed fatsoen en met droge ogen zeggen dat ze dit goed hebben gedaan. Als ik in deze positie zat, zou ik me realiseren dat ik gefaald heb en aftreden.'
De wens van andere partijen voor een raadsenquête steunt hij dit keer niet. Daarover zei hij in datzelfde gesprek: 'Dat vertraagt het bestuur en we hebben wel andere zaken aan het hoofd. Bovendien komt dan de uitkomst in het jaar dat wij feestvieren (Gouda viert volgend jaar haar 750 jarig bestaan als stad, red.), dan sta je te kijk.'
Wat rest van het dak van de Turfmarktkerk
Wat rest van het dak van de Turfmarktkerk © Omroep West

HOE ZAT HET OOK ALWEER?

In maart 2017 koopt buurman Khalid Boutachekourt de Turfmarktkerk op nummer 60 in het oude centrum van Gouda. Het pand uit 1931 staat dan al jaren leeg en verkeert in slechte staat. Boutachekourt, eigenaar van een adviesbureau, wil van de kerk een congrescentrum maken met woningen boven de zalen. Al snel blijkt het gebouw niet te behouden, ondanks flinke herstelwerkzaamheden aan de fundering. Dan beginnen hectische jaren, met de noodsloop (zogenoemde spoedbestuursdwang) door de gemeente in oktober 2018 als grootste twistpunt.
In een omvangrijke, maandag aan de raad gepresenteerde, tijdlijn onderbouwt de gemeente haar ingrijpen met verwijzing naar meerdere rapporten en beslismomenten. In de overtuiging van de gemeente was de veiligheid in het geding en stond de kerk direct op instorten. Boutachekourt heeft dit altijd bestreden en kreeg bij de rechter in mei van dit jaar gelijk. De rechter baseerde zich op een onafhankelijk onderzoek van Stichting Advisering Bestuursrechtspraak (STAB).
Los van de sloopkwestie is er die van het bestemmingsplan Turfmarkt 60, waarop het college in juli 2018 ingreep. Naar eigen zeggen om te voorkomen dat een te groot gebouw wordt opgetrokken en dit historische stukje binnenstad zou aantasten. Het jongste bestemmingsplan is in april door de Raad van State teruggestuurd naar de tekentafel. De gemeente zou te weinig rekening hebben gehouden met de bezwaren van omwonenden en heeft tot oktober 2021 tijd dit te repareren.