Nederland gaat van het slot: wordt er extra gehandhaafd met de versoepelingen?

Ook wordt ruimhartig gekeken naar een andere maatregel. Het handhaven van de anderhalve meter afstand. Die maatregel vervalt alleen als er coronatoegangsbewijzen worden gebruikt, maar de handhaving hiervan is in eerste instantie de eigen verantwoordelijkheid van kroeg- en clubbazen. Dat hebben veiligheidsregio's al afgesproken bij het heropenen van de terrassen in mei. Pas na waarschuwingen en een bezoek van de inspectie wordt er overgegaan tot boetes en een eventuele sluiting.

De kans daarop lijkt klein: wie afgelopen weken door een binnenstad liep, zal de anderhalve meter regelmatig in het geding hebben zien komen. Maar berichten over boetes waren er nauwelijks.

De politie van de eenheid Den Haag benadert de heropening dan niet veel anders dan een 'ouderwets' uitgaansweekend, laat een woordvoerder weten. Daarvoor is ook geen capaciteit, vertelde vakbondsvoorzitter Jan Struijs donderdag bij Goedemorgen Nederland: 'De anderhalve meter wordt alleen gehandhaafd bij excessen, geven politiemensen aan. We hebben het hartstikke druk.' De wedstrijd van het Nederlandse elftal in de achtste finale van het EK voetbal, zondagavond, draagt hieraan ook bij. 'Als straks de terrassen weer opengaan en de schermen er hangen, krijg je meer openbare ordeproblemen', zegt Struijs.

Verschillende gemeenten uit de regio bevestigen dat vooral wordt gelet op excessen, waarbij ze wel een appèl doen op het verantwoordelijkheidsgevoel van ondernemers. 'Wij vertrouwen erop dat de horeca-ondernemers zich aan de regels houden nu ze eindelijk weer open mogen', zegt bijvoorbeeld een woordvoerder van de gemeente Alphen aan den Rijn. 'De boa’s zijn in het centrum aanwezig om eventuele vragen te beantwoorden en de ondernemers te ondersteunen.' In Leiden zal niet handhavend worden opgetreden, laat de gemeente weten.

Dat de overheid en veiligheidsdiensten niet de boeman willen spelen in het feestweekend, blijkt ook uit hoe er wordt omgesprongen met het tijdstip van de versoepelingen. Omdat deze zaterdag om 0.00 uur ingaan, kunnen cafés in principe twee uur na de verplichte sluiting op vrijdag de deuren alweer openen. Maar het is ook goed als cafés tussen 22.00 uur en middernacht open blijven, zegt justitieminister Ferd Grapperhaus. 'We zijn natuurlijk een land waar we af en toe wel eens iets gedogen', zegt hij. Wel laat hij de keuze om een oogje toe te knijpen aan de lokale autoriteiten.

Veel gemeenten lijken zich achter Grapperhaus te scharen. Een woordvoerder van de gemeente Delft zegt dat de stad zich aansluit bij de landelijke lijn. Ook Den Haag en Gouda zeggen niet te zullen handhaven als er na tienen nog een rondje wordt geserveerd. Een andere gemeente is dat ook niet van plan, maar wil dat niet hardop zeggen tegen de pers: 'We willen het ook niet aanmoedigen.'

Met de versoepelingen komt er ook een einde aan de mondkapjesplicht in publieke binnenruimtes. Wel blijven de maskers nog verplicht in het openbaar vervoer. Ondanks signalen dat ook hier het mondkapgebruik versloft, zal vervoersmaatschappij HTM niet extra gaan handhaven. 'Het blijft gewoon verplicht, dus we gaan op dezelfde manier verder als voorheen', zegt een woordvoerder. Zo is het nieuwe normaal nog niet helemaal verleden tijd.