IC-arts Iwan schiet Suriname te hulp in strijd tegen corona: 'Ik kreeg appjes met: kun je helpen?'

DEN HAAG - In het dagelijks leven staat hij op de intensive care (IC) van het HagaZiekenhuis in Den Haag. Volgende week werkt hij in Suriname met coronapatiënten. Iwan Meynaar gaat daar twee weken helpen. 'Ik heb wel eerst even vakantie genomen om bij te komen, maar nu wil ik weer die kant op.'
'Precies een jaar geleden was ik er ook, toen als kwartiermaker voor de Nederlandse artsen en verpleegkundigen die hielpen bij het bestrijden van corona in Suriname', zegt Meynaar. Nu is de situatie wel heel anders dan een jaar geleden. 'Toen was Covid-19 onbekend en eng. Nu is het nog steeds een nare ziekte, maar niet meer onbekend.'
Meynaar is 57 jaar oud. Zijn vader komt uit Suriname en als tiener heeft hij er zelf ook jaren gewoond. Dat scheelt. 'Je kent de cultuur een beetje. En werken in het buitenland is sowieso werken met cultuur. Wij doen het hier zo, zij doen het daar wellicht anders. Daar moet je wel diplomatiek en respectvol mee omgaan.'
Niet bedelen om hulp
Het vragen om hulp ligt in Suriname heel gevoelig, weet Meynaar. 'Ze willen gewoon zelfstandig zijn en liever niet bedelen om hulp, zeker niet in Nederland.' Het scheelde daarom dat hij er vorig jaar ook al was. 'Toen liep ik eigenlijk gewoon de hele dag visite bij Covid-patiënten. Maar op die manier leer je wel de ziekenhuizen kennen en de artsen.'
In Suriname liggen zo'n 200 mensen in het ziekenhuis met corona. Op de IC's liggen meer dan dertig Covid-patiënten. Uit cijfers van het Surinaamse coronadashboard blijkt dat meer dan 22.000 gevallen van corona zijn vastgesteld. Meer dan vijfhonderd mensen stierven aan de gevolgen van een besmetting. Het land is in lockdown. Van maandag tot en met vrijdag mag je zonder vrijstelling van 18.00 tot 6.00 uur niet de straat op. Op zondag geldt een 'totale lockdown' en moet iedereen dus ook overdag binnenblijven.
Dus toen eind mei de coronacrisis echt dramatisch werd, waren de contacten snel gelegd. 'Ik kreeg een paar appjes met: kun je helpen? Door andere collega's die vorig jaar ook hadden geholpen, was het hulpprogramma redelijk snel op poten gezet.' Vrijdag om 12.00 uur vertrekt de vierde groep artsen en verpleegkundigen van Schiphol naar Paramaribo.
Economische situatie
Meynaar had het al over de cultuur. De economische situatie zorgt volgens hem voor het grootste cultuurverschil. 'Er zijn de afgelopen decennia een paar mensen heel erg rijk geworden, maar de meesten zijn gewoon arm. Suriname is een arm land. Veel mensen met een baan komen maar net rond. Dat geldt ook verpleegkundigen.'

Daar komt bij dat Suriname in een lockdown zit. Maar er rijdt geen bezorgdienst van Albert Heijn, Jumbo of Picnic rond. 'En dan kun je vragen aan verpleegkundigen of ze 120 procent willen werken, maar als je dan niet weet of je wel eten kunt kopen voor je eigen gezin, is dat wel heel moeilijk.'
En dan is er, ook door de economische malaise, een gebrek aan lange termijnplanning. 'Dat weet je gewoon. Als je niet weet wat er morgen kan, is het moeilijk om daar plannen voor te maken', legt Meynaar uit. 'Er woedt nu een grote brand, die moet je gewoon blussen.'
Niet op de eerste vlucht
De eerste vlucht met Nederlandse artsen en verpleegkundigen vertrok op vrijdag 4 juni naar Suriname. Daar zat Iwan Meynaar niet bij. 'Dat kon ik mijn vrouw en mezelf niet aandoen', zegt hij lachend. 'En voor het eerst in tijden was ik zelf ook echt moe. Ik had eerst rust nodig.' Dus ging hij op vakantie, die was ook al geboekt. 'Mijn vrouw had het vast niet leuk gevonden als ik dat had afgezegd.'
Maar nu heeft hij zichzelf twee weken weten vrij te roosteren op de Haagse intensive care. 'Twee weken is ook wel minimaal, en terecht. Je moet in Suriname toch eerst wennen en pas dan kun je aan het werk. En je moet ook kijken hoe je je team samenstelt.' Bovendien kost het linksom of rechtsom ook gewoon veel geld.
Van coronazorg naar coronazorg
En dan blijft staan dat Meynaar net bijna anderhalf jaar coronazorg in Nederland achter de rug heeft, en net nu het hier wat rustiger wordt gaat hij naar Suriname om daar coronazorg op te pakken. 'Wij zijn dokters, het is gewoon ons werk.'
Tot zeker eind augustus zijn er zo'n dertig artsen en verpleegkundigen uit Nederland in Suriname aan het werk. Meestal zijn de mensen er zo'n twee weken. 1 juni vertrok het eerste vliegtuig met medische hulpmiddelen zoals zuurstofcontainers en beschermingsmiddelen. Nederland stuurt ook AstraZeneca-vaccins en naalden naar het Zuid-Amerikaanse land. Donderdag werd duidelijk dat door een grote levering er nog eens 250.000 vaccins verstuurd kunnen worden, waardoor het totale aantal op 500.000 uitkomt. Minister Hugo de Jonge had in juni tussen de 500.000 en 750.000 vaccins toegezegd. In Nederland wordt AstraZeneca bijna niet meer gebruikt omdat het vaccin in uitzonderlijke gevallen bijwerkingen kan vertonen. Het ministerie bekijkt of ook andere vaccins geleverd kunnen worden, maar die moeten permanent diepgevroren blijven. Of dat mogelijk is, wordt nog onderzocht.
Hoe dat werk er de komende weken voor hem uit gaat zien, is niet helemaal duidelijk. 'Als je houdt van zekerheid en precies wilt weten waar je bent, dan moet je thuis blijven en ga je dit niet doen. In Suriname kan iedereen heel goed improviseren, dus dat gaan wij daar ook doen. We zien het wel.'