Coronavirus: Leidse psychologe: 'Versoepelingen maken naleving basismaatregelen lastiger'

Nu in uitgaansgelegenheden niet altijd meer anderhalve meter afstand hoeft te worden bewaard, wordt het in de rest van de samenleving ook lastiger die regel vol te houden, stelt hoogleraar gezondheidspsychologie Andrea Evers van de Universiteit Leiden. Ze raadt de overheid aan om vooral jongeren op een duidelijke en persoonlijke manier te blijven wijzen op het naleven van de basismaatregelen.

Het aantal coronabesmettingen loopt de afgelopen dagen hard op. Dat hangt samen met het onder voorwaarden loslaten van de afstandsregels in onder meer nachtclubs, maar de versoepelingen hebben volgens Evers ook effect op het naleven van de basismaatregelen in het dagelijks leven. Zoals het afstand bewaren, handen wassen en thuisblijven bij klachten. Evers, ook lid van de wetenschappelijke adviesraad van de gedragsunit van het RIVM: 'Als je de ene avond in de club de regels mag loslaten, dan ben je geneigd om dat in andere contexten, zoals een etentje, ook te doen.'

De basismaatregelen zijn niet leuk, ze vragen wat van mensen. Om ze vol te houden is eenduidigheid belangrijk, aldus de hoogleraar. 'Neem het mondkapje. Dat was een soort symbool van de pandemie. Het herinnerde ons eraan dat we ons aan de regels moesten houden. Nu hoeft het enkel nog in het openbaar vervoer te worden gedragen. Dat maakt de kans groter dat mensen ook de andere regels sneller vergeten.'

Universiteiten zijn niet van plan hun introductieweken in het nieuwe studiejaar op te schorten of aan te passen nu het aantal coronabesmettingen vooral onder jongeren toeneemt, zegt voorzitter van de vereniging van universiteiten VSNU Pieter Duisenberg. Het is volgens hem 'niet uit te leggen' dat de coronamaatregelen worden versoepeld, maar dat het hoger onderwijs niet volledig open zou kunnen.

Het hoger onderwijs hoort pas half augustus of de 1,5 meter in het nieuwe studiejaar kan worden losgelaten. 'Maar wij bereiden ons voor op maar één scenario: volledige opening.'

En dat betekent ook normale introductieweken. Duisenberg: 'De introductietijd is cruciaal voor de ontwikkeling van studenten. Afgelopen jaar konden de introductieweken ook al niet doorgaan. Ook studenten die het hebben moeten missen, gaan het zoveel mogelijk in het nieuwe studiejaar inhalen.' De introductieweken worden volgens hem veilig georganiseerd, met onder meer een Testen voor Toegang-beleid bij de feestjes.

Op de intensive cares in Nederland liggen momenteel 104 coronapatiënten. Dat is 1 patiënt meer dan dinsdag, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Op de verpleegafdelingen nam het aantal coronapatiënten afgelopen etmaal af, tot 102. Dinsdag behandelden de verpleegafdelingen nog 109 mensen met Covid-19.

In totaal liggen op dit moment 206 coronapatiënten in de ziekenhuizen, een afname van zes patiënten ten opzichte van 24 uur geleden. Op de verpleegafdelingen werden acht nieuwe patiënten opgenomen en op de ic's nul. Er werden volgens het LCPS geen patiënten tussen regio's verplaatst.

In verschillende regio's is het volgens de koepelorganisatie van GGD'en erg druk in de coronateststraten. Het aantal testafspraken neemt overal toe, maar vooral in Den Haag, Amsterdam, Utrecht, Rotterdam en Brabant is het druk, aldus een woordvoerster. De organisatie maakt zich zorgen over het rap toenemende aantal besmettingen. 'Je wil dat het onder controle gehouden kan worden', legt de woordvoerster van GGD GHOR Nederland uit. 'Daarvoor moet je erbovenop zitten, zodat je ook het bron- en contactonderzoek goed kunt blijven uitvoeren. Het is zorgwekkend dat er in het hele land besmette mensen in uitgaansgelegenheden rondlopen.'

Woensdag werden bijna 3700 positieve testuitslagen gemeld. Ondanks het snel oplopende aantal besmettingen is er in alle regio's nog voldoende testcapaciteit, aldus de koepelorganisatie.

De kinderen van koning Willem-Alexander en koningin Máxima laten zich vaccineren tegen het coronavirus. De prinsessen Amalia, Alexia en Ariane hebben 'heel duidelijk laten weten dat het hun beslissing was, in overleg met ons', zo zei de koning tijdens het staatsbezoek aan Duitsland.

'Ze willen alle drie heel graag hun bijdrage leveren in het front tegen dat verschrikkelijke virus dat ons al bijna anderhalf jaar in de greep heeft', aldus de koning in een gesprek met de pers. 'En hoe meer mensen zich laten vaccineren, hoe beter het is. Je vaccineert je niet voor jezelf maar voor je medemens, zodat we als maatschappij weer open kunnen.'

Het aantal nieuwe coronagevallen schoot het afgelopen etmaal omhoog tot 3688, maakte het RIVM bekend. Dat is het hoogste aantal sinds eind mei. Vergeleken met vorige week woensdag is het aantal nieuwe besmettingen bijna verzesvoudigd. Toen ging het om 643 positieve tests. Ten opzichte van dinsdag kwamen er 1462 nieuwe coronagevallen bij.

De afgelopen week registreerde het RIVM 11.548 positieve tests, bijna drie keer zoveel als de week daarvoor. Dat komt neer op gemiddeld 1650 nieuwe gevallen per dag.

Sinds eind juni nemen de coronabesmettingen in rap tempo toe. Dat heeft mogelijk te maken met de oprukkende Delta-variant. Bovendien laten meer mensen die discotheken en nachtclubs willen bezoeken zich testen. Daardoor komen meer besmettingen aan het licht. Ook liepen vakantievierende jongeren het virus op in landen als Spanje en Portugal en namen het mee terug naar Nederland.

De afgelopen 24 uur zijn bij het RIVM bijna 3600 positieve coronatests gemeld. Dat is veel meer dan de afgelopen dagen. Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) heeft daarom het Outbreak Management Team (OMT) om een spoedadvies gevraagd. Hij wil weten hoe deze cijfers te duiden.

Veruit de meeste positieve tests komen van jongeren, zo zei De Jonge voorafgaand aan een overleg in de Tweede Kamer. Het is daarom niet aannemelijk dat ze zullen leiden tot nieuwe ziekenhuisopnames. Hij hoopt dat het advies van het OMT donderdag aan het eind van de dag klaar is.

Tot dusver zijn er 262.000 afspraken gemaakt voor een prik met het coronavaccin van Janssen, meldt de koepelorganisatie van GGD'en. Er zijn nog veel vaccins beschikbaar, maar op dit moment 'druppelen' de afspraken binnen, aldus een woordvoerster. Van het Janssen-vaccin is maar één prik nodig voor volledige vaccinatie.

Sinds woensdag 23 juni kunnen mensen die dat willen een afspraak maken voor een prik met Janssen. In eerste instantie waren er 200.000 doses beschikbaar en op vrijdag 25 juni waren er daar al 185.000 van vergeven via een prikafspraak. Een dag later werd bekend dat er nog eens 175.000 doses van het Janssen-vaccin bij kwamen.

De teller stond op 30 juni op ruim 233.000 afspraken, aldus de woordvoerster van GGD GHOR Nederland. Dat betekent dat er in de week daarna nog eens bijna 30.000 nieuwe afspraken zijn gemaakt.

Tijdens zijn technische briefing woensdag zei Jaap van Dissel dat het RIVM momenteel kijkt naar een 'wedloop tussen de deltavariant en een hogere vaccinatiegraad die dit tegengaat', dat meldt de NOS. Van Dissel noemde het vaccineren tijdens zijn briefing de belangrijkste manier om de gevolgen van de coronabesmettingen tegen te gaan. Hij riep mensen die zich nog niet hebben laten vaccineren op dit vooral wel te doen, om verspreiding van het virus tegen te gaan.

Momenteel leidt de toename in het aantal besmettingen niet tot een stijging van het aantal ziekenhuisopnames. Van Dissel sluit niet uit dat dit door snelle verspreiding van de Delta-variant later niet alsnog zover kan komen.

Kinderen onder de 13 jaar hoeven vanaf maandag niet meer thuis te blijven als ze verkoudheidsklachten hebben. De zogenoemde snottebellenrichtlijn wordt met instemming van het Outbreak Management Team (OMT) aangepast, schrijft coronaminister Hugo de Jonge in een brief aan de Tweede Kamer.

De regels voor de groep kunnen versoepeld worden omdat de kinderen nauwelijks een rol spelen in de verspreiding van het coronavirus en daar nu sowieso minder mensen mee zijn besmet. De kinderen hoeven zich bij verkoudheidsklachten ook niet meer te laten testen. De nieuwe regels gelden in ieder geval tot het nieuwe schooljaar.

Zeven op de tien bedrijven die coronanoodsteun hebben gekregen om de lonen door te betalen, hebben achteraf te veel ontvangen. Volgens voorlopige berekeningen van ambtenaren op het ministerie van Financiën moet minimaal 4,2 miljard van de verstrekte 18,7 miljard euro aan NOW-steun worden teruggevorderd.

Dat schrijven de ambtenaren in een artikel in economenblad ESB, dat woensdag verschijnt en waar het FD over schrijft. De schatting van de ambtenaren is waarschijnlijk zelfs nog aan de lage kant, stellen zij, omdat alleen gekeken is naar het verwachte omzetverlies versus de daadwerkelijk gerealiseerde omzetten op basis van CBS-cijfers in 29 sectoren.

Daarmee blijft een eventuele daling van de loonsom en overige steunmaatregelen die meetellen als omzet buiten beeld. Dat zijn twee factoren die het subsidiebedrag kunnen drukken. 'Ondanks die onzekerheden verwachten wij dat deze analyse een goede eerste indicatie geeft voor de aankomende terugvorderingen', schrijven de ambtenaren van Financiën.

Nederlanders durven weer vaker te ondernemen. Volgens de Kamer van Koophandel (KvK) lag het aantal startende ondernemers weer op het niveau van voor de crisis. In totaal telde Nederland op 1 juli ruim 2,1 miljoen bedrijven.

Volgens een maandelijks rapport van de KvK is het aantal startende ondernemers in juni met 9 procent gestegen in vergelijking met dezelfde maand een jaar eerder. Sinds maart dit jaar is op jaarbasis continu sprake van een stijging. Vooral in de gezondheidszorg telt Nederland veel meer starters dan een jaar eerder. In juni ging het hier om 2215 beginnende ondernemers. Ook de thuiszorg is een populaire sector om een bedrijf in te beginnen.

Volgens Erik Stam, Hoogleraar Strategie, Organisatie en Ondernemerschap aan de universiteit van Utrecht zijn er weer voldoende kansen voor zelfstandig ondernemerschap. In de thuiszorg is volgens hem sprake van een inhaalslag van het aantal starters na een coronadip in 2020.

De Nederlandse industrie is coronajaar 2020 in doorsnee beter doorgekomen dan het gemiddelde van de lidstaten van de Europese Unie. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) kromp de toegevoegde waarde, het verschil tussen de marktwaarde van de productie en de daarvoor ingekochte grondstoffen, van de industriële sector vorig jaar met 2,6 procent. De krimp van de EU-landen bij elkaar was gemiddeld 7 procent.

Met name landen met een omvangrijke auto-industrie werden hard geraakt door de crisis, zoals Frankrijk en Duitsland. Die sector had het voor de crisis al moeilijk en door onder meer de sluiting van showrooms en het dichtgooien van fabrieken zakten de verkopen verder weg. Momenteel speelt ook mee dat autofabrikanten, maar ook bedrijven in andere sectoren met tekorten van onderdelen als chips kampen. Dat zit de productie ook in de weg.

Van alle landen van de EU waren er maar drie lidstaten waar de industrie het vorig jaar beter deed. Het gaat volgens het CBS om Ierland, Malta en Litouwen.

Check hier hoeveel besmettingen er zijn in jouw gemeente.