Boerenprotest: Demonstratie afgelopen, boeren verlaten Den Haag

Boeren rijden over het strand van Scheveningen richting huis
Boeren rijden over het strand van Scheveningen richting huis © Joost Meuldijk
DEN HAAG - Boeren demonsteren woensdag opnieuw tegen de stikstofplannen van het kabinet. Actiegroepen Agractie en Farmers Defence Force (FDF) hebben de achterban opgeroepen in actie te komen. Agractie zegt ‘zeker duizenden boeren’ te verwachten op het Malieveld in Den Haag.

Kijk terug, zo verliep het boerenprotest op het Malieveld:

Boerenprotest op Malieveld: 'Als we zo doorgaan, gaat de hele zooi naar de klote!'

Boerenprotest loopt op z'n einde

Het boerenprotest op het Malieveld in Den Haag is afgelopen. De eerste boeren zijn met hun trekkers op weg naar huis. Volgens mediapartner Den Haag FM blokkeert de politie de Utrechtsebaan zodat de trekkers niet de snelweg A12 op kunnen rijden.
De boeren gaan in rijtjes het Malieveld af.

Tractorbestuurder die fietser aanreed in Gouda aangehouden

Een 19-jarige tractorbestuurster die rond 9.00 uur betrokken was bij een aanrijding met een fietser op de Burgemeester van Reenensingel in Gouda en hierna doorreed, is later diezelfde ochtend aangehouden op de Bezuidenhoutseweg in Den Haag. De fietser liep lichte verwondingen op en zijn fiets raakte beschadigd, meldt de politie.

Boeren wijzen bestuurders op stikstofuitstoot andere sectoren

Boeren protesteren woensdag niet alleen in Den Haag, maar ook in andere steden in ons land. Delegaties van actievoerende boeren zijn hier in gesprek gegaan met provinciebestuurders. Ze willen het onder meer hebben over stikstofuitstoot van bedrijven uit andere sectoren dan de landbouw, die volgens hen ten onrechte niet over een natuurvergunning beschikken.
Actiegroep Farmers Defence Force (FDF) vroeg zich bijvoorbeeld af hoe het zit met de vergunningsplicht van Brabantse vestigingen van supermarktketen Jumbo. In Assen ging FDF-secretaris Sieta van Keimpema in gesprek met de commissaris van de Koning, Jetta Klijnsma, en gedeputeerde Henk Jumelet (Landbouw). Ook daar is bedrijvigheid in de buurt van beschermde natuurgebieden een van de gespreksonderwerpen. 'Het stikstofprobleem is niet alleen van de boeren, maar van alle Nederlanders', zei Van Keimpema.

Staatsbosbeheer: tractoren op het Malieveld was niet de afspraak

Staatsbosbeheer en de politie van Den Haag zeggen dat de demonstrerende boeren op het Malieveld zich niet aan de afspraken houden door hun tractoren op het gras neer te zetten. 'We hadden heldere afspraken gemaakt, er konden 75 tractoren parkeren op de Boorlaan, het verharde deel langs het veld', zegt een woordvoerder van Staatsbosbeheer. Die overheidsdienst is de beheerder van het grote grasveld in de stad. 'We zien dat men zich er niet aan houdt.'
Tractoren rijden het Malieveld op
Staatsbosbeheer gaat eventuele schade aan het gras verhalen op de organisatie van het protest. Dat is Agractie. Een woordvoerder van de actiegroep zegt van de politie te hebben vernomen dat '75 trekkers op de Boorlaan en het Malieveld mochten parkeren'. Het waren er aan het begin van het protest zo'n 300.

Greenpeace: 'Boeren en natuur slachtoffer falend overheidsbeleid'

'Wij snappen heel goed dat boeren het zat zijn, die worden steeds geconfronteerd met nieuwe wetten en regels', reageert Hilde de Vries namens Greenpeace op het boerenprotest. 'De rapporten laten zien dat de veestapel moet krimpen. Maar de overheid heeft jarenlang de knoop niet door durven hakken, waardoor de problemen steeds groter zijn geworden. Zowel de boeren als de natuur zijn slachtoffer van falend overheidsbeleid.'
'Het komende kabinet moet een knoop doorhakken', zegt De Vries in West Wordt Wakker. 'Maak een omslagfonds en help de boeren met de veranderingen die nodig zijn zodat ze een toekomstbestendig landbouwsysteem hebben met minder dieren. Want wij vinden dat we de boeren keihard nodig hebben.'

Op de trekker van Schipluiden naar het Malieveld

Ook boer Jaap Zegwaard uit Maasland is op de trekker naar het Malieveld gekomen. We reden met hem mee in de colonne van Schipluiden naar Den Haag. Jaap legt uit hoe de boeren ervoor zorgen dat ze bij elkaar blijven: de kruispunten worden afgezet, zodat de stoet intact blijft.
Op de trekker van Schipluiden naar het Malieveld voor het boerenprotest

Honderden boeren aanwezig voor officiële programma

De boeren wachten op het Malieveld tot het officiële programma van start gaat. Volgens de planning zouden de eerste boeren vanaf 11.00 uur het woord gaan voeren, maar er wordt nog gewacht op boeren die onderweg naar Den Haag zijn. Naar schatting achthonderd boeren hebben zich op dit moment op het Malieveld verzameld voor het protest.
Onderweg naar het Malieveld verzamelden boeren zich onder andere op het strand in Scheveningen.
© AS Media

Trekkers bestormen Malieveld

Een groepje van honderd tot tweehonderd trekkers heeft de aanwijzingen van de gemeente genegeerd om op de Bezuidenhoutseweg te parkeren. De politie probeerde de boeren wel naar die weg te leiden, maar zonder succes.
De demonstranten kwamen over de A12 vanuit de richting Utrecht richting het Malieveld. De politie probeerde ze de afrit naar de Bezuidenhoutseweg te laten nemen, maar de boeren kozen er echter voor om tegen het verkeer in over de andere rijbaan naar het Malieveld te rijden. Hier konden ze door de route tussen de bomen door te nemen zich op het Malieveld aansluiten bij de al aanwezige boeren.
© Omroep West

'Stikstofdiscussie is gevecht om de ruimte'

Bert van der Kooij is een van de boeren die woensdag actievoert op het Malieveld. Hij legt uit waarom hij het belangrijk vindt om zijn geluid te laten horen. 'Je hoopt dat je door de aandacht wat meer begrip kweekt voor wat er aan de hand is. Het wordt te simpel voorgesteld. Het is meer een gevecht om de ruimte. Hier wordt stikstof bijgehaald. Dat is een stof die zorgt dat planten kunnen groeien, maar is het enige. Een plant heeft veel meer nodig. Hij heeft zuurstof en CO2 nodig. We krijgen maar het halve verhaal te horen.'
Waarom gaat boer Bert van der Kooij protesteren in Den Haag?

Enkele tientallen tractoren van A12 bij Utrecht gehaald

De politie heeft woensdagochtend enkele tientallen tractoren van de A12 bij Utrecht van de snelweg gehaald. Ze waren op weg naar het Malieveld voor het boerenprotest. Een politiewoordvoerder zegt dat waar mogelijk wordt bekeurd, maar hoeveel boetes precies zijn uitgedeeld, weet hij niet.
De tractoren werden omstreeks 08.30 uur van de snelweg begeleid, 'om de reden dat ook vandaag en alle andere dagen in het jaar tractoren zich niet op de snelweg horen te begeven', aldus de woordvoerder.
De tractoren hebben hun reis naar Den Haag volgens de politiewoordvoerder via de binnenwegen vervolgd.

Weinig boeren uit Friesland naar Malieveld

'Hou je van brood, vlees of friet, zonder de boeren gaat het niet.' Het staat te lezen op de trekker van de eerste boer die zich woensdagmorgen op het Malieveld meldde. Hij was helemaal uit Friesland naar Den Haag gekomen. 'Ik heb gehoord dat weinig andere Friese boeren komen', vertelde hij. Toch verwacht hij een drukke middag.

Boeren verzamelen zich bij Schipluiden

Op de carpoolplaats bij Schipluiden hebben zich vijftien boeren verzameld om met elkaar naar het Malieveld te trekken.
Vijftien boeren verzamelen zich bij Schipluiden
Vijftien boeren verzamelen zich bij Schipluiden © Omroep West

Eerste files rond Malieveld

Op de A12 heeft voor het Malieveld een korte file gestaan. Volgens de ANWB was de vertraging ongeveer een kwartier. Ook bij Utrecht werd een korte file gemeld door een protest met voertuigen. De verwachting is dat het in de loop van de ochtend nog drukker gaat worden rond Den Haag.
Ook op de N44 was het druk met trekkers die op weg zijn naar het Malieveld, maar inmiddels zijn alle files al weer opgelost.

Boeren arriveren op het Malieveld

Het is nog rustig in Den Haag. De eerste boeren hebben zich inmiddels gemeld op het Malieveld. Zij hebben hun voertuigen toch aan de rand van het veld geparkeerd, terwijl de gemeente Den Haag eerder had laten weten dat de voertuigen op de Bezuidenhoutseweg moeten parkeren.

Boeren staan stil bij aanslag op Peter R. de Vries

Agractie heeft in een verklaring laten weten mee te leven met Peter R. de Vries, die dinsdagavond in Amsterdam werd neergeschoten, maar dat het programma gewoon doorgaat. Er gingen stemmen op dat de boeren het protest af moesten zeggen na de gebeurtenissen in de hoofdstad. Organisator Agractie zegt dat ze woensdagmorgen op het Malieveld wel stil willen staan bij de aanslag.
Agractie Flevoland heeft laten weten niet aan het protest mee te doen, vanwege de aanslag op misdaadjournalist Peter R. de Vries, zo meldt Omroep Flevoland. 'Wij begrijpen dat het land in rep en roer is en dat de politiek en journalistiek wel iets anders aan het hoofd heeft dan het voortbestaan van de agrarische sector', aldus de provinciale afdeling van de actiegroep. 'Wij twijfelen er dan ook aan of onze boodschap nu wel de aandacht krijgt die hij verdient.'

Rustige ochtendspits rond Den Haag

De ochtendspits lijkt woensdagmorgen nauwelijks last te hebben van het boerenprotest. Pas na 7.30 uur arriveerden de eerste trekkers op het Malieveld.
Agractie weet niet hoe de boeren naar Den Haag komen. Volgens de actiegroep moeten ze dat zelf weten. 'Of dat nou met de auto, de trein of de tractor is. Het belangrijkste is dat je er bent.' De gemeente Den Haag zegt dat de boeren die met de tractor komen, het voertuig op de Boorlaan mogen parkeren. Dat is het verharde stuk weg direct aan de rand van het Malieveld. Als meer boeren met de tractor komen, kunnen zij die mogelijk op andere wegen in de buurt neerzetten.
Bij vorige demonstraties, van boeren en van de bouwsector, werden zware voertuigen op het gras van het Malieveld geparkeerd. Dat raakte daardoor zwaar beschadigd. De belangrijkste regel voor de boerendemonstratie zelf is dat mensen anderhalve meter afstand van elkaar moeten houden.
Van de boeren en tuinders zegt 24 procent mee te doen aan de demonstraties. Zeven procent van hen doet voor het eerst mee. Dat blijkt uit een peiling die weekblad Nieuwe Oogst dinsdag hield onder ruim 1600 agrarisch ondernemers. 76 procent van de ondernemers die de vragenlijst invulden, geeft aan niet te gaan demonsteren. Bijna twintig procent van hen zegt eerder wel te hebben meegedaan aan landbouwdemonstraties. Ruim 56 procent heeft aan geen van de acties deelgenomen.

Boeren vrezen harde ingrepen

Volgens Bart Kemp van Agractie is een nieuw rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) meer mensen over de streep heeft getrokken om te gaan demonstreren. In dat rapport ging het planbureau in op een aantal toekomstscenario's. In grote delen van Brabant, Gelderland en Overijssel zou volgens de onderzoekers nauwelijks ruimte voor open boerenbedrijven overblijven als de politiek zou inzetten op maximale verlaging van de stikstofuitstoot.
Als de hoeveelheid stikstof die terechtkomt in natuurgebieden overal in het land tot een onschadelijk niveau moet worden teruggebracht, zou de komende decennia een 'ongekende transformatie van het landelijke gebied' nodig zijn. Agractie vreest dat dit zal leiden tot harde ingrepen, zoals gedwongen uitkoop van boeren. Daar zijn de actievoerders fel tegen.

Grasveld Malieveld nu nog goed, maar na protest nog steeds?

In afwachting van wat komen gaat, ligt de grasmat van het Malieveld er nog mooi bij. Maar is dat na afloop van de demonstratie nog steeds het geval? Staatsbosbeheer heeft afspraken gemaakt met de organisatie achter de demonstraties. Die afspraken moeten ervoor zorgen dat de protesterende boeren er niet opnieuw een ravage van maken. 'Dan kan het gras de dag goed verwerken.'
Zo moeten tractoren, podiumwagens en andere voertuigen op het asfalt blijven staan. Alleen bezoekers te voet mogen het gras op. 'Wij gaan ervan uit dat de organisatie zorgt dat iedereen zich aan deze afspraak houdt', blikt Mark Kras, de boswachter van het Malieveld, vooruit.
Tijdens een boerenprotest in oktober 2019 stond het Malieveld vol met tractoren:
Het beeld van 16 oktober 2019: boeren staan massaal op het Malieveld
Het beeld van 16 oktober 2019: boeren staan massaal op het Malieveld © Omroep West