Verpleging HMC ontspant tussen dolfijnen en paarden met VR-bril

12 juli 2021, 12:00 • 4 minuten leestijd

Verpleegkundige Jeroen met de VR-bril © HMC

DEN HAAG - Op zijn buik bungelt een bordje 'niet storen'. Het hangt normaal gesproken aan de buitenkant van een hoteldeur. Maar verpleegkundige Jeroen Blok zit op een ic-kamer in HMC Antoniushove. Onderuit gezakt op een stoel, met een grote Virtual Reality-bril op zijn hoofd. 'Wow, dit is wel echt mooi.' Haaglanden Medisch Centrum werkt sinds kort met VR-brillen om personeel van de intensive care (ic) en de spoedeisende hulp (SEH) te laten ontspannen.

De bril is ontworpen in Groningen door het bedrijf VRelax. Er kwam een flinke boost toen het Universitair Medisch Centrum Groningen via psychiater Wim Veling om hulp vroeg bij eigen onderzoek naar de toepassing van virtual reality in de zorg. En toen ging het snel. Via het netwerk van Veling ging de bril ook internationaal. 'Personeel van ziekenhuizen in London dat door de enorme coronagolf overwerkt raakte, kreeg de brillen en daar bleken ze te doen wat ze moeten doen: zorgen voor ontspanning', zegt oprichter Stefan Vogelzang van het bedrijf.

En dat was juist wat zorgmanager Arja Mordhorst van Haaglanden Medisch Centrum zocht voor het personeel. 'Het is altijd heel druk en hectisch op de ic en de SEH, maar met corona nog veel meer. En toen ik dit zag, zei ik tegen een collega: als we dat nou eens zouden kunnen regelen.' En dat kon. Het ziekenhuis kreeg twee brillen op proef, en die bleken te werken. Inmiddels heeft het ziekenhuis vijftien brillen aangeschaft, drie daarvan voor gebruik op ic's en de SEH.

IC-verpleegkundigen relaxen tussen de dolfijnen en de paarden

'Je moet er wel tijd voor hebben', zegt verpleegkundige Jeroen Blok. 'Maar in nachtdiensten lukt het meestal wel om je even tien minuten af te zonderen. We zeggen altijd: wij zorgen goed voor de patiënten, maar we moeten ook goed voor onszelf zorgen.' De bril zelf wordt geleverd in klein tasje, daarin zit de bril, een afstandsbediening, het inmiddels genoemde 'niet storen'-hangertje en een lader. Jeroen heeft nu een lege kamer op de ic gevonden waar hij gaat zitten naast het bed en en een toren aan apparatuur.

De bril van VRelax is eigenlijk een app verbonden met een VR-bril. Het concept won dit jaar de Prix Galien Nederland voor de beste nieuwe innovatie binnen de zorg. De bril en de app worden steeds verder ontwikkeld. Wie de bril koopt, koopt ook een abonnement op nieuwe 'filmpjes'. Zo'n abonnement is een jaar geldig. Inmiddels werken in Nederland verschillende ziekenhuizen met de bril en de app, maar er worden proeven gedaan bij grote bedrijven en bijvoorbeeld de politie. Gekeken wordt of de bril daar de gevolgen van werkdruk kan verlichten.

Met een druk op een knop aan de zijkant zet hij het apparaat aan. 'Dan lijkt het alsof er een soort doek opengaat en ben je in een totaal andere wereld', zegt hij terwijl hij om zich heen kijkt. 'Ik ben nu onder water en er zwemmen dolfijnen om me heen.' Er klinkt ook geklepper van de dieren en een zacht kabbelend geluid. Als hij naar boven kijkt, schijnt de zon door het water. Jeroen strekt zijn arm uit naar een dolfijn die langs zwemt. In de 'echte wereld' wijst hij in zijn stoel naar een kale lamp in de ic-kamer.

'Het is een beetje alsof je in het Omniversum in Den Haag bent, daar zie je ook alles helemaal om je heen. Toen ik hem de eerste keer opzette, dacht ik echt: wat is dit allemaal', lacht Blok. 'Met deze bril op sluit je je even helemaal af en het is ook echt allemaal heel dichtbij, dat is wel even wennen.' Maar dat wennen ging snel en hij vindt het nu erg mooi. 'Vooral omdat het heel groots en heel wijds is. Dat maakt het zo bijzonder.'

'Mensen gaven aan dat ze echt blij waren met de bril', zegt zorgmanager Mordhorst. 'Zeker op de ic waar veel prikkels zijn met alarmen en piepjes.' Het ziekenhuis zorgt voor een rustige kamer waar personeel zich terug kan trekken met de bril. 'En je kunt dan overal naartoe. Naar paarden, naar zee, zwemmen tussen de dolfijnen. En dan ben je echt even helemaal weg van de realiteit en geeft het ontspanning.'

Jeroen zoekt op de tast het ic-bed en legt de afstandsbediening neer. Zojuist is hij ook nog even in een weide met paarden geweest. Hij trekt de bril van zijn hoofd en is terug in het ziekenhuis. 'Je weet ook dat je na afloop weer met beide benen op de grond staat en weer aan de slag moet', zegt hij. 'Maar toch geeft dit een stuk afleiding. En die afleiding, ook al duurt het maar kort, geeft je toch energie om weer verder te gaan.'

Virtual reality is niet nieuw in de zorg en zeker niet in de geestelijke gezondheidszorg. Psychiater Wim Veling startte zo’n tien jaar geleden een samenwerking met Guntur Sandino van de TU Delft en zijn bedrijf CleVR. Dit bedrijf werkt vooral samen met GGZ-instellingen voor de behandeling van psychische stoornissen. Een andere grote speler op de markt is Psylaris van Mike Verhiel, met als thuisbasis Maastricht. Ook dit bedrijf richt zich met name op behandelingen binnen de GGZ en therapie. Maar weer op net een ander vlak dan CleVR en VRelax. Alle bedrijven werken ook nauw samen met universiteiten. VRelax met de Universiteit van Groningen, Psylaris vooral met de Tilburg University en CleVR heeft bij een heel aantal universiteiten programma’s lopen.