Bewoners in actie voor luchtkwaliteit in Leidschendam: 'Laat ons niet stikken'

Auto's door de straten in Leidschendam
Auto's door de straten in Leidschendam © Omroep West
LEIDSCHENDAM-VOORBURG - De gemeente Leidschendam-Voorburg wordt omgeven door drukke wegen. Door de komst van de Mall of the Netherlands en door het ontstaan van steeds meer nieuwe woonwijken, klagen bewoners over files, fijnstof en ellenlange reistijd om thuis te komen. Om wat te doen met die zorgen, meet een groep burgers al jarenlang de luchtkwaliteit in de gemeente. 'Sommige metingen passen niet eens in een grafiek.'
Leon de la Croix woont in het Damcentrum van Leidschendam. Een plek waar veel verkeer samenkomt. 'Je hebt hier de Sluisbrug uit de negentiende eeuw. Oorspronkelijk gebouwd voor bijvoorbeeld melkkarren. Nu is dit hét verkeersknooppunt van Leidschendam.'
Door het vaarverkeer en door de extra toestroom van bezoekers van de Mall of the Netherlands, staat het altijd vast rond de brug. Aan één van de gevels in het Damcentrum hangt sinds kort een fijnstofmeter. 'Ik hoorde dat die zo hoog uitsloeg, dat het niet in een grafiek getoond kon worden', aldus De la Croix.
Leidschendammers bezorgd om luchtkwaliteit
Gepensioneerde onderzoeker Frans Kets leidt het burger-meetproject 'Lucht voor Leidschendam-Voorburg'. Met andere bewoners hing hij tientallen luchtkwaliteitsmeters op in de gemeente. 'We worden omgeven door snelwegen. Ik vergelijk onze gemeente weleens met een buitenwijk van Parijs. Er is overal uitstoot om ons heen, maar de economische belangen liggen elders.'

Boven de norm van Wereldgezondheidsorganisatie

Uit de metingen blijkt dat op jaarbasis de luchtkwaliteit onder de zogenoemde 'WHO-norm' zit. Uitschieters zijn te zien op drukke plekken in bijvoorbeeld het centrum. Voor zijn metingen onderhoudt Kets contact met het RIVM. Via het project 'Samen Meten', geeft het RIVM burgers advies over hoe ze hun data kunnen analyseren.
Marita Voogt is coördinator van dit project. 'Ik vind het mooi om te zien hoe burgers zelf het initiatief nemen voor dit soort metingen', vertelt ze. Volgens Voogt is het niet ongewoon dat plekken in de Randstad boven de WHO-norm uitkomen. 'De wettelijke grenswaarden – die zijn dus minder streng dan de WHO-norm – worden bijna overal gehaald. De WHO-richtlijnen, daar zitten we inderdaad nog iets boven, maar we zijn goed op weg. Het helpt erg dat burgers hier ook mee bezig zijn en dat zij het contact zoeken met hun gemeente en met politici om zo voor verandering te zorgen.'

Altijd druk

Kim Jong uit Leidschendam-Zuid heeft een fijnstofmeter van Frans aan haar gevel in de Nieuwstraat. 'Dit is de drukste doorgaande weg van Leidschendam', vertelt ze. 'Het is niet alleen doordeweeks druk, maar ook in het weekend. Zeker door de komst van de Mall of the Netherlands, is er constant verkeer.'
De overlast is zelfs zo erg dat Kim en andere buurtgenoten die hun boodschappen om lichamelijke redenen met de auto moeten doen, daarvoor naar omliggende woonplaatsen rijden. 'In mijn eigen woonplaats kom ik het verkeer niet door', vertelt ze.
Bezorgde burgers plaatsen deze bordjes in Leidschendam I Foto Omroep West
Bezorgde burgers plaatsen deze bordjes in Leidschendam I Foto Omroep West

Longaanvallen

De verkeersdrukte is niet alleen onpraktisch, maar heeft volgens Kim ook een invloed op haar gezondheid. 'Sinds ik hier woon heb ik last van astmatische klachten. Ik heb twee longaanvallen gehad en heb nu altijd puffers bij me. In mijn vorige woonplaats heb ik daar nooit last van gehad.' Kim is niet de enige die zich zorgen maakt over de luchtkwaliteit. In de Damhouderstraat staan overal bordjes met de tekst 'Laat ons niet Stikken', gemaakt door omwonenden.
Volgens Jong en Kets is er via verschillende actiegroepen veel contact met de gemeente. Kets zegt dat zij openstaan voor gesprek en soms ook samen optrekken, maar hij vindt dat ze actiever mogen zijn. 'Er zijn altijd wel plannen, maar die worden niet altijd uitgevoerd.' Volgens De la Croix zou een extra burg over de Vliet een oplossing kunnen zijn. Zo is er meer doorstroom van het verkeer. 'Maar dat idee heeft de gemeenteraad weggestemd.'

Gemeente ziet geen aanleiding maatregelen te nemen

De gemeente Leidschendam-Voorburg laat weten op de hoogte te zijn van de meetresultaten van LV2 en zegt dat ze binnen de wettelijke normen vallen. Omdat de uitkomst van de metingen afhankelijk is van veel factoren (zoals het weer en omgevingsfactoren), zegt de gemeente daar weinig aan te kunnen doen.
De metingen geven voor de gemeente tot nu toe geen aanleiding om de aanpak aan te passen of om maatregelen te nemen. Door bijvoorbeeld het gebruik van slimme verkeerslichten en door inwoners attent te maken op de gevolgen van houtstook, probeert de gemeente er al wat aan te doen. Ook wordt ingezet op het stimuleren van duurzaam vervoer zoals deelfietsen en het plaatsen van laadpalen.