Grote Haagse partijen speelden mooi weer met Amare: 'De stad is bedonderd'

DEN HAAG - De vier grootste partijen in de Haagse gemeenteraad hebben in 2018 geen open kaart gespeeld over de hogere kosten van cultuurcomplex Amare. Hart voor Den Haag/Groep de Mos, VVD, D66 en GroenLinks onderhandelden toen over een nieuwe coalitie en schreven in hun coalitieakkoord dat Amare niet duurder zou worden dan 176,6 miljoen euro. Uit geheime stukken blijkt nu dat de partijen al wisten dat het cultuurcomplex tientallen miljoenen extra zou kosten. 'De stad is bedonderd', vindt SP-fractievoorzitter Lesley Arp.
Na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018 zijn de vier grootste partijen in de Haagse raad, Hart voor Den Haag/Groep de Mos, VVD, D66 en GroenLinks, om tafel gegaan om te onderhandelen over een nieuwe coalitie, onder leiding van formateur VVD-prominent Edith Schippers. Een van de hoofdpijndossiers is het cultuurcomplex Amare op het Spuiplein waarvan de bouw al in volle gang is. Hart voor Den Haag/Groep de Mos en GroenLinks zijn in de jaren daarvoor als oppositiepartijen felle tegenstanders van het prestigieuze project, vooral vanwege de hoge kosten ervan. Nu staan ze op het punt om toe te treden tot een college dat de afbouw van Amare moet gaan steunen.
Tijdens de onderhandelingen, zo blijkt uit geheime stukken die op verzoek van de SP openbaar zijn gemaakt, heeft formateur Schipper daarom externe deskundigen in de arm genomen. Zij moeten binnen twee weken zorgen voor een advies over een 'kwaliteitsvolle afbouw' van Amare. 'Waarbij ingegaan wordt op de financiële gevolgen, de financiële risico's, de planning, risico's van gebiedsontwikkeling en de verbetermogelijkheden van de exploiteerbaarheid van het gebouw', zo valt te lezen in één van de stukken waarin de opdracht staat.
Package deal
Bureau Brink krijgt de opdracht en in mei 2018 komen de deskundigen van het bureau met het advies om een 'package deal' te sluiten met bouwer Cadanz, om langdurige rechtszaken en 'verharding' van de verhoudingen te voorkomen. Voor een bedrag van ongeveer 25 miljoen euro kan de gemeente discussies met de bouwer over extra kosten en het ontwerp afkopen. 'Benoem een onderhandelingsteam en geef ze een maand de tijd om een deal te maken', staat in het advies. 'Team met mandaat en korte escalatielijn. Daarmee discussie beëindigen met zowel Cadanz als instellingen.' Met de instellingen doelen de deskundigen op het Residentie Orkest, het Koninklijk Conservatorium, het Nederlands Dans Theater en het Dans- en Muziekcentrum. Dat zijn de aanstaande bewoners van Amare.
Edith Schippers bevestigt een paar dagen later in een brief aan het toenmalige, zittende college dat de onderhandelaars een package deal willen sluiten. 'De onderhandelingstafel is van mening dat het de uitvoering van het project ten goede zou komen als de bestaande wensen en geschillen worden uit onderhandeld in een 'package deal', schrijft zij in die brief.
Coalitieakkoord
Opvallend genoeg staat in het coalitieakkoord dat eind mei 2018 wordt gepresenteerd geen woord over deze ‘package deal’. Integendeel. In het coalitieakkoord staat over Amare slechts dat het ‘volgens de bestaande kaders wordt afgebouwd’. Maar een paar maanden later, als de nieuwe wethouders inmiddels geïnstalleerd zijn, maakt toenmalig wethouder Boudewijn Revis op 3 juli wél duidelijk dat er een package deal komt en dat het project geen 176,6 miljoen euro gaat kosten, maar 210 miljoen.
SP-fractievoorzitter Lesley Arp is verbijsterd. 'Uit deze documenten blijkt dat al voorafgaande aan de presentatie van het coalitieakkoord duidelijk was dat de onderhandelende partijen voor een packagedeal met de bouwer wilden gaan', reageert Arp. 'Maar op de dag van de presentatie speelden ze mooi weer en beloofden ze de stad dat het cultuurpaleis binnen de afgesproken 177 miljoen zou worden opgeleverd. Het is ontluisterend dat het college van 'Kansen en Ambities' al vanaf dag één de stad heeft bedonderd over een politiek gevoelig en miljoenenslurpend dossier. De toenmalige coalitiepartners Hart voor Den Haag, VVD, D66 en GroenLinks dienen verantwoording af te leggen over deze zwendel.'
Rad voor ogen
Ook Robert Barker van de Partij voor de Dieren is woest. Barker: 'Vanaf de start van het college was de coalitie niet eerlijk. Het draaide de raad en stad een rad voor ogen. Terwijl de coalitiepartijen deden alsof hun neus bloedde hadden ze allang bepaald dat tientallen miljoenen in de Spuiput zouden worden gegooid. Het is niet gek dat een college dat zo'n valse start maakt uiteindelijk ten onder gaat aan integriteitsproblemen.'
De coalitie van Hart voor Den Haag/Groep de Mos, VVD, GroenLinks en D66 heeft maar een kleine anderhalf jaar stand gehouden. In oktober 2019 viel de coalitie, omdat de ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui verdacht worden van corruptie. Ze ontkennen, maar VVD, D66 en GroenLinks zagen door deze zaak geen basis meer om verder te besturen met Hart voor Den Haag. Inmiddels is er een nieuwe coalitie gesmeed. In de plaats van Groep de Mos zijn het CDA en de PvdA aangeschoven bij VVD, D66 en GroenLinks.