Coronavirus: Leidse epidemioloog: voorlopig geen festivals, en misschien mondkapjes

Als de Delta-variant van het coronavirus inderdaad zo sterk is dat ook gevaccineerde mensen het relatief eenvoudig kunnen verspreiden, is het belangrijk om voorlopig geen festivals te houden, 'geen grote groepen dicht bijeen, dus geen nachtclubs en geen evenementen', zegt Frits Rosendaal, hoogleraar epidemiologie van het Leids Universitair Medisch Centrum.

Volgens de Amerikaanse gezondheidsdienst CDC lijken sommige gevaccineerde mensen die de Delta-variant oplopen, ongeveer evenveel virusdeeltjes in hun lichaam te hebben als ongevaccineerde mensen. Bovendien zouden ze even besmettelijk zijn voor anderen.

Vaccins verkleinen de kans dat iemand ernstig ziek wordt na besmetting of aan het coronavirus overlijdt. Maar als het aantal besmettingen stijgt, kan ook het aantal sterfgevallen iets oplopen. Daarom is het volgens Rosendaal belangrijk om te blijven vaccineren om mensen te beschermen. 'Besmettelijkheid is een groot probleem voor landen met een lage vaccinatiegraad. Daarom moet je ook in arme landen vaccineren, anders blijft het virus muteren.'

Het coronavirus verspreidt zich steeds minder snel, en dat is ook te zien in het reproductiegetal. Dat is vrijdag gezakt naar 0,7, het laagste niveau sinds 1 juni vorig jaar. Afgelopen dinsdag stond het cijfer op 0,8.

Het getal van 0,7 betekent dat een groep van honderd coronapatiÙnten gemiddeld 70 anderen besmet, die het virus op hun beurt overdragen aan zo'n 49 mensen. Zij steken op hun beurt ongeveer 34 mensen aan. Zo kan de uitbraak langzaam doven.

Een paar weken geleden stond het reproductiegetal nog op 3, het hoogste niveau ooit.

Het getal gaat altijd over de situatie twee weken eerder, omdat recentere cijfers nog niet betrouwbaar genoeg zijn. Het cijfer dat vrijdag is berekend heeft betrekking op 15 juli.

Tussen donderdagochtend en vrijdagochtend zijn 3463 nieuwe coronagevallen gemeld. Dat is vrijwel evenveel als woensdag. Toen was er sprake van een storing, waardoor de cijfers lager uitvielen. Daar zijn nu geen aanwijzingen voor, zegt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Precies een week geleden waren er bijna 6400 positieve tests. De vrijdag daar weer voor waren er meer dan 11.000 nieuwe gevallen.

In de afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM iets meer dan 29.000 positieve tests. Dat komt neer op gemiddeld 4160 nieuwe gevallen per dag. Het gemiddelde daalt voor de elfde dag op rij.

Amsterdam telde opnieuw de meeste nieuwe gevallen. In de hoofdstad kregen 226 inwoners te horen dat ze het virus hebben opgelopen. Voor Amsterdam is dat het laagste aantal sinds 4 juli. In Rotterdam werden 192 besmettingen bevestigd en in Den Haag waren er 121 positieve tests. Daarna volgt Almere met 93 nieuwe coronagevallen. Zowel Utrecht als Tilburg registreerde 63 positieve tests. In achttien gemeenten bleek helemaal niemand besmet te zijn geraakt.

In de afgelopen 24 uur zijn 88 coronapatiënten in een ziekenhuis opgenomen. Dat is aanzienlijk minder dan de drie voorgaande dagen, toen meer dan honderd mensen in een ziekenhuis kwamen te liggen. Het is bovendien vrijwel gelijk aan het aantal nieuwe opnames vorige week vrijdag. Maar het is niet duidelijk of dit het begin van een afvlakking van de groei is.

Intensive cares hebben in de afgelopen dag 14 coronapatiënten opgenomen. Dat waren er woensdag en donderdag 24. Verder belandden 74 coronapatiënten op een verpleegafdeling, tegen 81 op donderdag, 95 op woensdag en 100 op dinsdag.

Volgens de cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) zijn in de afgelopen zeven dagen 697 mensen in een ziekenhuis opgenomen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat komt neer op gemiddeld net geen 100 mensen per dag. Dat is een fractie hoger dan het gemiddelde in de zeven dagen tot en met donderdag. Het is wel het hoogste niveau sinds 31 mei.

Jongeren van 12 tot en met 17 jaar kunnen behalve het vaccin van Pfizer nu ook het Moderna-vaccin krijgen. Demissionair zorgminister Hugo de Jonge heeft vrijdag besloten dit vaccin toe te staan nu de Gezondheidsraad hierover een positief advies heeft uitgebracht. Volgens de raad is het gebruik van dit vaccin bij jongeren werkzaam en veilig.

Beide vaccins zijn gebaseerd op de zogenoemde mRNA-techniek. In de inenting zit een stukje genetische code, die het lichaam ertoe aanzet bepaalde eiwitten aan te maken die lijken op een eiwit van het coronavirus. Op die manier kan het afweersysteem leren het virus te bestrijden.

De Gezondheidsraad herhaalt in het advies dat vaccinatie van jongeren 'aanvaardbaar, zinvol en verantwoord' is. 'Het kan adolescenten directe en indirecte gezondheidswinst opleveren en tegelijk bijdragen aan het afremmen van de epidemie.'

Het controleren van de juiste coronapapieren heeft geen prioriteit bij de Duitse politie. Sinds dinsdag zijn er weer strengere maatregelen voor reizigers uit Nederland, dat in Duitsland als hoogrisicogebied geldt. Maar controles op correcte registratie of een vaccinatiebewijs worden alleen meegenomen in reguliere verkeerscontroles, aldus woordvoerders van de politie in Kleve, Viersen en Heinsberg. Voor zover bekend is sinds dinsdag nog niemand naar Nederland teruggestuurd.

Reizigers vanuit Nederland moeten in Duitsland tien dagen in quarantaine, als ze langer dan 24 uur in het land blijven. Wie op doorreis is in Duitsland en daar niet heeft overnacht of wie de grens oversteekt voor tanken of boodschappen, moet een vaccinatiebewijs bij zich hebben of een recente negatieve coronatest kunnen laten zien.Volgens de politiewoordvoerders is er niet voldoende personeel om speciale coronacontroles onderweg in Duitsland te houden. Wie betrapt wordt op een over

treding of moet stoppen wegens een verkeerscontrole, kan wel om coronapapieren worden gevraagd. Het is dringend aan te raden om een vaccinatiebewijs of een recente testuitslag wel mee te nemen op reis, zegt de woordvoerster van de Kleefse politie.

Jongeren krijgen voorlopig alleen het coronavaccin van Pfizer en BioNTech, ook als de overheid het vaccin van Moderna definitief voor hen goedkeurt. Er is voorlopig meer dan genoeg voorraad van het Pfizer-vaccin beschikbaar en de leveringen zijn stabiel, laat GGD GHOR Nederland weten. De GGD'en voeren de vaccinaties uit.

Moderna wordt vooralsnog alleen gebruikt voor volwassenen, maar in kleine aantallen. Op donderdag kregen zo'n 110.000 mensen het vaccin van Pfizer en BioNTech en ongeveer 6500 mensen het middel van Moderna. Doordat volwassenen het Moderna-vaccin krijgen, komen die Pfizer-doses beschikbaar voor kinderen.

Het besluit is 'geen nee tegen Moderna' en het kan best zijn dat het in de toekomst wel nodig is om dat vaccin te gebruiken voor kinderen, benadrukt de GGD.

De Duitse regering wil voorkomen dat terugkerende vakantiegangers het coronavirus verspreiden. Ze hoopt dat met een uitbreiding van de verplichtingen voor coronatesten te bewerkstelligen.

Als er geen politieke kink in de kabel komt, wordt vrijdag tot de extra maatregelen besloten. Die moeten dan zondag van kracht worden. Het is de bedoeling dat alle mensen vanaf 12 jaar oud die het land binnen reizen, ongeacht waar vandaan of met wat voor vervoermiddel, aantonen dat ze negatief zijn getest op het coronavirus, zijn ingeënt of genezen.

De verplichting is dan dus niet meer afhankelijk van hoe het virus huishoudt in het land van herkomst. Van de drie categorieën die de autoriteiten hebben gebruikt om de mate van verspreiding van het virus aan te duiden, blijven er twee over. Het zijn hoogrisicogebieden en gebieden met veel virusvarianten. De 'gewone risicolanden' vervallen in de schaal.

De Amerikaanse gezondheidsdienst CDC noemt de Delta-variant van het coronavirus in een intern document even besmettelijk als waterpokken. Ook lijkt de gemuteerde versie van het virus tot een ernstiger ziekteverloop te kunnen leiden dan eerdere varianten.

In de presentatie, die is bemachtigd door The New York Times en The Washington Post, wordt gewaarschuwd dat de Delta-variant sneller kan worden overdragen dan de virussen die bijvoorbeeld ebola, de verkoudheid, SARS en griep veroorzaken. De CDC baseert zich op informatie uit meerdere studies.

De experts van de CDC vonden nieuwe de onderzoeksgegevens zo zorgwekkend dat ze deze week al met een strenger mondkapjesadvies kwamen voor volledig gevaccineerde Amerikanen. De gezondheidsdienst wil dat zij weer mondkapjes gaan dragen in publieke binnenruimtes in gebieden met veel coronabesmettingen.

Elf commerciële testbedrijven die door de Stichting Open Nederland zijn ingehuurd vanwege Testen voor Toegang, hebben de afgelopen weken samen ruim een miljoen euro per dag verdiend, ondanks het lage aantal testen dat is uitgevoerd. De Volkskrant schrijft dat de testcapaciteit van de bedrijven nauwelijks benut is.

Testbedrijven krijgen volgens de krant een vergoeding van 387 euro per dag per zogeheten 'afnameplek', geschikt voor tweehonderd tests per dag. De afgelopen twee weken waren er 1100 van zulke afnameplekken, verdeeld over ruim 110 testlocaties. Voor bemande posten komen daar nog personeelskosten bij. Dat bracht de rekening op een miljoen euro per dag, voor een systeem dat 200.000 tests aankan, maar er afgelopen twee weken slechts zo'n 12.000 per dag uitvoerde.

Van de Nederlandse bloeddonors heeft nu 93 procent antistoffen tegen het coronavirus in het bloed, meldt bloedbank Sanquin. Het overgrote deel van die antistoffen werd door vaccinatie verkregen.

Antistoffen zitten ook in het bloed als iemand een coronabesmetting heeft doorgemaakt. Sanquin kan met testen vaststellen of de antistoffen tegen het virus voortkomen uit vaccinatie of uit besmetting.

Check hier hoeveel besmettingen er zijn in jouw gemeente.