Stopte gemeente fraude in doofpot? Acht vragen over de corruptiezaak in Krimpenerwaard

Het gemeentehuis in Stolwijk
Het gemeentehuis in Stolwijk © ANP
VLIST - 'Een donderslag bij heldere hemel.' Zo noemt fractievoorzitter Ad Struijs van ProKrimpenerwaard de anonieme e-mail die hij van de week ontving waarin ambtenaren binnen de gemeente van fraude en corruptie worden beschuldigd. Het gemeentebestuur wil behalve dat het de Rijksrecherche in heeft geschakeld niets zeggen over de aantijgingen. Acht vragen en antwoorden over wat we tot nu toe weten over de corruptiezaak in Krimpenerwaard.

Wat is er gebeurd?

De volledige gemeenteraad van Krimpenerwaard kreeg woensdag een anonieme e-mail waarin werd gesteld dat ambtenaren, aannemers en adviesbureaus gefraudeerd zouden hebben bij grote bouwprojecten. Ook zou er sprake zijn geweest van corruptie, zo melden de klokkenluiders. De adviesbureaus zouden vlak voor de gemeentelijke herindeling van 2015 in de toenmalige gemeente Vlist nog snel enkele grote bouwprojecten hebben opgezet. Een van de ambtenaren zou op dat moment ook in dienst zijn geweest van een van deze adviesbureaus en er zo voor hebben gezorgd dat dit bureau de opdracht zou krijgen.

Wanneer zou dit allemaal gebeurd moeten zijn?

In de anonieme brief worden geen concrete data en projecten genoemd, maar het zou volgens de klokkenluiders zijn gebeurd voor 2015. Op 1 januari van dat jaar ging de gemeente Vlist met de omliggende gemeenten op in de gemeente Krimpenerwaard. De gemeenten hadden bij de voorbereidingen van het samengaan afgesproken om geen grote projecten op te starten zonder goedkeuring van de overige gemeenten, zo legt Struijs uit. Dit omdat het voor gemeenten verleidelijk is om de reserves op het laatste moment uit te geven omdat de gemeente toch verdwijnt en ze dan geen verantwoording meer af hoeven te leggen.

Om welke bedragen gaat het?

De klokkenluiders stellen dat de opdrachten die de gemeente Vlist nog voor de herindeling uit liet voeren een waarde van meer dan twintig miljoen euro hadden. De ambtenaar die ook bij het adviesbureau in dienst zou zijn geweest zou er tijdens de onderhandelingen voor hebben gezorgd dat de opdrachten zo veel mogelijk geld hebben gekost. De klokkenluiders zeggen dat het adviesbureau 2,5 procent van de omzet gekregen zou hebben. Als dit klopt dan is het totaalbedrag wat zo gefraudeerd is meer dan een half miljoen euro.

Wat zegt het gemeentebestuur over de beschuldigingen?

Nog helemaal niets. De gemeente heeft van het weekend een bericht naar buiten gebracht waarin wordt gezegd dat de Rijksrecherche wordt ingeschakeld om de 'ernstige beschuldigingen' te onderzoeken. Zo lang dit onderzoek loopt wil de gemeente niets zeggen over de aantijgingen. Ook moet volgens een woordvoerder eerst de gemeenteraad worden geïnformeerd voor er een officiële verklaring vanuit het bestuur komt.

De lokale politiek is zeker witheet van woede?

Dat valt eigenlijk nog wel mee. Alleen ProKrimpenerwaard heeft verontwaardigd gereageerd over de gang van zaken. Fractievoorzitter Struijs heeft maandag al een vijftiental vragen ingediend over de beschuldigingen. Het steekt de politicus vooral dat het gemeentebestuur al langer op de hoogte was van de aantijgingen. Want de klokkenluiders zeggen in hun brief aan de gemeenteraad dat ze al eerder klachten hebben ingediend over de onregelmatigheden en oneerlijke praktijken met aanbestedingen, maar dat er geen actie is ondernomen door het gemeentebestuur. De overige partijen hebben laten weten voorlopig niet te reageren op de anonieme e-mail.

Is er sprake van een doofpot?

Dat vinden Struijs en de klokkenluiders wel. De briefschrijvers zeggen dat meerdere ambtenaren binnen de gemeente weten van de misstanden, maar niet willen dat dit openbaar wordt gemaakt. Een van de ambtenaren zou dit niet willen doen omdat de toenmalige burgemeester niet meer in functie is. Maar de klokkenluiders geloven dit argument niet en vinden dat er sprake is van een doofpot.

Volgens de briefschrijvers betreft de fraude niet alleen de gemeente Krimpenerwaard. Wat is hier verder over bekend?

De klokkenluiders zeggen dat de constructie van samenspel tussen ambtenaar en uitvoerder ook is toegepast of is geprobeerd in de gemeente Lopik en bij de TU Delft. Een inwoner van Bergambacht is in mei veroordeeld omdat hij zowel werkzaam was voor de gemeente Lopik als voor een rioleringsbedrijf. In die functie zou hij de facturen van het rioleringsbedrijf hebben goedgekeurd, terwijl de genoemde bedragen en gewerkte uren niet in overeenstemming waren met de werkelijkheid. Verder onderzoek moet uitwijzen of deze veroordeling ook direct verband houdt met de beschuldigingen aan het adres van de gemeente Krimpenerwaard.
De TU Delft heeft maandag in een reactie laten weten het genoemde adviesbureau niet te kennen. 'Voor zover ik kan nagaan, heeft de TU Delft niet samengewerkt met dit bedrijf. We vermoeden ook niet dat er sprake is (geweest) van frauduleuze handelingen, ten koste van de TU Delft, van dit bedrijf onder een andere naam', zo laat een woordvoerder weten.

Hoe gaat het nu verder?

De Rijksrecherche gaat nu onderzoek doen. Het is niet te voorspellen hoe lang dit onderzoek zal gaan duren. Toch is de verwachting dat het gemeentebestuur eerder met een reactie zal komen. Want Struijs verwacht dat het college binnen een maand antwoord zal geven op zijn vragen. En gezien de ernst van de beschuldigingen hoopt de politicus eerder duidelijkheid te krijgen over wat er in de gemeente is gebeurd.