25 jaar Sjaak Bral: 'Zelfs mijn moeder vergist zich soms in mijn naam'

Het begon met het singeltje Krêg Ut Zuah dat Sjaak Bral, naar aanleiding van een weddenschap met wat vrienden, uitbracht. 'Ik was alleen maar een jongen met een grote bek. En daar hebben we er in Den Haag heel veel van. Ik nam een weddenschap aan, dat ik binnen een maand op de landelijke tv en radio zou zijn en in de krant zou staan. Het ging om 3.000 gulden. Daarmee wilde ik de zogenoemde 'Fifteen minutes of fame' bewijzen. Toen ben ik mezelf gaan promoten als een Haagse house-artiest die tramhouse maakte. Ik lulde me naar binnen bij het televisieprogramma RUR, bij Frits Spits’ Avondspits en ik stond in het Parool.'

Toenmalig hoofdredacteur van Radio West, Henk Kool, zag na het optreden van Bral bij RUR wel wat in deze Haagse gozer en bood hem een wekelijkse column aan op Radio West. 'Dat heb ik jarenlang op vrijdagochtend gedaan. Mensen spreken me er nog steeds over aan', mijmert Bral.

Vervolgens ging hij door met stand-upcomedy. 'Ik begon in de Nieuwe Kerk, dat wilde ik voor een reportage ook eens proberen. Ik ben op het podium gaan staan. En toen zei de promotor: 'Hier moet je mee doorgaan'. Bij een later optreden zei een vrouw tegen me: je moet stoppen met die muziek, maar hier moet je mee doorgaan. En dat was Brigitte Kaandorp', vertelde Bral eerder bij Haags Bakkie op Den Haag FM.

'Iemand anders zei tegen mij 'Marcel van der Heijden is geen artiestennaam', en daar was ik het wel mee eens. De naam van mijn vader is Sjaak en Bral komt van brallen. En dat kan ik wel, ik bral zo een tram de rails uit.' En zo is Sjaak Bral geboren. 'De meeste mensen kennen me nu onder deze naam, zelfs mijn moeder vergist zich weleens in mijn naam, omdat het ook de naam van mijn vader is.'

Voordat hij als artiest begon was Bral werkzaam in de horeca en de ambulante handel. 'Ik kocht partijen op en verkocht die weer door. Ook containers in de Rotterdamse haven, waarvan je niet wist wat erin zat. Zoals het programma Storage Wars dat tegenwoordig op tv is.'

'In 1997 werd ik echt professioneel. Ik had dat jaar als spreekstalmeester heel veel stand-up comedy aan elkaar geluld. En dan maak je veel actuele grappen. ik dacht aan het einde van het jaar plak ik al die grappen aan elkaar en dan heb ik een oudejaarsconference. Dus dingen over bijvoorbeeld Bill Clinton en Monica Lewinsky. De show was in Theater Pepijn en ik dacht er komen maar achttien mensen. Maar hij werd uitverkocht.'

De cabaretier is ook kritisch op zichzelf. Na de eerste oudejaarsconference werd het een jaarlijkse traditie. 'Ik had na het eerste jaar wel door dat het meer inhield dan wat grappen achter elkaar plakken. Ik denk dat het uiteindelijk een jaar of twintig kost om het goed te krijgen', vertelt hij openhartig.

Waar de meeste cabaretiers de kleinkunstacademie hebben gevolgd, heeft Bral een ander pad afgelegd. 'Ik heb geen professionele opleiding gehad en wilde het zelf doen. Bij een opleiding leer je het vak. Maar je moet niet je eigenheid kwijtraken. Je doet er wat langer over, maar uiteindelijk heb je dan wel een schip van jezelf gebouwd en daar kan niet iemand anders mee aan de slag gaan.'

Met enige Haagse trots blikt hij toch terug op zijn 25 jaar in het vak. 'Ik ben een ondernemer, heb nooit een baas gehad. Ik had vrij snel in de gaten dat een baas meer verdient dan jij. Ik ben daardoor altijd ondernemer geweest. Ik ben trots dat de dingen die ik als cultureel ondernemer heb gedaan, zoals een voorstelling over een koffiehuis in Den Haag en een voorstelling over de moord op Blonde Dolly, om dat voor elkaar te krijgen en mensen er plezier aan te zien beleven… Daar ben ik toch trots op.'

Behalve columnist, radiopresentator, artiest en cabaretier is Sjaak Bral ook de hoeder van het Haags erfgoed en heeft ook nog het Haagse Taal Instituut. Samen met Robert-Jan Rueb bewaakt de nalatenschap van Marnix Rueb, de geestelijk vader van Haagse Harry. 'Haagse Harry bestaat in oktober trouwens dertig jaar, daar gaan we ook nog iets leuks mee doen.'

Over zijn privéleven is Sjaak verder heel terughoudend. Hij heeft twee katten en is erg gelukkig met zijn aanstaande ex-vrouw zoals hij haar liefdevol omschrijft. 'Ze heeft me leren kennen als Sjaak, maar had snel door dat ik Marcel ben. En dat is waar liefde overgaat.'

Op zaterdag 7 augustus herhaalt TV West de uitzending van Haagse Iconen met Sjaak Bral. Daarin zien we onder meer de wijk Mariahoeve, waar Sjaak Bral opgroeide. De uitzending is zaterdag vanaf 17.00 uur te zien.