Chaotische eerste demonstratie bij Tweede Kamergebouw: zes vragen en antwoorden
8 september 2021, 18:00 • 4 minuten leestijd
DEN HAAG - De eerste demonstratie voor het tijdelijke Tweede Kamergebouw aan de Bezuidenhoutseweg in Den Haag verliep dinsdag chaotisch. Er was te weinig plek voor driehonderd demonstranten. Mensen staken de drukke weg over, stonden in de middenberm en liepen tussen de voetgangers in het stationsgebied. Zes vragen en antwoorden over demonstreren bij de nieuwe locatie van de Tweede kamer.
Wat gebeurde er tijdens de eerste demonstratie voor het tijdelijke Tweede Kamergebouw?
De demonstranten mochten op het grasveld aan de overkant van de Bezuidenhoutseweg staan. 'Daar is ruimte voor 200 mensen', zegt een woordvoerder van de burgemeester. Het grasveld is echter afgesloten door een hek. 'Als ze zich goed verdelen over de stoep is er alsnog plek voor 200 mensen,' zegt een woordvoerder. Hij vult aan: 'De hekken worden binnenkort naar achteren verplaatst, dan is er meer ruimte.'
De meeste demonstranten staken de drukke Bezuidenhoutseweg over en stonden op de smalle stoep voor het Tweede Kamergebouw en het fietspad wat er langs loopt. De stoep ligt open vanwege werkzaamheden, die dinsdag halverwege de ochtend werden gestaakt, toen het te druk werd. Ook stonden er mensen in de middenberm.
De groep probeerde richting het centrum te lopen, maar werd tegengehouden door de politie bij de Herengracht. Vervolgens liepen de demonstranten door het stationsgebouw. Korte tijd later probeerden de demonstranten de Theresiastraat in te gaan, maar ook dat kon de politie voorkomen.
Is er van tevoren nagedacht over demonstreren bij het tijdelijke Tweede Kamergebouw?
Burgemeester Jan van Zanen van Den Haag zei vorige week in een raadsdebat dat er bij de ingang van het gebouw plek is voor maximaal dertig demonstranten. De Haagse gemeenteraad vindt dat ook grotere groepen hun mening moeten kunnen laten horen. Daarom beloofde de burgemeester dat hij in gesprek gaat met de Tweede Kamer om te kijken of er toch meer mogelijkheden zijn voor demonstraties in de buurt van het tijdelijk onderkomen aan de Bezuidenhoutseweg. De situatie bij de Tweede Kamer omschreef hij als 'rete-ingewikkeld'. Door de ligging van het gebouw zijn er weinig geschikte plekken voor demonstraties.
Hoe kijkt de politie terug op de demonstratie?
Volgens de politie is de demonstratie goed verlopen. 'Het was de eerste keer op deze locatie en we moesten ons daaraan aanpassen. De demonstranten wilden richting de binnenstad en dat hebben we kunnen voorkomen', zegt een woordvoerder. Er zijn veertien mensen aangehouden voor onder meer belediging, het vernielen van een stroomkastje en het niet voldoen aan een bevel.
En de burgemeester, wat vindt die ervan?
Hij heeft gemengde gevoelens. Volgens hem is sprake van een 'niet aangekondigde demonstratie' en was er ook geen duidelijk aanspreekbare organisatie. Daarnaast was bekend dat een 'aantal mensen niet met goede bedoelingen naar Den Haag was gekomen', verklaarde Van Zanen woensdag tijdens een debatje in de gemeenteraad. Dat maakte de voorbereidingen lastig en was er sprake van een 'moeilijk te controleren groep demonstranten'. Toch kon het protest doorgaan. 'Het demonstratierecht is een grondrecht. Dus ik blijf faciliteren tot ik erbij neerval.'
Neemt niet weg dat dit tijdens de verbouwing van de Kamer extra lastig is. Er is weinig plek bij het tijdelijke gebouw. Daarom mogen er pal voor het gebouw maar dertig mensen demonstreren. Grote groepen – tot tweehonderd mensen – moeten naar de overkant van de Bezuidenhoutseweg. Want anders ontstaat er 'een rommelige situatie' en hinder voor verkeer en bezoekers. Uiteindelijk is er volgens de burgemeester 'alles aan gedaan om het zo goed mogelijk te laten verlopen'. Van Zanen: 'Dankzij de inzet van de politie is de situatie uiteindelijk genormaliseerd.'
Tijdens de demonstratie droegen een of meerdere mensen ook een Jodenster. Bovendien werd de auto van minister Hoekstra omsingeld toen de CDA'er weg wilde rijden. Hoe kijkt Van Zanen daarnaar?
Volgens hem droegen een of meerdere mensen een gele ster. 'Laat ik daarover zeer duidelijk zijn. Ik walg hier van. Ik neem hiervan met grote kracht afstand. Het dragen van een gele ster is een volstrekt misplaatste verwijzing naar een gruwelijke periode in de geschiedenis.' Toch is dat geen reden om de demonstratie te verbieden. De hoofdofficier van justitie moet beoordelen of sprake is van een strafbaar feit. Het 'belagen van een minister of wie dan ook is laakbaar', aldus de burgemeester.
Hoe gaat het straks in de toekomst?
Van Zanen hoopt dat in ieder geval de werkzaamheden rond het tijdelijke gebouw van de Tweede Kamer snel worden afgerond, zodat er ook voor de politie wat minder obstakels zijn. 'Daar hebben wij wel enorm veel last van. Dat is heel vervelend.' Verder gaat hij nog eens met de Kamer in gesprek over de demonstratiemogelijkheden. Het vooraf afsluiten van de Bezuidenhoutseweg als er een protest wordt aangekondigd, is geen optie. 'Want dan kunnen we ‘m maar beter meteen helemaal afsluiten.'
