Haagse gemeenteraad: politiek moet doortastender worden, grote besluiten nodig

De partijen praten donderdag over de plannen van het stadsbestuur voor het komend halfjaar – in maart zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. En ze blikken ook terug. Veel fracties gaan pleiten voor een nieuw elan. 'Het stadsbestuur mag wel wat vastberadener optreden', zegt bijvoorbeeld Arjen Kapteijns van coalitiepartij GroenLinks. 'We moeten meer onze verantwoordelijkheid pakken', stelt Kavish Partiman van het CDA. En Mikal Tseggai van de PvdA: 'Het is de opdracht van de politiek om met oplossingen te komen.'

Een van de grote thema's waarbij dat moet gebeuren, is de woningmarkt. Den Haag heeft ambitieuze plannen. De komende jaren moeten er tienduizenden woningen bijkomen, onder meer het gebied tussen de drie grote stations - het Central Innovation District (CID) – de Binckhorst en Zuidwest.

Partiman van het CDA zegt die plannen te steunen. Voor hem is de woningcrisis zelfs een van de belangrijkste punten. Maar hij maakt zich wel zorgen. Want hij vreest dat er nu te eenzijdig wordt gebouwd. Te veel de lucht in, zorgt ervoor dat er wellicht straks te weinig huizen verrijzen voor gezinnen met kinderen. Zodat die toch gedwongen zijn naar buurgemeenten te trekken. 'Terwijl dit mensen zijn die minimaal een beroep doen op voorzieningen en maximaal bijdragen aan de economie', stelt hij.

Voor Tseggai is ook de woningmarkt een belangrijk onderwerp. Zij was bij het grote woonprotest van afgelopen weekeinde in Amsterdam en zag daar vooral een generatie in actie die tot nu toe vaak werd weggezet als lui, individualistisch, gericht op social media. Tseggai put daaruit hoop. Maar de politiek moet dan wel andere te werk gaan, zegt de fractieleider van de PvdA. Bij het oplossen van die woningcrisis is het van belang dat partijen over hun eigen schaduw heenstappen. Partijen moeten gaan samenwerken. 'Ik zie nu te weinig eensgezindheid. Ik houd een pleidooi om door te pakken.'

De grootste partij in de raad, Hart voor Den Haag, ziet nog een andere oplossing voor de problemen op de woningmarkt. Niet alleen meer huizen bouwen, maar ervoor zorgen dat er minder mensen bijkomen. De stad kan de bevolkingsgroei niet meer aan, is het standpunt dat fractieleider Richard de Mos donderdag gaat herhalen.

'Het absorptievermogen is bereikt, in onze steden is de bevolkingssamenstelling in onbalans en de sociale cohesie ver te zoeken. Criminaliteit, radicalisering en vervuiling op straat zijn schering en inslag en er is een tekort aan onder meer agenten, leraren en zorgpersoneel.' Daarom, zegt hij, moet het stadsbestuur bij het Rijk duidelijk maken dat de landelijke overheid 'paal en perk moet stellen aan de aanhoudende immigratie'.

Dat is voor Kapteijns van GroenLinks echter een onbegaanbare weg. Hij vindt dat het stadsbestuur bij vaak wat moeilijkere onderwerpen zoals huisvesting van kwetsbare groepen, de klimaatverandering en het verplaatsen van coffeeshops wat meer daadkracht moet tonen. Daarbij kan het niet altijd iedereen naar de zin worden gemaakt, stelt hij. 'We moeten goed naar de zorgen van mensen luisteren en die ook serieus nemen. Maar ook doorzetten.'

D66 wil juist die inwoners de komende jaren veel meer betrekken bij het maken van plannen. De denkkracht van de inwoners moet beter worden benut. Vandaar dat fractievoorzitter Dennis Groenewold ook vindt dat bij belangrijke beslissingen de ideeën van bewoners moeten worden gebruikt. 'We moeten inderdaad keuzes maken. Maar daarbij kunnen we wel moderne vormen van democratie gebruiken.' Daarbij denkt hij bijvoorbeeld aan het inzetten van een burgerforum bij het ontwikkelen van plannen voor het CID.

Veel partijen vinden het ook van groot belang om meer aandacht te besteden aan duurzaamheid. Partiman wijst erop dat dit stadsbestuur ambitieuze plannen had, maar het daar ook een beetje bij is gebleven. 'Grote stappen zijn nog niet gezet', aldus de christendemocraat. Daarvoor wordt het nu wel dringen qua tijd, zegt hij. 'Wij willen de wereld beter doorgeven aan de volgende generaties.'

Ook Groenewold van D66 vindt dat de komende jaren forse maatregelen moeten worden genomen om ervoor te zorgen dat Den Haag groener, maar ook veiliger en leefbaarder wordt.

Een andere groot punt van zorg voor veel partijen is de financiële staat van Den Haag. Uit de begroting die wethouder Anne Mulder vorige week presenteerde, doemt een somber beeld op. Als het Rijk niet bereid is om meer geld aan de grote steden te geven, leidt dat tot tekorten van 19 miljoen euro de komende jaren. Extra complicatie is dat er nog steeds geen nieuw kabinet is en het huidige geen grote beslissingen over dit soort onderwerpen kan nemen. 'De rek is eruit', herhaalt Tseggai de woorden van de wethouder. 'Terwijl de verschillen in ongelijkheid in de stad toenemen.'

De partijen verschillen wel van mening over hoe hiermee om te gaan. Kapteijns van GroenLinks sluit een verhoging van de lokale belastingen niet uit. 'Een paar tientjes meer voor de mensen in het Benoordenhout en de Vogelwijk.' Ook D66 heeft dat opgenomen in het recent gepresenteerde verkiezingsprogramma. Partiman wil zover nog niet gaan. Hij vindt dat de gemeente 'moet roeien met de riemen die we hebben'.

Voor de VVD is het dreigende tekort ook aanleiding om erop te wijzen dat partijen moeten gaan nadenken wat voor hen echt belangrijk is. 'Het geld is op, ook al komt het Rijk eventueel wel over de brug', stelt fractieleider Frans de Graaf. Dit jaar slaagt Den Haag nog net een sluitende begroting te presenteren. De jaren daarna wordt het moeilijker. De belastingen verhogen is voor zijn partij niet bespreekbaar. Sterker: die moeten juist nog verder omlaag. 'Maar we pleiten wel voor hervormingen.'

De Mos van Hart voor Den Haag voegt daar nog een element aan toe. De stad moet veel beter bij het Rijk gaan lobbyen voor meer geld. Hij pleit dan ook voor meer fondswervers die bij de landelijke overheid en de Europese Unie aan de slag gaan om de belangen van de stad voor het voetlicht te brengen. Volgens hem heeft Den Haag op dit moment zes of zeven lobbyisten. Dit terwijl Rotterdam twintig fondsenwervers aan het werk heeft, volgens zijn berekeningen. 'Meerdere partijen in de gemeenteraad roepen dat het Rijk de stad door een ondergrens laat zakken, acteer daarop door meer fondsenwervers aan het werk te zetten.'