Cabaretiers Prinsjesdag met handen in het haar: 'Het gaat allemaal wel heel snel'

De voorstelling moet dus eigenlijk nog beginnen, maar het duo neemt zijn theatrale verantwoordelijkheid. Einde voorstelling? Nee natuurlijk niet, indachtig het kabinet Rutte III: 'Door die beslissing verandert deze avond natuurlijk helemaal niets. We zijn demissionair, wij gaan er een hele leuke avond van maken. Of niet, want dat is het mooie, we kunnen het boodschappenlijstje van Stef Blok voorlezen en nog kan u ons niks maken, want we zijn demissionair. Niemand is verantwoordelijk, niemand gaat hier uitleg over geven.'

De toon voor de rest van de avond is gezet, want het afgelopen jaar werd de ene politieke rel gevolgd door de andere. Het was bijna onnavolgbaar voor Derks: 'Ja, het gaat snel. Afgelopen week nog, met Kaag en Bijleveld die opeens weg waren. We beginnen meestal een paar maanden van tevoren met onderwerpen en een beetje kletsen: waar zou het allemaal over kunnen gaan, hoe moet het eruit zien en wie komen er optreden. Maar alle aantekeningen die we een half jaar geleden maakten, konden we weggooien.'

En dat was niet het enige probleem: 'Waar wij een beetje last van hadden, is dat er veel te veel wordt gelachen in de politiek. Het is qua gebeurtenissen al bijna satire. We hebben het over 50Plus dat als eenmansfractie toch nog uit elkaar is gevallen. Daar kun je geen grap meer van maken, dat wordt niet beter dan dat het in het echt al is.'

Politiek en cabaret zijn volgens directeur Lucien Kembel onafscheidelijk: 'Heb je weleens een debat in de Tweede Kamer gevolgd? Het lachen ontgaat je niet. Maar wat wij belangrijk vinden, is dat wij die krachtige, maar ook die ontkrachtende werking van humor centraal stellen. Dat zie je natuurlijk ook gebeuren in de politiek. Het is niet alleen maar kommer en kwel, maar vaak zie je ook, om de sfeer te verbeteren en de ernst te doorbreken, dat er gebruik wordt gemaakt van humor.'

Kembel onderstreept nog maar eens het belang van humor: 'Soms is het cynisch. Soms gaat het over sarcasme. Soms is het gewoon echt platte humor. En dat zie je allemaal regelmatig voorbij komen in de Tweede Kamer. Je vroeg daarnet waarom het belangrijk is om te lachen: een dag niet gelachen, is een dag niet geleefd.'

Politiek cabaret is daarom ook onmisbaar. Volgens Kembel kunnen ze daarbij alles zeggen en hoeven ze geen blad voor de mond te nemen: 'We hebben juist die cabaretiers nodig om soms door overdrijving, en soms door onderdrijving, zaken aan de kaak te stellen en zij moeten dat in vrijheid kunnen doen.' Derks sluit zich daarbij aan: 'Het is gewoon heel belangrijk om de macht een beetje te blijven kietelen en om soms juist gewoon keihard de waarheid te zeggen.'

Derks voelt zich in deze tijd van sociale media, waarin iedereen van commentaar wordt bediend, dus ook de cabaretiers, niet belemmerd in wat hij kan zeggen. 'Ik heb wel het idee dat ik alles kan zeggen, alleen praten er vaker mensen terug. Soms is dat heel vervelend en soms alleen maar gescheld. Maar ik heb niet het idee dat er dingen zijn die je niet kan zeggen.'

Hij denkt niet dat hij daarbij op een politieke kleur wordt afgerekend: 'Door het heel persoonlijk te maken en te zeggen waar ik zelf voor sta, dat is waar ik grappen over maak en commentaar op geef, en dat is vanuit mijzelf. En ik hoop ook altijd maar dat dat onafhankelijk is. Maar nou ja, ik schrijf columns voor de radio en ik merk soms dat een column heel erg gedeeld wordt door één partij. En dan denk ik: oh, hier heb ik misschien, per ongeluk, een standpunt één-op-één overgenomen van een partij en dan kunnen zij dat mooi begrijpen. Maar als ik dat gewoon vind, en de volgende keer is dat een andere partij, dan maakt dat ook niet zoveel uit. Denk dat het belangrijkste is dat mensen zien dat je het meent, dat het geloofwaardig is en dat het echt persoonlijk is en dat je niet iemand anders zijn agenda staat te voor te lezen.'