Acteur Emmanuel Ohene Boafo: van helemaal niets naar winnaar Louis d'Or

Met zijn achtentwintig jaar komt Boafo nog maar net kijken in de toneelwereld. Toch sleepte hij al de nodige prijzen in de wacht. Zo won hij in 2017 de Guido de Moorprijs en speelde hij de hoofdrol in de telefilm EXIT, die in 2013 werd bekroond met een Gouden Kalf. Maar dat ging niet zonder slag of stoot. Want als het aan zijn vader had gelegen dan had zijn goedlachse zoon iets gedaan met de opleiding International Business Studies.

Vader of niet, op vroege leeftijd was het al duidelijk dat het podium lonkte voor Boafo: 'Ik speelde drums in de kerk. En het begon al thuis dat ik al die pannen en pennen kapot heb gemaakt. Alles waar ik op kon drummen, drumde ik op. En toen dachten mijn ouders: ja, jij moet iets met drummen gaan doen.'

Maar bij de voorstelling Backfire van Jong RAST (tegenwoordig DEGASTEN) in 2009 ziet hij het levenslicht: 'Dat was zo'n toffe voorstelling. Ik zag acteurs die zoveel op mij leken, die hadden een verhaal dat mij aansprak. Ik dacht: jeetje, dit wil ik doen. Ik was helemaal meegesleept.' Nadat hij zich had ingeschreven voor de audities werd hij aangenomen en stroomde hij al snel door van de trainingsgroep naar de productiegroep, waar hij het vak echt leerde kennen. 'Daar werd hobby echt passie.'

Alles mooi en wel, maar zijn vader wilde een toekomst met zekerheid: geen toneel, maar International Business Studies. De ruzies hierover liepen hoog op: 'Ik was echt boos!' De toneelstop bevalt Boafo zo slecht dat hij, in het geheim, toch weer het podium opstapt. 'Ik verloor de twinkles in mijn ogen. Maar toen mijn vader erachter kwam, was het ook weer een heel drama. En toen zei hij: oké, dit is je laatste voorstelling, daarna is het afgelopen.'

Hij accepteerde het, maar in zijn achterhoofd wist hij dat het niet zijn laatste voorstelling werd. Wat dat nou precies was? Hij kon het niet uitleggen. Na afloop van die bewuste voorstelling werd hij echter benaderd door een castingbureau om auditie te doen voor een project, de telefilm EXIT. Voor zijn gevoel moest hij hier alles inleggen: 'Ik zette veel te hoog in, want er was die noodzaak: ik moet dit krijgen. Het was alles of niets.'

Tot zijn verbazing mocht hij toch door naar de tweede ronde: 'Ik moest emotioneel zijn, er moesten tranen komen, maar die kwamen niet. Ik liep weg en dacht: ik heb het verpest.' Maar een paar dagen later volgt het telefoontje: 'Je hebt de hoofdrol gekregen.' Superblij natuurlijk, maar toen moest hij het nog wel aan zijn vader vertellen: 'Op het moment dat ik vertelde hoeveel ik zou verdienen, dat was het moment dat hij dacht: oké, ja ja. Toen is het balletje gaan rollen.'

Om te beginnen natuurlijk op de toneelschool in Maastricht, waar Boafo een andere kant van zichzelf leert kennen: 'Ik ben een hele happy persoonlijkheid, maar door bepaalde personages te spelen leer je de duistere kanten van jezelf kennen. Ik had best wel wat dingen van mijzelf weggestopt. Toen dacht ik: oeh, jij bent helemaal niet dat engeltje dat je dacht dat je was.'

Meest confronterend tijdens die studie is als hij een voorstelling maakt over vaders: 'Ik kwam er achter hoeveel wraak-, bijna haatgevoelens ik nog had. Dat vergroot je dan uit en toen kwam ik uit op jongens die hun vaders vermoorden. Dat had ik als uitgangspunt genomen. Dat is heel intens als je dat aan het uitwerken bent en denkt: oh mijn god, wat komt er nu dan allemaal naar boven? Om dat te onderzoeken, dat zegt heel veel over je zelf.'

De strijd met zijn vader heeft voor wederzijds respect gezorgd: 'Hij wilde natuurlijk het beste voor mij. Dat ik mijn geld kon verdienen en dat ik gewoon goed zat. Maar ja, wat is goed? Hij is zelf natuurlijk uit Ghana gevlucht, dus hij heeft een hele reis af moeten leggen om zijn kinderen hier een toekomst te geven. En als je dan aankomt met: papa, ik wil acteur worden, ik wil gewoon spelen de rest van mijn leven, dan is dat lastig om te accepteren.'

Een dag na de prijsuitreiking was zijn vader verguld van trots, maar ook heel emotioneel: 'Het heeft veel gedaan voor mijn vader en mij. We hebben hele toffe gesprekken gevoerd daarover. Waarom hij niet wilde dat ik ging spelen en hoe dat op mij overkwam. Want stel nou dat ik een jongen was die stil en bang was, en niet eigenwijs genoeg, dan zat ik hier niet en was dit niet gebeurd.'

Het is niet de enige reden waarom de voorstelling Sea Wall zo veel voor hem betekent: 'Alles waar ik voor sta, zit in dit stuk. Het gaat over familie, het gaat over geloof, want ik ben zelf wel gelovig, dood en liefde. En het was voor mij een dikke uitdaging om daar alleen op het podium te staan, een monoloog te doen in het Engels. Er is geen safetynet, er is geen muziek, ik ben degene die daar staat. En als we niet in een pandemie hadden gezeten, dan had ik het ook nooit gespeeld. Dat dit zo is gebeurd... je merkt het, ik ben nog steeds sprakeloos.'

De rol was ook dankbaar voor Boafo omdat hij niet werd gevraagd vanwege zijn huidskleur: 'Ik weet dat mijn vrienden kwamen kijken en die zeiden: wat fijn dat je daar gewoon echt een zwarte man op het toneel ziet. En niet dat we het alleen hebben over racisme of discriminatie, dat zijn niet de enige problemen die wij hebben. Wij hebben ook te maken met de dood. En om dat te laten zien op het podium, dat is fantastisch.'

Als oprichter van The Need For Legacy vindt hij het wel belangrijk dat er meer ruimte is voor diversiteit: 'Wij willen meer kleur brengen in het Nederlandse theater, want er zijn wel degelijk helden die toneelstukken hebben gemaakt, maar waar zijn die? Die willen we openbaren. En we willen in de bibliotheken op de toneelscholen ook stukken van mensen met kleur aanbieden, om te laten zien: ze zijn er. De studenten wachten daar op. Ik weet: ik wachtte daar op toen ik op de academie zat.'

Voorheen vond hij het een probleem dat hij vanwege zijn huidskleur voor een bepaalde rol werd gevraag, maar inmiddels ligt dat genuanceerder. 'Ik speel nu bijvoorbeeld in een film waarin ik een Ghanese man speel, maar ik sta achter het verhaal. Het was eerst bij mij als ik een script zag en ik zag daar een donkere man staan, dan kreeg ik al weerstand omdat er stereotype verhalen werden verteld. Waarbij ik dacht: dit is totaal niet mijn waarheid en hier wil ik niet aan meedoen. Maar dat is niet het probleem: het gaat erom wie het vertelt en vooral welk verhaal er wordt verteld.'

In de marathonvoorstelling Trojan Wars, die nu eindelijk in première gaat, speelt Boafo drie verschillende rollen: Zeus, koning Menalaos en Ajax. Een vijf uur durend spektakelstuk, dat anderhalf jaar op zich heeft laten wachten. Hij zal nooit vergeten hoe de voorstelling op het allerlaatste moment werd afgelast omdat Nederland op 12 maart 2020 in lockdown ging: 'Mensen waren aan het huilen en ik dacht: dit kan niet. Dit kan je niet menen. We waren er zo klaar voor, iedereen gelooft in dit stuk en we willen het de wereld inslingeren en dan mogen we dat niet.'

Het voelt daarom nog een beetje onwerkelijk dat het nu echt staat te gebeuren: 'We hebben er echt heel veel zin in, maar we zijn ook nog een beetje voorzichtig omdat we denken: oh ja, we moeten zaterdag halen.' Want het belooft een epische voorstelling te worden: 'Het is voor jong en oud, omdat we heel veel serieuze onderwerpen aansnijden. We laten zien wat oorlog met je doet, met jong en oud. Dus in die zin is het voor iedereen die een goed verhaal wil horen.'