Haagse gemeenteraad houdt marathonvergadering van ruim 17 uur: 'Dit slaat nergens op'

Deze vrijdag wordt duidelijk dat het voor sommige politici een flinke kluif was. Het ene raadslid vertelt dat de kinderen om kwart over acht al weer vrolijk naast het bed stonden om mama wakker te maken; het andere was al rond zeven uur wakker om aan de 'gewone' baan te beginnen – politiek is veeleisend en erg verslavend, maar toch nog steeds een nevenfunctie. Het volgende raadslid blijkt in een soort jetlag te zijn terechtgekomen en neemt om drie uur 's middags de telefoon op met een vrolijk 'Goedemorgen!'

Dat de vergadering donderdag ontaarde in een gevoelige aanslag op het uithoudingsvermogen van de raadsleden, kwam onder meer omdat ze zelf in de discussie over de financiën voor volgend jaar aanknopingspunten zagen om over een brede waaier aan onderwerpen te gaan praten. Variërend van extra toiletten voor mensen met een beperking op het busplatform bij Den Haag Centraal tot bunkers in Scheveningen. Van hekjes rond losloopgebieden voor honden tot het lot van buurthuis De Mussen. Van het vieren van de 'verjaardag van Den Haag' tot een wormenhotel op de Haagse Markt.

Rond de honderd moties en amendementen – voor het gemak: eigen voorstellen van de raad - werden overdag ingediend. Over allemaal moest ’s nachts tussen kwart voor twee en half vier digitaal worden gestemd. Broodjes, groente- en vleeskroketten, pompoensoep, mergpijpjes, nootjes, gevulde koeken, fris en koffie hielden de raadsleden, ambtenaren en het handjevol nieuwsgierigen op de publieke tribune overeind.

Enige hoop op geestelijk verdoving werd door het personeel van het stadhuis kil gesmoord. Toen wethouder Hilbert Bredemeijer in de loop van de avond tijdens een debatje over de Japanse Duizendknoop (ja, ook daarover ging het) een karretje met bier met daarin de gevreesde woekerplant verwerkt liet aanrukken, begonnen de ogen van sommige raadsleden iets op te lichten. Maar niet lang: een bode maakte direct duidelijk dat alles waarin alcohol zit alleen thuis mocht worden genuttigd.

Een oordeel over deze marathon? 'Dit slaat helemaal nergens op', reageert directeur John Bijl van het Periklesinstituut dat als doel heeft 'gemeenteraden te begeleiden in het verbeteren van het debat en het politieke proces'. 'Ik ben geen arts of psycholoog. Maar iemand die dat wel op zijn visitekaartje heeft staan, zou je vertellen dat dit absurde tijden zijn.'

Natuurlijk, voegt Bijl daaraan direct toe: niet alle raadsleden zijn continu allemaal aan het woord, ze hebben de taken verdeeld. Bovendien zijn onderwerpen vaak al vooraf besproken tijdens commissievergaderingen. Dus de materie mag bekend worden verondersteld. Neemt niet weg dat Bijl de situatie omschrijft als 'onmenselijk'. De man die alleen al uit passie vele vergaderingen volgt: 'Dit komt de besluitvorming niet ten goede.'

Tegelijk ziet hij wel het probleem dat dergelijke situaties nauwelijks te voorkomen zijn. Hooguit door beter te plannen en onderwerpen over meerdere vergaderingen uit te smeren. 'Maar als het puntje bij het paaltje komt heb je die tijd wel nodig.' Dat leidt dan weer tot de in zijn ogen ongewenste situatie dat raadsleden – maar ook bijvoorbeeld Statenleden – afhaken. Zij kunnen politiek niet meer combineren met hun werk. ‘En dat gaat weer ten koste van het raadswerk.'

De voorzitter van het presidium – het dagelijks bestuur van de gemeenteraad – VVD'er Chris van der Helm leidde een groot deel van het debat. Hij werd vrijdagmorgen om half acht uit zijn dromen gehaald door zijn 'automatische wekker', een dochter van vier en een zoon van één.

Ook Van der Helm erkent echter dat het vooral voor mensen met jonge kinderen of een baan pittig kan zijn om meer dan zeventien uur te vergaderen. Vandaar dat het presidium in een soort overdracht aan de volgende raad die in maart 2022 aantreedt hierover een punt gaat opnemen.

Ondertussen zit Van der Helm er zelf nog wel kwiek bij. Hij is al jaren politiek actief, een liefhebber van het debat en wel iets gewend. 'Met mij gaat het goed hoor', zegt hij vrijdagmiddag ter geruststelling. 'Ik voel me zo fris als een hoentje.'