'Totaal kansloos': Den Haag blijft zich verzetten tegen 'smeerpijp' met warmte uit Rotterdamse haven
DEN HAAG - 'Totaal kansloos', zegt Joeri Oudshoorn van de actiegroep Den Haag Fossielvrij. 'Voor ons onacceptabel', aldus raadslid Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij. Het besluit om een warmteleiding van de Rotterdamse haven naar Den Haag aan te leggen, valt niet goed in de Hofstad.
De vrees is dat door de aanleg van de warmteleidingengrote delen van de stad op de schop moeten, waardoor onder anderen bewoners van vooral Transvaal en Moerwijk veel overlast gaan ondervinden. Daarnaast is WarmtelinQ een steun in de rug voor de 'fossiele industrie', waarvan juist afscheid moet worden genomen, is de kritiek.
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Gasunie maakten maandag bekend dat ze definitief hebben besloten om de aanleg van een warmteleiding van de Rotterdamse haven naar Den Haag door te laten gaan. Eneco gaat als eerste warmte afnemen uit dit transportnet en leveren aan woningen in Den Haag. De bedoeling is dat WarmtelinQ warmte gaat leveren aan maximaal 120.000 woningen en andere gebouwen in de provincie Zuid-Holland. Dat levert een CO2-reductie op van zo'n 0,18 megaton per jaar, aldus het departement. Het idee is dat het project al in 2025 klaar is.
Initiatiefnemers enthousiast
De partijen die nu het initiatief hebben genomen, zijn enthousiast. 'Hiermee maken we in één klap een grote en toekomstbestendige verduurzamingsslag in de regio Zuid-Holland', stelt staatssecretaris Dilan Yesilgöz-Zegerius (VVD, Economische Zaken en Klimaat). Ulco Vermeulen van Gasunie voorspelt dat door het gebruik van restwarmte uit de haven flink wat aardgas wordt bespaart. 'Dat past binnen de ambitie van Gasunie om nieuwe vormen van energie aan te boren.'
Over wat nu WarmtelinQ heet, wordt al jaren en jaren gesproken. Het gaat om een project waarbij restwarmte van bedrijven in de Rotterdamse haven wordt gebruikt om water te verwarmen tot 120 graden. Dat water wordt via de enorme leidingen naar distributienetten in Den Haag en naar de Westlandse kassen getransporteerd. Via een even grote leiding gaat het gebruikte en afgekoelde water terug naar Rotterdam.
Grote consequenties
Het systeem heeft grote consequenties. Zo moeten de leidingen worden aangelegd. En omdat het gaat om pijpen van zo'n zeventig centimeter diameter is dat een flinke klus. Sommige delen van het tracé worden geboord; voor andere delen moeten brede sleuven worden gegraven.
Dat zorgt in delen van Den Haag voor onrust onder de bewoners en bedrijven langs de route die eindigt bij de energiecentrale op het De Constant Rebecqueplein. De gemeente Den Haag heeft daarom recent ook al de provincie Zuid-Holland – die het project coördineert - laten weten grote moeite te hebben met WarmtelinQ.
Woensdagmorgen is er een protestmars tegen de aanleg van WarmtelinQ. Onder meer de grootste partij in de Haagse raad, Hart voor Den Haag, doet daaraan mee. 'Wij laten de provincie of de GasUnie hier niet de dienst uitmaken. Den Haag is baas in eigen stad', zegt fractieleider Richard de Mos. Ook die partij vreest de gevolgen van de aanleg van de 'smeerpijp'. Fractievertegenwoordiger Mohamed Balah: 'Dichtbevolkte wijken worden niet alleen opgezadeld met vele wegopbrekingen, ook ondernemers vrezen voor hun omzet. En er is nul komma nul geregeld aan compensatie. Om nog naar te zwijgen over de honderden bomen die gekapt moeten worden.'
Slechte samenwerking met provincie
Wethouder Liesbeth van Tongeren (GroenLinks, energietransitie) sprak tijdens een hoorzitting zelfs over een 'behoorlijk slechte samenwerking' met de provincie. Zij maakte daarbij ook duidelijk dat de gemeente wil dat ondernemers worden gecompenseerd voor eventuele schade door de aanleg. Daarnaast vreest Den Haag ook dat er veel groen verloren gaat.
Verder vindt de stad de communicatie slecht. 'Er is forse onrust ontstaan in onze wijken', aldus de wethouder tegen de Statenleden. Die bleken daar tot nu toe niet echt van onder de indruk. Vandaar dat de provincie een maand geleden akkoord ging.
Verzet blijft
Toch blijft het verzet in Den Haag. 'Een slecht besluit', verwoordt Joris Wijsmuller deze maandag de gevoelens in de gemeenteraad. Veel partijen vrezen dat de stad ingrijpend op de schop moet voor de aanleg van wat in de lokale politiek ook wel 'smeerpijp' wordt genoemd. Verder stellen ze dat WarmteLinQ eigenlijk alweer achterhaald is op het moment dat het wordt opgeleverd. De warmte voor het water wordt geleverd door onder meer olieraffinaderijen. Dat zijn juist industrieën die geen toekomst meer hebben, is het idee bij de critici. Door die 'fossiele industrie' nu te koppelen aan het warmtenet, zorg je ervoor dat die langer in stand blijft.
De critici noemen dit weer een rem op andere vormen van verduurzaming. Volgens hen is de tijd van steun aan grote bedrijven juist voorbij en is kan de energietransitie alleen goed vorm krijgen door juist kleinere projecten te steunen. Woordvoerder Joeri Oudshoorn van Den Haag Fossielvrij: 'WarmtelinQ wordt gepresenteerd als onderdeel van de transitie naar schone energie. Maar in werkelijkheid werkt het de transitie tegen. Het is alleen voordelig voor de Rotterdamse fossiele multinationals.'
Geen gelopen race
Wijsmuller denkt dat de komst van de leiding nog lang geen gelopen race is. Hij voorziet juridische procedures en rechtszaken tegen aanleg van de pijp. Dat leidt er in zijn ogen onvermijdelijk toe dat het hele project niet eens doorgaat. 'Er zitten nog heel veel haken en ogen aan en het verzet neemt alleen maar toe.'
Recent werd bekend dat de gemeente Rotterdam de stekker uit het vervolg van WarmtelinQ heeft getrokken, het deel van de leiding naar Leiden. Toch is het daarmee nog niet afgeblazen, aldus het ministerie maandag. Gasunie onderzoekt samen met de provincie Zuid-Holland en het ministerie van EZK of een aftakking van het tracé van Rijkswijk naar Leiden nog steeds mogelijk is.
