Woningcrisis blijft groot, wat kan en doet gemeente Den Haag?

Bouwvakkers aan het werk
Bouwvakkers aan het werk © ANP
DEN HAAG - Bouwen, bouwen, bouwen. Dat is de magische oplossing om de woningcrisis het hoofd te bieden. Maar nieuwbouw is erg tijdrovend en ondertussen neemt de druk op de woningmarkt steeds verder toe. Aan welke knoppen draait de gemeente Den Haag om de druk wat van de ketel te halen?

Bouwen, bouwen, bouwen

Toch maar aftrappen met nieuwbouw, want vriend en vijand is het erover eens dat het bouwen van nieuwe woningen een belangrijke, zo niet de belangrijkste, manier is om uit de crisis te komen. Den Haag heeft in 2021 drieduizend nieuwe woningen in aanbouw genomen en koerst voor de jaren daarna af op vierduizend woningen per jaar.
De politiek wil wat te zeggen hebben over wie er in deze woningen terechtkomen. Wethouder Martijn Balster (PvdA) belooft dat 30 procent van de nieuwbouw sociale woningen zijn en dus bedoeld voor mensen met een kleine portemonnee. Maar ook Hagenaars met een cruciaal beroep, zoals politieagenten, leraren en zorgpersoneel, krijgen extra aandacht van het stadsbestuur. Het college experimenteert met manieren om deze beroepsgroepen voorrang te geven bij specifieke nieuwbouwprojecten en maakt daarover afspraken met marktpartijen.
En o ja, er moeten ook woningen beschikbaar zijn voor voormalige daklozen, mensen uit zorginstellingen die zelfstandig kunnen wonen, specifieke woonvormen zoals wooncoöperaties, groepswonen en zelfbouwers, woningzoekenden met een urgentieverklaring, statushouders en studenten.
De huizenprijzen rijzen de pan uit, mensen moeten jarenlang wachten op een sociale huurwoning en huren in de vrije sector is voor velen onbetaalbaar. Iedereen voelt de wooncrisis. Komende zondag is er opnieuw een groot woonprotest, dit keer in Den Haag. Omroep West staat de hele week stil bij de problemen op de woningmarkt. Vandaag: de instrumenten die de gemeente heeft om de woningcrisis aan te pakken.

Opkoopbescherming

Vorige week werd duidelijk dat gemeenten van het kabinet de mogelijkheid krijgen om een opkoopbescherming in te voeren. Het betekent dat huizenkopers hun nieuwe woning de eerste vier jaar niet mogen verhuren. De opkoopbescherming is dus feitelijk een verhuurverbod en moet voorkomen dat beleggers goedkopere koopwoningen opkopen en deze duur weer verhuren. Daardoor worden de woningprijzen opgedreven en gaat op sommige plekken de leefbaarheid van wijken achteruit. De uitzondering op deze regel is verhuur aan eigen familie, zoals ouders die een huis voor hun kinderen kopen.
Den Haag wil deze maatregel per 1 januari 2022 gaan gebruiken, maar moet de maatregel nog verder uitwerken. Uit die uitwerking moet duidelijk worden in welke wijken het instrument ingezet wordt en onder welke voorwaarden. Beperking van de opkoopbescherming is overigens dat deze geen eigenaren (en dus beleggers) treft die al woningen in bezit hebben.

Woningsplitsing en verkameren

Bij het bouwkundig splitsen van woningen wordt een zelfstandige woning opgesplitst in twee of meer zelfstandige woningen. Dat zorgt voor extra woningen. Maar het nadeel is dat het de leefbaarheid in de wijken onder druk kan zetten, door toename van het aantal auto's en fietsen in straten bijvoorbeeld. Daarom heeft Den Haag een rem gezet op het splitsen en geldt er een 'nee tenzij'-beleid. Alleen in bepaalde gebieden en onder voorwaarden mogen woningen gesplitst worden.
Met het aan banden leggen van splitsen is de aandacht van beleggers verschoven naar kamerbewoning en daar is het stadsbestuur niet blij mee. Want 'verkamering' gaat ook vaak ten koste van de leefbaarheid in de wijken, de goedkope koopwoningen en de kwaliteit van wonen voor de huurders. Daarom is het in een groot deel van de stad sinds 1 juni van dit jaar niet meer toegestaan om te 'verkameren'.

Airbnb

Den Haag heeft sinds augustus van dit jaar het verhuren van woningen aan toeristen beperkt. De verhuur van woningen aan toeristen mag nog maar maximaal dertig nachten per jaar en alleen met een vergunning. Op die manier wil het stadsbestuur ervoor zorgen dat vakantieverhuur ook daadwerkelijk vakantieverhuur is en dat woningen niet structureel verdwijnen van de markt.

Inkomenseis

Den Haags stelt sinds 2019 een inkomenseis aan nieuwe huurders van middeldure particuliere woningen. Zij moeten bij de gemeente een huisvestingsvergunning aanvragen. De gemeente toetst met deze vergunning of de woning past bij het inkomen van de huurder. Zo wil de gemeente ervoor zorgen dat deze woningen beschikbaar blijven voor mensen met een lager inkomen en niet bezet worden door mensen die ook een duurdere huurwoning kunnen betalen.
Er is een vergunning nodig voor huizen met een huurprijs van 752 tot 988 euro per maand. Ook is er een vergunning nodig als de woning 185 punten of minder heeft volgens het woningwaarderingsstelsel. Dat is een systeem waarbij de maximale huurprijs wordt vastgesteld op basis van punten voor bijvoorbeeld oppervlakte van een woning en aantal ruimtes. Hoe meer punten een woning waard is, hoe hoger de huur mag zijn.
De gemeente heeft het jaarinkomen voor deze woningen vastgesteld op 60.036 euro of minder bij een eenpersoonshuishouden of 70.036 of minder bij een huishouden met twee of meer personen. Als een huurder meer verdient, moet hij dus op zoek naar een duurdere woning.

Verhuurdersvergunning

Het is nog niet geregeld, maar het wetsvoorstel ligt al bij de Tweede Kamer die er medio volgend jaar over zal besluiten: de wet Goed Verhuurderschap. Op basis daarvan kan de gemeente de verhuurdersvergunning inzetten om malafide verhuurders aan te pakken.
Dat betekent dat als er sprake is van misstanden, zoals verhuurders die veel te hoge huren vragen, discrimineren of intimideren kan de gemeente ingrijpen. Het stadsbestuur kan boetes uitschrijven die oplopen tot tienduizenden euro's en het beheer van de woningen helemaal overnemen. Nu kan er niets gedaan worden aan bijvoorbeeld exorbitante hoge huren, maar als de wet in werking treedt, is dat wel mogelijk.
Heb jij een nieuwstip over de woningmarkt? Mail dan naar wonen@omroepwest.nl