Joodse begraafplaats Den Haag krijgt extra geld van het Rijk: 'Het is een begin'

De Joodse Begraafplaats in Den Haag
De Joodse Begraafplaats in Den Haag © Joodse Begraafplaats Den Haag
DEN HAAG - Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap gaat 2,5 miljoen euro verdelen over de circa 250 Joodse begraafplaatsen van het land om ze te herstellen en te restaureren. Maar dat bedrag is bij lange na niet genoeg om de begraafplaatsen fatsoenlijk te restaureren, zegt Michiel van Haersma Buma van de Joodse Begraafplaats in Den Haag: 'Wij hebben zelf al in vijf jaar meer dan een miljoen nodig.'
Het ministerie spreekt van 'de grootste herstel- en restauratieoperatie van Joods erfgoed ooit'. Het herstelproject komt voort uit het Nederlands-Israelitisch Kerkgenootschap (NIK), de koepelorganisatie voor Joodse gemeenschappen in Nederland. Afgelopen zomer kregen de begraafplaatsen het besluit te horen. 'Nog nooit werden zoveel historische Joodse objecten in het kader van één besluit gerestaureerd', schrijft het ministerie.
Per begraafplaats gaat het om een bedrag van ongeveer tienduizend euro. Begraafplaatsen moesten voor 1 september een plan van aanpak aanleveren over de manier waarop het geld wordt ingezet. 'In ons geval hebben we aangegeven dat we het geld wilden gebruiken om de grafzerken te consolideren om verder verval te voorkomen', vertelt Van Haersma Buma. 'Maar dit is slechts een begin. Binnen vijf jaar hebben we meer dan een miljoen nodig.'

Een miljoen euro

Buma legt uit waarom het benodigde bedrag en het beschikbare bedrag zo ver uit elkaar liggen. 'Wij hebben een relatief grote begraafplaats met meer dan drieduizend grafzerken. Eén grafzerk consolideren kost per jaar vijfhonderd euro. Met tienduizend euro kunnen we er dus twintig doen. Een deel moet wel gedaan worden en een deel niet, dus die berekening passen we ieder jaar aan.' De Joodse Begraafplaats in Den Haag stamt uit 1694 en is door de eeuwen heen flink uitgebreid. In totaal liggen op de begraafplaats naar schatting meer dan tienduizend mensen begraven.
Burgemeester Jan van Zanen bracht in september een bezoek aan de Joodse Begraafplaats
Burgemeester Jan van Zanen bracht in september een bezoek aan de Joodse Begraafplaats © Joodse Begraafplaats Den Haag
In maart dit jaar nam de Haagse gemeenteraad een initiatiefvoorstel van de VVD en de CU/SGP aan om het Joodse erfgoed meer te gaan waarderen, onder meer in het kader van een strengere aanpak van antisemitisme. 'Toen is het college ook opgedragen om met alle subsidiënten rond de tafel te gaan en een gezamelijk programma met meerjarige afspraken over financiëring te maken', legt Buma uit. 'Dat gaat binnenkort lopen.'

Nieuwe initiatieven

Dat de gesprekken over geld nog moeten plaatsvinden, betekent niet dat Buma stilzit. 'We zijn echt aan alle kanten bezig om alles hier in stand te houden. We hebben dit jaar vijftig vrijwilligers aan ons gebonden voor het groenbeheer op de begraafplaats, en we hebben een aantal nieuwe initatieven lopen.' Onder die initatieven vallen onder meer een gebouw naast de ingang met informatie over het Joodse leven in Den Haag en meer sanitaire voorzieningen.
Buma heeft er vertrouwen in dat de begraafplaats op ondersteuning van de gemeente Den Haag kan rekenen. 'Zij zijn altijd zeer welwillend naar ons geweest.' Eerder kreeg de begraafplaats al geld van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed om de oude muur rondom het terrein te herstellen. Burgemeester van Zanen bracht in september een bezoek aan de begraafplaats. 'Hij omschreef het als een uniek stukje onaangetast Den Haag', zegt Buma trots.