Kerk worstelt met maatregelen: 'Zouden liever onder regels overheid vallen'

Pastoor Jaap van den Akker van Christus Triumfatorkerk in Den Haag
Pastoor Jaap van den Akker van Christus Triumfatorkerk in Den Haag © Omroep West
DEN HAAG - Een kerkdienst verzorgen in tijden van corona. Kerkbesturen worstelen ermee, want ze willen over het algemeen wel diensten blijven houden, maar willen dat ook op een veilige manier doen. Predikant Jaap van den Akker van Christus Triumfatorkerk in Den Haag had liever gehad dat de overheidsregels ook in kerken zou gelden. 'Dat had ons een hoop moeilijke besluiten gescheeld', vertelt hij. Zelf neemt de kerk allerlei maatregelen, zoals afstand houden en een maximaal aantal bezoekers.
Volgens Van den Akker doen heel veel protestantse kerken dat. 'Er zijn inderdaad kerken die zich niet aan de regels houden. Dan wordt er overal gereageerd: die kerken doen maar.' Volgens de predikant ontstaat daardoor een verkeerd beeld. 'De ruime meerderheid houdt zich keurig aan de regels. Veel kerken zijn ook lange tijd dicht geweest. Wij volgen het beleid van de landelijke protestantse kerk en die is vaak strenger dan het beleid van het kabinet.' David Rinkema van de Protestantse Kerk Den Haag, waar alle protestantse kerken in Den Haag onder vallen, beaamt dat.
Kerkdienst in coronatijd: moeilijke besluiten, livestreamen en lege banken
In de Christus Triumfatorkerk geldt dan ook een maximumaantal bezoekers van zeventig kerkgangers en men moet zich van te voren inschrijven. De mensen die buiten de boot vallen, kunnen het online volgen. Al die zelf-ingestelde maatregelen leveren de kerken volgens Van den Akker een hoop hoofdbrekers op. Wat wat doet de kerk bijvoorbeeld met het invoeren van de coronapas? 'Ik had liever gehad dat wij onder alle overheidsregels vielen', zegt Van den Akker.

Vrijheid van godsdienst, maar ook een verantwoordelijkheid

Daarmee komen kerkbesturen niet voor lastige beslissingen te staan. 'Het zou ook een hoop vergaderingen schelen. Nu moeten we nadenken: wat doen we wel en wat doen we niet? Ook met de coronapas. Als wij gewoon onder de wettelijke regels vallen, hoeven we die beslissing niet te nemen. Dan gaan we gewoon mee met de flow.' De kerk voorkomt daarmee dan ook discussie met kerkgangers.
'Kijk, de vrijheid van godsdienst is een enorm groot goed, de overheid heeft zich niet te bemoeien met de leer die in de kerk wordt verkondigd', legt de predikant uit. 'Maar we staan met elkaar voor een probleem met de pandemie, dan moeten we met elkaar verantwoordelijkheid dragen. Dan zou het helpen als de kerken zich gewoon conform de regels van de overheid moeten gedragen.'
In sommige kerken wordt anderhalve meter afstand gehouden
In sommige kerken wordt anderhalve meter afstand gehouden © Omroep West
Ook Rinkema van de overkoepelende Haagse protestantse kerken vindt het nogal een verantwoordelijkheid voor de kerken zelf. 'Dat vergt veel van de mensen die daar de verantwoordelijkheid dragen, zoals kennis nemen van de adviezen, het toepassen in het eigen gebouw, het onderling overleg, organisatie en communicatie.'

Geen coronapas

Het kerkbestuur van de Christus Triumfatorkerk heeft in ieder geval besloten de coronapas niet in te gaan voeren voor kerkdiensten. 'We zijn een inclusieve kerk waar iedereen - wit, zwart, man, vrouw, homo of hetero - welkom is. Gaan we dan zelf besluiten om de ongevaccineerden uit te sluiten?' Nee dus. De predikant gebruikt als argument alle regels die zij al invoeren in de kerk. Daarmee is het volgens hem al veilig om een kerkdienst te bezoeken.
Ook binnen de kerk merkt de Van den Akker een soort tweedeling. 'Er mensen die zich afvragen of het allemaal zo nodig is, maar ook mensen die het heel eng vinden en al twee jaar niet in de kerk zijn geweest, mensen die vroeger elke week kwamen.'

Livestream uitkomst vanwege vergrijzing

Daardoor zien de kerken ook een flinke afname van het aantal bezoekers, zowel door vergrijzing als door angst voor corona. De ingevoerde livestream biedt voor beide problemen een uitkomst. In de kerk in Den Haag wordt die stream verzorgd door koster Mike van der Zwan. Hij ziet er de voordelen wel van in.
Koster Mike van der Zwan verzorgt de livestream
Koster Mike van der Zwan verzorgt de livestream © Omroep West
'Binnen de kerk is toch een stukje vergrijzing: mensen die steeds minder de mogelijkheid hebben om zelf naar de kerk te gaan. Of ze zitten in een verpleeghuis, of ze zijn niet meer mobiel. Dan is het natuurlijk nu wel een mooie bijkomstigheid dat we die mensen ook een dienst kunnen aanbieden. Dat kon vroeger niet.'
Eén van de kerkgangers zondagochtend zegt dat zo'n stream een goed alternatief is. 'Maar als je alleen bent en wat ouder, en misschien niet zo handig op digitaal gebied, dan geeft het wel minder een gevoel van verbinding, denk ik. Maar soms kan het niet anders.'