Nog nooit zoveel auto-katalysatoren gestolen: 'Hele bendes verdienen er geld mee'

Vlak nadat Van Dijk vorig jaar thuiskomt na een nachtdienst, kijkt hij nog even naar buiten. 'Mijn Toyota Prius uit 2005 stond aan de overkant. Ik zag dat mijn auto heel langzaam omhoog werd gekrikt', vertelt hij. 'Ik dacht: is het nou echt waar? Ik had een stuk hout bij de deur staan en ben daarmee naar buiten gegaan.' En met succes: de twee daders gaan er vandoor.

Ze hebben geprobeerd de katalysator te stelen, een onderdeel van de uitlaat dat ervoor zorgt dat de uitlaatgassen zoveel mogelijk worden geneutraliseerd voordat ze de auto verlaten. Dat gebeurt door middel van diverse edelmetalen als platina en palladium, en daar is het de dieven om te doen. 'Dat kunnen ze recyclen en dat kan zomaar een paar honderd euro opleveren', vertelt de Haagse automonteur Piet de Lasser. En het stelen is vaak in een paar minuten gebeurd.

De Lasser merkt ook dat de diefstallen steeds vaker plaatsvinden, want regelmatig krijgt hij een auto waarvan de katalysator is weggesneden ter reparatie aangeboden in zijn werkplaats. 'In het verleden misschien één keer in de drie maanden, toen werd het één keer per maand. En nu soms wel één of twee per week', zegt hij.

'Het begon met de Toyota Prius', vervolgt De Lasser. 'Maar nu zijn de BMW's aan de beurt, de Volkswagens en de Mercedes Sprinter was een hele gewilde.' En de auto weer repareren is behoorlijk duur. 'Als de katalysator eruit is, moet je vaak het hele onderdeel opnieuw kopen. Dat is een enorme schadepost, je begint vaak te praten vanaf 300 euro, tot enkele duizenden.' Veel meer dan wat het de dieven oplevert dus.

Afgelopen jaar zijn een recordaantal katalysatoren gestolen in Nederland: uit cijfers van het Landelijk Informatiecentrum Voertuigcriminaliteit (LIV) blijkt dat de politie 3968 meldingen krijgt van incidenten rond katalysatoren. Daarvan is 3379 keer aangifte gedaan omdat het auto-onderdeel daadwerkelijk was gestolen. In de andere gevallen blijft het bij een poging of is de melding gedaan omdat er bijvoorbeeld een verdachte situatie is rond een auto. Het LIV denkt dat sommige mensen niet de moeite nemen om aangifte te doen en dat de werkelijke cijfers hoger liggen.

Zo'n 600 autobezitters in onze regio moesten vorig jaar naar de garage om een nieuwe katalysator te laten plaatsen. De politie Den Haag herkent het beeld van het toegenomen aantal diefstallen, laat een woordvoerder weten. 'Voorheen zag je het landelijk af en toe oppoppen en leek het op mobiel banditisme.' Dat zijn vaak buitenlandse dieven die rondreizen door Nederland om hun slag te slaan. 'Maar nu zingt het hier rond in de eenheid en lijken de daders meer uit de regio te komen.'

Uit de cijfers over 2021 blijkt dat de Toyota Prius veruit het populairst was onder de dieven, met 1388 diefstallen. Daarna volgen Volkswagen (402), Renault (258), Opel (242), Mitsubishu (160) en Mercedes (107 gestolen katalysatoren).

Het is voor de politie niet makkelijk om daders op te sporen. 'Het gebeurt vaak midden in de nacht en mensen ontdekken de diefstal dan pas later. Als er aangifte wordt gedaan, kijken we of er getuigen of bruikbare camerabeelden zijn of dat we sporen kunnen vinden. Bij één diefstal is bijvoorbeeld een krik achtergebleven, waar we DNA van hebben kunnen afnemen', zegt de woordvoerder. In de eerste maanden van vorig jaar heeft de politie in Nederland 36 verdachten van katalysatordiefstal weten aan te houden, maar vele zaken blijven onopgelost.

'We zijn erg geholpen met meldingen van verdachte situaties. Dus zie je vreemde personen bij een auto, bel dan 112', aldus de politie. Dat kan helpen om dieven op heterdaad te betrappen.

Maar zoals het spreekwoord zegt: voorkomen is beter dan genezen. Verzekeraar Univé heeft wat tips voor autobezitters. Zo kan het helpen om te parkeren op een goed verlichte plek, waardoor dieven sneller in het zicht staan. Ook het laten graveren van het kenteken of Voertuig Identificatie Nummer (VIN) op de katalysator is een optie: mocht het onderdeel worden teruggevonden, is snel te achterhalen bij welke auto het hoort. 'Het maakt de pakkans voor dieven ook hoger, waardoor je auto dus minder interessant wordt', aldus Univé.

'Ik heb ook zitten kijken wat ik er aan kan doen', zegt Peter van Dijk. 'Dan lees je dat je er een stripje op kunt laten zetten, zodat het moeilijker is om hem los te krijgen.' Piet de Lasser doet dat regelmatig: 'Vast lassen en hij is klaar.' Een andere optie is een complete beugel om de katalysator heen. Daders hebben dan een slijptol nodig, wat meer tijd kost en meer geluid maakt.