Tijd dringt: nog acht jaar om van gas los te komen

Jaap Burgerhout, eigenaar van Expirion in Hillegom, gespecialiseerd in zonne- en windenergie
Jaap Burgerhout, eigenaar van Expirion in Hillegom, gespecialiseerd in zonne- en windenergie © Omroep West
HILLEGOM - Was 2021 het jaar van overstromingen, 2022 wordt het jaar van stroom. Want er is haast, voor je het weet is het 2030. Dan mag de wereld volgens de klimaatafspraken nog maar half zoveel broeikasgas uitstoten. Dus moeten we af van gas en benzine en overschakelen op stroom. Dat betekent het huis isoleren, zonnecellen plaatsen en elektrisch gaan rijden. De laatste Lokale Energiestrategieën staan op papier, nu komt het aan op de uitvoering, bijvoorbeeld via een energiecoöperatie van burgers. Zoals in Hillegom.
'We zijn er druk mee', zegt Karin Hoekstra (CDA), wethouder Duurzaamheid van de gemeente Hillegom. 'Er loopt nu een energiebesparingsactie voor huurders.' Die hebben een waardebon in de bus gekregen van 70 euro, die zij kunnen besteden aan energiebesparende producten als led-lampen, radiatorfolie of een waterbesparende douchekop.
Karin Hoekstra (CDA), wethouder Duurzaamheid van de gemeente Hillegom
Karin Hoekstra (CDA), wethouder Duurzaamheid van de gemeente Hillegom © Omroep West
Overheden als de gemeente kunnen nog zulke mooie plannen op papier zetten, uiteindelijk moeten burgers en bedrijven de grootste stappen maken. De overheid kan alleen de weg wijzen en het makkelijker maken met vergunningen en subsidies. Huizenbezitters hikken al snel aan tegen grote uitgaven voor zonnepanelen en warmtepompen. Dan is samenwerken in een lokale energiecoöperatie een mogelijke oplossing.

'Burgers kunnen deelnemen'

'We hebben het met drie mensen opgepakt', zegt Robbert Janssen, voorzitter van Energiecoöperatie Hillezon uit Hillegom. 'We hebben gezegd: de tijd van praten is voorbij, we gaan nu doen.' Dus is Janssen met zijn kompanen deze zomer naar de notaris gestapt, hebben ze de coöperatie opgericht en zijn ze op zoek gegaan naar projecten. Ze hebben contact gelegd met de gemeente en met bedrijven.
Het eerste project dat nu vorm gaat krijgen is het IKC Vossepark, dat naast de brandweerkazerne van Hillegom in aanbouw is. Op het dak van die nieuwe school komen zonnepanelen. Een deel is voor de school zelf, maar het grootste deel neemt Hillezon voor zijn rekening. Burgers kunnen daarin deelnemen. 'Het is een uitkomst als je thuis geen zonnepanelen kunt plaatsen. Er zijn genoeg grote bedrijfsdaken waar ze wel op passen.'
Robbert Janssen, voorzitter van de lokale energiecoöperatie Hillezon in Hillegom
Robbert Janssen, voorzitter van de lokale energiecoöperatie Hillezon in Hillegom © Omroep West

'Nog maar stroomrekening van 1 euro per maand'

Een van de belemmeringen bij het plaatsen van zonnepanelen is dat het elektriciteitsnet van Tennet er niet op is berekend. 'Eigenlijk moet je het vergelijken met de werking van het hart,' zegt Jaap Burgerhout, eigenaar van Expirion, een Hillegoms bedrijf dat is gespecialiseerd in zonne- en windenergie. 'Het net is gebouwd voor een grote centrale die energie opwekt, met dikke pijpen naar een verdeelstation, en dan steeds dunnere pijpen naar de eindgebruiker. Maar nu gaan we aan het eind energie opwekken. Dat kan niet zomaar.'
Gelukkig is daar ook een oplossing voor, die Burgerhout ook al voor zichzelf in gebruik heeft. Hij doet in zijn bedrijf een soort kast open met daarin een hele batterij aan accu's. 'Hiermee kunnen we eigenlijk al onze energie van onze zonnepanelen opslaan en gebruiken als de zon weg is. Daardoor hebben we nog maar een stroomrekening van 1 euro per maand. Dat is vooral voor de administratie.'
Hillegom heeft nog genoeg daken die van zonnepanelen kunnen worden voorzien
Hillegom heeft nog genoeg daken die van zonnepanelen kunnen worden voorzien © Expirion Hillegom

'Windturbine maakt minder geluid dan gesprek'

Hillezon zou het liefst morgen al met Expirion zoveel mogelijk daken volleggen met zonnepanelen, maar een hobbel blijft de gemeente. 'Voordat alles is geregeld met vergunningen en licenties en dergelijke, daar gaat zoveel tijd overheen', verzucht Janssen. Bovendien is niet elk bedrijf of elke burger direct overtuigd van het nut van duurzame energie uit zon en wind.
'Bijvoorbeeld een kleine windturbine, die maakt nog minder geluid dan wij met praten', zegt Expirion-baas Burgerhout. Toch zijn veel mensen juist vanwege die mogelijke geluidsoverlast huiverig voor een windmolen. Dus heeft Burgerhout het nu voor elkaar dat hij binnenkort zo'n turbine bij zijn bedrijf kan plaatsen. De mast ligt al op het voorterrein, de turbine laat hij zien in zijn werkplaats. 'Dan kunnen mensen meemaken hoe goed dat werkt en hoe weinig je ervan merkt.'

'Aparte wethouder energietransitie'

'De overheid wil dat we duurzamer worden, maar de burger moet het doen. De overheid heeft ook helemaal geen geld om zelf iets te doen', zegt Hillezon-voorzitter Janssen. 'En als ze op hun eigen gebouwen zoals de brandweerkazerne panelen willen leggen, zullen we ze met alle graagte helpen. Het gaat ons niet om de coöperatie, maar om het feit dat er iets gebeurt. We helpen iedereen.'
Wethouder Karin Hoekstra ziet dat ook wel graag gebeuren. 'Maar dan moeten we opnieuw bij de gemeenteraad aankloppen voor geld.' Er gaat dus nog wel wat tijd overheen voordat Hillegom energieneutraal is. 'Het zou goed zijn als er na de gemeenteraadsverkiezingen van dit jaar een aparte wethouder energietransitie komt,' zegt Hoekstra dan ook. En is de nummer 1 van het CDA in Hillegom dan beschikbaar? 'Ik ben er voor in.'
In december 2015 heeft ook het Nederlandse kabinet-Rutte II in Parijs het VN-Klimaatakkoord mede ondertekend. Hierin zijn vrijwillige afspraken gemaakt om de opwarming van de aarde af te remmen door de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Het doel is de opwarming wereldwijd gemiddeld tot ruim beneden de 2 graden Celsius te beperken ten opzichte van de gemiddelde temperatuur op aarde vóór de industriële revolutie. Nederland heeft daarna een Klimaatwet aangenomen om de broeikasgasuitstoot binnen Nederland in 2030 te halveren en in 2050 terug te brengen naar netto bijna nul. Koolstofdioxide, ofwel CO2, is het belangrijkste broeikasgas. Het komt vrij door menselijk handelen zoals het verbranden van fossiele brandstoffen als aardolie, aardgas en steenkool. Die zijn slecht voor het milieu, slecht voor het klimaat en ze gaan een keer op. Daarom kun je het beste energie besparen - bijvoorbeeld door je huis te isoleren, of de auto meer te laten staan - en duurzame energie gebruiken van zon en wind. Dat is schoon en het gaat nooit op. Alleen, 's nachts schijnt de zon niet en de wind gaat weleens liggen. Om toch ook dan energie te kunnen gebruiken moet je zorgen dat je het opslaat. Dat kan met batterijen, of door er waterstof mee te maken, dat wel is op te slaan.