Gemeenten woest op kabinet om nieuwe bezuinigingen op de jeugdzorg

Wethouder Parbhudayal op de inclusieve speelplaats Melis Stokepark in Escamp
Wethouder Parbhudayal op de inclusieve speelplaats Melis Stokepark in Escamp © Henriëtte Guest
DEN HAAG - De Nederlandse gemeenten zijn boos op het nieuwe kabinet omdat dat een half miljard euro wil bezuinigen op de jeugdzorg. Ze stoppen daarom het overleg met de nieuwe staatssecretaris. 'Kwetsbare kinderen en kwetsbare gezinnen dreigen keihard in de kou komen te staan', aldus de Haagse wethouder Kavita Parbhudayal.
De Nederlandse gemeenten spreken van 'een valse start' van het nieuwe kabinet. Daarom hebben ze donderdag tijdens een overleg van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) unaniem besloten de samenwerking met het rijk over hervorming van de jeugdzorg op te schorten. De gemeenten willen pas weer praten als de bezuinigingen worden geschrapt.
De Haagse wethouder Parbhudayal zegt 'geschrokken' te zijn van het akkoord dat VVD, D66, CDA en ChristenUnie vorige week presenteerden. 'Daardoor komen kwetsbare kinderen in de kou te staan. Bovendien is het een nieuwe klap in het gezicht van al die jeugdbeschermers, gezinscoaches en professionals die dag in, dag uit hun best doen om kinderen veilig en gezond te laten opgroeien', aldus Parbhudayal (VVD, zorg).

Steeds meer jongeren hebben hulp nodig

De gemeenten wijzen erop dat steeds meer jongeren een beroep doen op hulp. Kreeg twintig jaar geleden ongeveer één op de 27 kinderen en jongeren jeugdhulp, nu is dat één op de acht.
De gemeenten en de regering zijn al jarenlang in discussie met elkaar over de financiering van de jeugdzorg. Volgens de gemeenten krijgen zij daarvoor veel te weinig geld van het Rijk. Veel steden en dorpen zijn daarom ook al in financiële problemen gekomen. Een onafhankelijk onderzoek wees in december 2020 uit dat gemeenten structureel tussen de 1,6 en 1,8 miljard euro per jaar op de jeugdzorg tekortkomen.

Geen extra geld

Toch wilde het kabinet destijds niet met structureel extra geld over de brug komen, waarop de VNG arbitrage inriep om het langslepende conflict te beslechten. Dat is een zeer uitzonderlijke stap. Een onafhankelijke commissie oordeelde eind mei 2021 dat het Rijk de komende jaren miljarden extra aan gemeenten moet geven. Tegelijk zouden de gemeenten en het Rijk aan plannen voor 'hervorming' van het systeem moeten gaan werken.
Maar nu uit de nieuwe kabinetsplannen blijkt dat er toch weer wordt bezuinigd op de jeugdzorg, stoppen de gemeenten met het meewerken aan die vernieuwing van het systeem. Zij vinden dat de nieuwe regering oude afspraken schendt. 'Blijkbaar bestaat bij de nieuwe coalitie het beeld dat de jeugdzorggelden opgaan aan gemeentelijke aanbestedingen, hoge administratieve lasten en aan lama’s knuffelen', aldus de Haagse wethouder Parbhudayal. 'De werkelijkheid is anders. Vechtscheidingen, prestatiedruk, problemen in het onderwijs, gevoelens van onveiligheid, bijvoorbeeld door het gebruik van social media, zorgen over groeiende schulden en bestaanszekerheid: dat heeft allemaal z'n weerslag op de jeugd. En daar komt de coronacrisis nog eens bij.'

'Niet verstandig'

Ook de Haagse burgemeester Jan van Zanen, de voorzitter van de VNG, liet eerder al weten dat hij het onacceptabel vindt dat het nieuwe kabinet de oude afspraken met de gemeenten niet nakomt. 'Die arbitrage moeten ze gewoon nakomen. Maar wat doen ze? Ze halen het geld gewoon uit de kas. Dat vind ik niet verstandig.'
Gemeenten hebben hun hoop nu gevestigd op de nieuwe staatssecretaris voor Jeugd en Preventie, Maarten van Ooijen (ChristenUnie), zelf vader van twee jonge kinderen. Parbhudayal: 'Ik heb er vertrouwen in dat hij over de brug komt en kwetsbare kinderen niet in de kou laat staan. Ik ga er dan ook van uit dat hij er binnen het nieuwe kabinet voor zorgt dat dit goedkomt.'