Rechercheurs bewaken ambassades door personeelstekort: 'Er blijven zaken liggen'

2 februari 2022, 07:00 • 6 minuten leestijd

De politiepost bij de woning van Sigrid Kaag © Regio15

REGIO - De afdeling Bewaken en Beveiligen (ABB) van de politie kampt met zo'n groot personeelstekort, dat rechercheurs nu de gaten in het rooster moeten vullen. Dat blijkt uit gesprekken die Omroep West voerde met verschillende vakbonden en rechercheurs. De bewakingsafdeling van de politie krijgt zo'n tien procent van de 4500 diensten per maand niet ingevuld. 'De zaken die hierdoor op de plank blijven liggen zijn hartstikke erg', zegt Jan Struijs, voorzitter van de Nederlandse Politiebond (NBP). De Haagse politiechef Paul van Musscher laat weten 'zich niet helemaal in dit beeld te herkennen'.

Sinds oktober vorig jaar worden 450 diensten per maand gevuld door politiemensen die niet bij ABB werken. 'Het gaat om collega's uit de Eenheid Den Haag, maar ook uit omliggende eenheden en ondersteunende diensten,' zegt een woordvoerder van de politie. De basisteams van de politie leveren al langer structureel mensen om bewakingsbeelden uit te kijken. 'Het gewone politiewerk lijdt daaronder', zei politiechef Willem Woelders daar eerder over. Inmiddels worden ook digitaal rechercheurs, zedenrechercheurs, forensisch rechercheurs en financieel rechercheurs ingezet om de gaten te vullen.

De politie laat in een reactie weten dat de al krappe capaciteit binnen de basisteams en de recherche nauwelijks wordt gebruikt. 'Ja, ook collega's van de opsporing bieden bijstand, maar dat heeft niet de voorkeur. De meeste bijstand komt van niet-operationele mensen, zoals communicatie- en beleidsadviseurs, collega's van het Politiedienstencentrum en de beleidsdirectie. We moeten de benodigde diensten honderd procent invullen, vandaar de bijstand.' De politie wil niet zeggen hoeveel rechercheurs er maandelijks bewakingsbeelden bekijken van bijvoorbeeld ambassades of woonhuizen van politici.

'Er wordt breed gekeken, van de surveillance tot rechercheurs', zegt Geert de Jong van politiebond ANPV. 'Zelfs teamchefs worden ingezet om het goede voorbeeld te geven, de pijn moet verdeeld worden.' 'Jan en alleman wordt bij elkaar geschraapt', zegt Jan Struijs van de NPB. 'Iedereen wordt er neergezet, ook rechercheurs. Die balen ervan, want de zaken die op de plank blijven liggen zijn hartstikke erg. Het is knap asociaal voor burgers.'

'Het is knap asociaal voor burgers.'

Volgens een politiewoordvoerder zou de burger geen last moeten hebben van de onderbezetting bij ABB, maar vakbonden spreken dat tegen. 'De hele eenheid draait op crepeersterkte', zegt De Jong. Struijs beaamt dat: 'Dit gaat ten koste van zoveel andere dingen, zoveel zaken die op de plank blijven liggen. Dat is geen goede zaak. Ik maak me echt zorgen om het welzijn van politiemensen en om burgers die lang moeten wachten.' Voor voorzitter Gerrit van de Kamp van de vakbond ACP is de maat vol. 'We moeten gewoon zeggen: we kunnen niet meer leveren.'

De Haagse politiechef Paul van Musscher laat in het radioprogramma West Komt Thuis weten zich niet helemaal in het geschetste beeld te herkennen. 'Het klopt dat we kampen met een behoorlijke onderbezetting en dat heeft te maken met de enorme groei op dit thema. Steeds meer mensen, zoals politici, journalisten en wetenschappers, worden bedreigd.'

'Maar dat er zaken op de plank blijven liggen is echt niet het geval', aldus van Musscher. 'Het klopt dat er weleens een rechercheur is die bijstand levert, maar we proberen zoveel mogelijk niet-operationele capaciteit achter de camera te zetten. De insteek is om mensen uit de zogenoemde blauwe teams en de rechercheurs zoveel mogelijk te ontlasten. Maar er blijven echt geen zaken op de plank liggen omdat mensen af en toe bijstand geven aan dit werk.'

De beveiligingsafdeling van de politie is al jaren onderbemand. Ook in 2017 werden rechercheurs ingezet voor het bekijken van bewakingsbeelden. 'De door- en uitstroom bij de dienst is groter dan verwacht, het ziekteverzuim is hoog en coronabesmettingen en quarantaines maken de dienst kwetsbaar', is de reactie van de politie op het personeelstekort. 'De maatregelen die we nu treffen zijn extra inhuur en het regelen van extra instroom.' Volgens een woordvoerder is daardoor het percentage door anderen ingevulde diensten inmiddels iets lager dan tien procent.

Door de verharding van de georganiseerde misdaad en de toenemende bedreigingen is de druk op ABB alleen maar toegenomen. Recentelijk werd bijvoorbeeld nog besloten dat het huis van minister Sigrid Kaag moet worden bewaakt. 'Bewaken en beveiligen is een enorm grote extra taak geworden', zegt Van de Kamp. 'Vooral in Den Haag is een enorme werkdruk ontstaan door de beveiliging van diplomaten en het Koninklijk Huis,' voegt Struijs toe. 'We hebben het jaren geleden al gezegd, dus het is eigenlijk bizar dat we in deze situatie zitten.'

In oktober concludeerde een onafhankelijke commissie dat het huidige stelsel van bewaken en beveiligen zo snel mogelijk verstevigd moet worden. De commissie adviseert om de dienst zowel kwantitatief als kwalitatief te versterken. 'Maar daar hebben we geen geld voor gekregen', zegt Struijs. 'Specifiek voor dit doel moeten mensen worden opgeleid', vertelt De Jong. 'Maar tegen de tijd dat we het lek te boven zijn is het 2025.'

Rechercheurs balen. De Jong snapt dat wel. 'Niemand vindt het leuk om de hele nacht in zo'n hok te zitten of in een kamertje camerabeelden te bekijken.' Een rechercheur die wij spreken zegt: 'Wijkagenten horen in hun wijk. Rechercheurs horen misdrijven op te lossen. Niet ambassades of politici te bewaken. Er is genoeg zware criminaliteit en ondermijning in deze regio. Des te meer zonde dat dit door personeelstekort, bureaucratie, bezuinigingen en matig leidinggeven niet goed onderzocht wordt.'

'Ik ben not amused over de uitspraken, want het is eervol werk - Paul van Musscher

Paul van Musscher reageert fel op deze uitspraken. 'Veiligheid waarborgen van mensen die bedreigd worden is prioriteit nummer één. Ik ben daarom ook not amused dat er uitspraken zijn gedaan dat niemand de hele nacht in zo'n hokje wil zitten om camerabeelden te bekijken. Het is eervol werk. Je doet echt onrecht aan dit belangrijke werk en de mensen die zich elke dag hiervoor inspannen door het weg te zetten als werk dat niemand leuk vindt om te doen.'

Is het inhuren van beveiligers een mogelijke oplossing? 'Je kunt niet zomaar iedereen naar die beelden laten kijken', zegt Van de Kamp. Ook Struijs vindt dat geen goed idee. 'Dat ligt heel gevoelig, vooral bij diplomatieke beveiliging.' Een politiewoordvoerder laat weten dat er wel met particuliere beveiligingsbedrijven gewerkt wordt, maar dat zij minder inhuurkrachten konden leveren.