Drastische verbouwing Den Haag Zuidwest: wat staat bewoners te wachten?
9 februari 2022, 07:00 • 6 minuten leestijd
DEN HAAG - In de allerlaatste raadsvergadering voor de gemeenteraadsverkiezingen moet de Haagse raad beslissen over een gevoelig dossier: de toekomst van Den Haag Zuidwest. De wijk staat aan de vooravond van een zeer ingrijpende periode. Woningcorporatie Staedion, de gemeente Den Haag en projectontwikkelaar Heijmans hebben de ambitie om van de wijken de Dreven, Gaarden en Zichten 'een betere en mooiere buurt' te maken. Die ambitie willen ze waarmaken door de komende jaren verouderde woningen te slopen voor nieuwe, en extra huizen bij te bouwen. Sommige bewoners maken zich zorgen en de oppositie torpedeert de plannen. Wat staat Zuidwest te wachten?
Waarom zijn de toekomstplannen nodig?
Den Haag Zuidwest voert heel veel slechte lijstjes aan. De armoede in het stadsdeel is groot, de werkloosheid hoog, de gezondheid van veel mensen niet goed en veel woningen verkeren in slechte staat. Zuidwest is met recht een achterstandswijk te noemen waarover de gemeente en hulpverleners zich zorgen maken.
Wat gaat er de komende jaren in Zuidwest gebeuren?
De gemeente en het Rijk pompen geld in het stadsdeel om bewoners aan het werk of een opleiding te helpen. Ook gaat er geld naar buurt- en gezondheidsprojecten.
Verstrekkender zijn de plannen om in 'stenen' te investeren. In de wijken de Dreven, Gaarden en Zichten gaan ongeveer 2000 woningen tegen de vlakte. Hier komen nieuwe woningen voor in de plaats. Tegelijkertijd worden er 3500 extra woningen gebouwd. In totaal komen er na de sloop dus 5500 woningen terug, zowel huur- als koopwoningen.
Dat zijn zeker allemaal woningen voor mensen met een dikkere portemonnee dan de huidige bewoners?
Alle bewoners die dat willen, kunnen na de sloop van hun huis terugkeren in de wijk, verzekeren de gemeente en woningcorporatie Staedion. In de nieuwe situatie moet er voor elke portemonnee een geschikte woning zijn, dus ook voor mensen met een laag inkomen.
Van de 5500 nieuwe woningen is ongeveer 3000 sociale huur en er komen meer sociale woningen terug dan er worden gesloopt. 'Alle bewoners krijgen een terugkeergarantie', herhaalt wethouder Martijn Balster (PvdA) keer op keer. Daarbij wordt geprobeerd om iedereen zoveel mogelijk weer een plek te geven in hun oude buurt, zo zegt hij.
Geloven bewoners dat?
Sommige bewoners maken zich ondanks deze terugkeergarantie grote zorgen. Zij willen hun huis niet uit en vrezen hun buren te verliezen. 'Een goed huis is makkelijk te vinden, maar goede buren niet', zei één van de bewoners eerder tijdens een commissievergadering.
Oppositiepartijen in de gemeenteraad betwijfelen ook of de wethouder de terugkeergarantie kan waarmaken. Zo vroeg PVV-fractievoorzitter Sebastian Kruis zich af waar de wethouder mee bezig is? 'Hij maakt sociale structuren kapot.'
Begrijpen bewoners dat hun huizen gesloopt moeten worden?
De mensen die in de portiekflats in Zuidwest wonen over het algemeen wel. Vriend en vijand is het erover eens dat heel veel van deze woningen niet meer op te knappen zijn. De huizen zijn gehorig, vocht en schimmel zit op en in de muren en de ramen tochten. Volgens wethouder Balster verkeren veel van deze woningen in 'erbarmelijke staat' en zijn niet meer te renoveren. Bovendien moeten ze allemaal aan de nieuwe duurzaamheidseisen voldoen.
Maar in de laagbouw ligt dit anders. Volgens bewoners kunnen deze huizen nog makkelijk een paar jaar mee als ze goed worden gerenoveerd. SP-fractievoorzitter Lesley Arp vindt dat er niet goed wordt geluisterd naar deze bewoners. 'Er wordt over bewoners heen gewalst die renovatie willen en geen sloop', vindt ze. Arp wil dat sloop of renovatie moet afhangen van het draagvlak in de wijk of zelfs het draagvlak per woonblok.
Maar dat is niet werkbaar, vindt wethouder Balster. Hij zegt dat sommige woningen nog niet slooprijp zijn, maar ook niet in opperbeste staat verkeren. Daarom is het slopen van deze woningen toch noodzakelijk. Ook is er ruimte nodig om de extra woningen te kunnen bouwen. 'Wij maken een afweging voor het hele gebied', aldus Balster.
Over die 3500 extra woningen gesproken: is daar wel ruimte voor in Zuidwest?
Sommige politieke partijen zeggen van niet. 'De kans wordt aangegrepen om op deze postzegel extreem meer woningen te bouwen', zei Tim de Boer van de Haagse Stadspartij. Daardoor wordt het beschermd stadsgezicht aangetast, vindt hij.
Dat oordeel velde de Welstands- en Monumentencommissie ook. De welstandscommissie gaf vanwege de architectonische waarde van de buurt een negatief pre-advies over het opheffen van het beschermd stadsgezicht en het slopen van de wijk. 'Dat deze buurt verdwijnt, is wrang te noemen', zei Marianne Loof, de voorzitter van de welstandscommissie. Het Cuypersgenootschap noemde het 'een voor Nederland ongekend besluit'.
Hoe reageert de wethouder?
Hij zegt dat het college niet over één nacht ijs is gegaan bij het besluit om te slopen. 'We doen dit niet omdat we het leuk vinden', zei Balster vorige week in een commissievergadering. Daarom gingen gemeente en Staedion aanvankelijk uit van renovatie. Maar dat was niet haalbaar omdat het dan te duur zou worden en de woningen nog niet aan de eisen zouden voldoen. In het 'belang van de bewoners' is daarom 'met pijn in het hart' besloten om de woningen toch te slopen.
Bovendien is het volgens Balster sowieso nodig om extra woningen bij te bouwen. Die moeten het hoofd bieden aan de grote woningcrisis waarin het land en dus ook Den Haag zit. Een oplossing hiervoor is meer woningen neerzetten. Die extra woningen maken het ook mogelijk om voldoende betaalbare huizen te kunnen aanbieden. Balster: 'Met een verdicht programma kunnen we betaalbare woningen terugbouwen. Anders worden woningen duurder en kunnen bewoners niet terugkeren.'
Steun krijgt Balster ook voor zijn plannen. Coalitiepartijen PvdA en D66 zien het belang ervan in. 'Het is goed dat we aan de slag gaan in Zuidwest', zei PvdA-fractievoorzitter Mikal Tseggai. 'Ik hoor van bewoners dat ze liever vandaag dan morgen de sloopkogel er doorheen zien gaan.' Ook Marieke van Doorn (D66) vindt het goed dat Zuidwest wordt aangepakt. 'De kwaliteit van veel van de woningen is abominabel slecht en er moet echt iets gebeuren.'
Wanneer gaat deze operatie beginnen?
Als de gemeenteraad donderdagavond instemt met de plannen, dan is de planning dat de eerste sloopwerkzaamheden in 2023 van start gaan. In 2040 moet het project zijn afgerond zo is de verwachting.
