15.000 Haagse particuliere huurwoningen slecht onderhouden

De problemen op de particuliere huurwoningmarkt blijven in Den Haag onveranderd groot. Uit onderzoek van de gemeente blijkt dat er structurele veranderingen doorgevoerd moeten worden op het gebied van excessieve huurprijzen, tijdelijke contracten en discriminatie op de woningmarkt. Uit een brief van wethouder Martijn Balster (PvdA) aan de Haagse gemeenteraad blijkt dat het stadsbestuur niet van plan is om zelf al maatregelen te nemen voordat de landelijke wet Goed Verhuurderschap is ingevoerd.

Onder meer Groningen, Schiedam en Rotterdam hebben al op basis van de APV een lokale verhuurdersvergunning ingevoerd. De gemeente Den Haag is bang dat deze constructie juridisch niet mag en wacht daarom op de invoering van de wet door de regering. Dit zijn enkele uitkomsten van de pilot 'goed verhuurderschap', die de gemeente in 2019 is gestart. Met het onderzoek wilde de gemeente een beter inzicht krijgen in de particuliere huurmarkt. Het stadsbestuur zegt nu een beter inzicht te hebben in de misstanden die zich in de Residentie voordoen.

Op basis van bijna tweehonderd huisbezoeken, vier externe onderzoeken en diverse interne processen komt het stadsbestuur tot de conclusie dat er nog steeds veel mis is met de particuliere huurwoningmarkt. Zo is de huur structureel te hoog en wordt er bijna altijd gebruik gemaakt van tijdelijke huurcontracten, waardoor huurders minder zekerheid hebben en ook minder vaak misstanden aan durven te kaarten in de angst op straat te komen te staan.

Bij 15.000 woningen (21 procent van het totaal in de stad) is het onderhoud slecht, waarbij 30 procent van de huurders aangeeft dat kapotte zaken niet snel worden gerepareerd. Volgens wethouder Balster zijn de huidige regels voor het achterstallig onderhoud niet voldoende, omdat er maar een deel van de gebreken mee wordt genomen. Zo worden overlast door vocht en schimmel en andere kleine onderhoudsproblemen niet gezien als achterstallig onderhoud waar een verhuurder tegen op moet treden.

Naast het slechte onderhoud krijgt tien procent van de huurders te maken met excessen. Het gaat hierbij volgens de gemeente om onder meer intimidatie en discriminatie door de verhuurder. Zo hebben woningzoekenden met een niet-westerse naam 18,8 procent meer kans om negatief benadeeld te worden bij de toewijzing van een huurwoning dan een woningzoekende met een Nederlandse naam. Voor koppels met een homoseksuele geaardheid is dit 8,5 procent.

Ook onder makelaars is er sprake van misstanden. Zo blijkt uit het onderzoek van de gemeente dat ongeveer 57 procent van de verhuurmakelaars in Den Haag bereid is om te discrimineren op migratiegrond of seksuele geaardheid als de verhuurder hierom vraagt.

Door dit soort excessen wil Balster graag een lokale verhuurdervergunning in kunnen stellen. Met deze vergunning kunnen strengere regels voor verhuurders worden gesteld en kan de gemeente straffen uitdelen als deze regels worden overtreden. Om dit wettelijk mogelijk te maken, moet de regering de wet Goed Verhuurderschap doorvoeren.

De hoop vanuit de gemeente Den Haag was dat de lokale verhuurdervergunning in de zomer van dit jaar ingevoerd zou kunnen worden, maar uit een brief aan de gemeenteraad blijkt dat dit niet haalbaar is. De wet komt er pas in 2023 en daarna kan de gemeente deze wet pas omzetten in een lokale regeling.

De wethouder hoopt met deze nieuwe regeling de grootste excessen op de woningmarkt aan te kunnen pakken. 'Naast zaken als intimidatie, discriminatie en disproportioneel hoge huren willen we ook andere zaken meenemen zoals extra onderhoudseisen en het afdwingen van correcte huurcontracten, om zo goed verhuurderschap maximaal te kunnen borgen', zo schrijft het stadsbestuur aan de gemeenteraad. De komende tijd zal uit de wet moeten blijken welke van deze aanvullende eisen een gemeente op kan nemen in de verhuurdersvergunning.

De gemeente Den Haag benadrukt dat niet de gehele particuliere verhuurmarkt zich schuldig maakt aan wanpraktijken. Er is geen openbare lijst met malafide verhuurders, waardoor volgens het college de hele markt in een slecht daglicht wordt gesteld. Ook hier moet verandering in komen. 'Naming and shaming', zoals de gemeente het noemt, moet mogelijk gaan worden. Het college kan na het inwerking treden van de wet namelijk de namen van verhuurders aan wie een boete is opgelegd openbaar maken. Dit moet zowel de woningzoekenden helpen een betrouwbare verhuurder te vinden, maar ook een afschrikwekkende functie hebben voor malafide verhuurders.

De gemeente Den Haag zet niet alleen in op de verhuurdervergunning om de misstanden in de markt aan te pakken. Zo werkt het stadsbestuur samen met koepelorganisaties om de discriminatie tegen te gaan. Ook wordt de samenwerking tussen de Haagse Pandjesbrigade en het Huurteam voortgezet, al kan dat niet zo intensief als de afgelopen periode is gebeurd, zo schrijft het college.

Hoewel de meeste maatregelen pas in kunnen gaan als de nieuwe wet is ingevoerd, kijkt de gemeente wel naar de mogelijkheden om nu al in te grijpen in de markt. Zo is op 1 maart de opkoopbescherming ingegaan. Hierdoor is het niet meer mogelijk om bestaande koopwoningen met een WOZ-waarde van maximaal 355.000 euro te kopen en direct te verhuren. Deze maatregel moet ervoor zorgen dat er minder huizen verkocht worden aan huisjesmelkers, wat de huizenprijs ten goede zou moeten komen.

Daarnaast heeft de gemeente Den Haag de afgelopen twee jaar tien nieuwe medewerkers aangenomen voor de Haagse Pandbrigade, om het toezicht in de stad verder te verbeteren.

Wethouder Balster heeft daarnaast voor kwetsbare wijken een verbod op verkamering ingesteld. Dat houdt in dat woningen niet meer mogen worden verbouwd om vervolgens losse kamers te verhuren. Deze maatregel geldt voor woningen met een WOZ-waarde tot 198.500 euro. Ook staat Den Haag verkamering niet toe in wijken waar al meer dan vijf procent van de woningen is verkamerd. In de praktijk gaat het om de helft van de Haagse wijken, waaronder het Valkenboskwartier, de Schilderswijk, Moerwijk en Laak.