Bitterzoete uitslag Hart voor Den Haag: winnen, maar je geen winnaar voelen

Even later komt de rest van de nieuwe fractie van Hart voor Den Haag aanwandelen. Een paar mensen omhelzen René Oudshoorn die in de foyer van de raadzaal van het stadhuis zit te wachten met een paar flinke camera’s. Hij maakt weer gewoon foto’s voor de Telegraaf.

Als Hart voor Den Haag woensdag de zo gewenste vijftien zetels had gehaald, zou ook Oudshoorn aan de andere kant van de tafels hebben gestaan. Naast Richard de Mos, naast Rita Verdonk, naast Rachid Guernaoui. Tussen de mensen die de komende vier jaar voor de partij in de gemeenteraad komen. Nu pakt hij zijn oude baan als persfotograaf weer op.

Vier jaar geleden sneden ze ook taarten aan. De kelen schor. De Mos kon bijna niet eens praten. Hart voor Den Haag werd toen de grootste partij, de macht lag om de hoek. De Mos en Guernaoui werden na een formatie onder leiding van Hans Wiegel en Edith Schippers wethouder. Ze zouden de stad gaan veranderen, was de belofte.

Een inval van het Openbaar Ministerie op 1 oktober 2019 maakte een einde aan hun carrière in het stadsbestuur. Alle andere partijen willen niet verder met Hart voor Den Haag. Vandaar dat er bij de verkiezingen van woensdag veel op het spel stond. De partij moest zo veel zetels in de Haagse raad zien te krijgen dat de anderen er niet omheen kunnen en geen coalitie kunnen vormen zonder De Mos en Verdonk. Veertien, vijftien zetels is het doel.

Maar uit de peilingen van afgelopen weken werd al snel duidelijk dat dit moeilijk, zo niet onmogelijk ging worden. Hart voor Den Haag bleef steken op negen. Een offensief in de wijken – dag en nacht waren ze op straat – en op sociale media wierp niet de gewenste vruchten af. Negen is echt het maximum voor Hart voor Den Haag.

Tel daar bij op dat de coalitiepartijen VVD, D66, GroenLinks, CDA en PvdA het op woensdag nog beter doen dan gedacht. Zij halen dankzij de winst van D66 samen zelfs twee zetels meer dan ze er nu hebben. Lijsten opstellen, verkiezingsprogramma’s schrijven, uren en uren debatten in zaaltjes, flyeren. Maanden werk. Een verschuiving van uiteindelijk een paar zetels in de Haagse raad.

Tijdens al die debatten hebben bovendien een paar partijen ook al duidelijk gemaakt dat zij niet willen samenwerken in een nieuwe coalitie met Hart voor Den Haag zolang de rechter De Mos niet onschuldig heeft verklaard. Die andere grote winnaar, D66, bijvoorbeeld. Lijsttrekker Robert van Asten herhaalde het deze donderdagochtend nog maar eens. Maar ook GroenLinks en PvdA voelen niets voor een stadsbestuur met een partij die nog niet definitief van de blaam is gezuiverd.

Bovendien voegde Van Asten daar in de campagnewinkel aan de Herengracht – nadat ook hij taart heeft aangesneden – nog iets belangrijks toe. De lijsttrekker van D66 heeft de afgelopen jaren als wethouder van mobiliteit en cultuur erg prettig samengewerkt met zijn collega’s in het college. Eigenlijk zou hij dat graag voortzetten, vertelt hij eerlijk.

De kille cijfers maken het ook duidelijk. De enige een beetje realistische combinatie zonder Hart voor Den Haag, is de huidige. Hooguit zou PvdA of CDA verruild kunnen worden voor Partij voor de Dieren, die nu ook met drie zetels in de raad zit. Maar het 'waarom zou je dat willen', hangt tastbaar in de lucht bij D66. Zo veel vrienden in de politiek heeft lijsttrekker Robert Barker van de PvdD de afgelopen jaren niet gemaakt.

Natuurlijk. Hart voor Den Haag is ondanks alles de grootste. Die partij zal dus ook het voortouw mogen nemen bij de formatie. Ongetwijfeld wordt straks een ‘verkenner’ aangewezen van statuur of naam of faam. De partijen zullen om elkaar heen dansen. Ze zullen 'kopjes koffie gaan drinken' zoals het tegenwoordig heet. Elkaar in de ogen kijken, elkaars nieren proeven. Bezweringen uitspreken en op papier zetten waarmee ze duidelijk maken 'open en constructief' in gesprek te zijn geweest.

Maar uiteindelijk zal dan na weken, maanden, toch Hart voor Den Haag terzijde worden geschoven. En gaat de huidige coalitie verder. Nog vier jaar D66, VVD, GroenLinks, CDA en PvdA.

Richard de Mos, Rita Verdonk, Rachid Guernaoui, de mensen in het zaaltje hier, ze hebben samen decennia politieke ervaring. Ze denken het. Ze weten het. Ze vrezen het. Ze willen het alleen nog niet zeggen. Laat staan accepteren.