Grote partijen in Den Haag weigeren uitgestoken hand van De Mos: 'Ons standpunt verandert niet'

Hart voor Den Haag mag als grootste partij het voortouw nemen bij het vormen van een nieuwe coalitie in Den Haag. Maar nu al wordt duidelijk dat het bijzonder lastig wordt om een stadsbestuur te gaan vormen waaraan die partij ook zelf deelneemt. De dreiging van een rechtszaak tegen vooraanstaande leden blijft voor andere fracties reden om niet met Hart voor Den Haag te willen samenwerken. Ondanks dat De Mos en Guernaoui - die vier jaar geleden ook al even wethouder waren - nu niet voor die functie in beeld zijn . 'Het gaat om de stad en niet om de poppetjes', vindt De Mos, die met het terugtrekken van hemzelf en Guernaoui als wethouderskandidaten de hand naar andere partijen uitsteekt.

De andere grote partijen in Den Haag lijken echter niet enthousiast die hand aan te pakken. Bij de verkiezingen van woensdag werd D66 met acht zetels de een-na-grootste partij in de raad. Lijsttrekker Robert van Asten zegt dat De Mos eigenlijk de partij is. 'Groep de Mos zonder De Mos is Groep. Hij is de partij. Hij bepaalt het programma, hij bepaalt de kieslijst.' Die 'verwevenheid' is voor Van Asten dan ook geen reden om van standpunt te wisselen: D66 gaat niet in een coalitie met Hart voor Den Haag.

Ook GroenLinks-fractievoorzitter Mariëlle Vavier blijft erbij niet te willen samenwerken met Richard de Mos. 'Ook als hij geen wethouder wordt, vind ik het nog steeds heel ingewikkeld. Hij is de naamgever van de partij, de voorman, het boegbeeld. Zolang dat zo blijft, verandert er in ons standpunt over samenwerking niet zoveel.'

Volgens Vavier heeft De Mos dan 'nog steeds invloed op alles wat er gebeurt', ook als hij geen wethouder is. 'En als Rita Verdonk bijvoorbeeld wethouder wordt, dan is ze nog steeds wethouder namens een partij van wie de voorman wordt beschuldigd van zulke ernstige zaken.' Maar je bent toch onschuldig tot het tegendeel is bewezen? 'Ja, daar staan wij helemaal achter', zegt Vavier. 'Maar als er zo'n donkere wolk boven zijn hoofd en de partij hangt, dan verandert er voor ons niet zoveel.'

Anne Mulder, lijsttrekker van de VVD, wil niet reageren. 'Het enige wat ik erover wil zeggen is: ik heb er kennis van genomen.' Eerder zei de VVD dat ze Hart voor Den Haag/Groep de Mos niet uitsluiten, maar wel 'zelfreflectie' verwachten van de beschuldigde wethouders. Op de vraag of het terugtrekken als wethouderskandidaat dan zelfreflectie is volgens de VVD, wilde Mulder niet ingaan.

De PvdA blijft ook vasthouden aan het standpunt dat ze niet wil samenwerken met Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Volgens fractievoorzitter Martijn Balster ligt daaraan een optelsom van meerdere dingen ten grondslag. 'Dat is het lopende onderzoek van het Openbaar Ministerie, maar ook het verkiezingsprogramma en de inhoudelijke opstelling van Hart voor Den Haag/Groep de Mos', legt de lijsttrekker uit. 'Wij gaan met drie zetels een rechts college niet aan meerderheid helpen', blikt Balster vooruit.

De Partij voor de Dieren (PvdD) heeft steeds gezegd geen enkele partij uit te sluiten, maar fractievoorzitter Robert Barker noemt het 'niet logisch' om met Hart voor Den Haag/Groep de Mos in een coalitie terecht te komen. Wel zou PvdD Den Haag een gesprek met de verkenner aangaan. 'We praten met iedereen.' Maar of dat vruchtbaar zou zijn, is maar de vraag. Qua standpunten liggen de partijen volgens Barker op veel punten ook ver uiteen. 'Wij hopen op een coalitie die verder gaat in het vergroenen van Den Haag.'

Daarmee gaat het vormen van een coalitie in Den Haag nog een hele klus worden. Zonder D66, GroenLinks en PvdA, zal een coalitie met Hart voor Den Haag aan het roer er eentje moeten worden met heel wat andere kleinere partijen.

Hoe zit het wettelijk wanneer iemand die verdacht of veroordeeld is raadslid wil worden? Mag dat zomaar? In beide gevallen is het antwoord: ja. Bij een verdachte geldt sowieso de regel dat je onschuldig bent totdat de rechtbank je veroordeelt. Maar ook als iemand is veroordeeld voor een strafrechtelijk feit, mag diegene raadslid worden. Het is namelijk aan een politieke partij zelf om kandidaten naar voren te schuiven en het is aan de kiezer om te bepalen wie er in de gemeenteraad komen te zitten.

Datzelfde geldt voor de benoeming tot wethouder. Een partij schuift kandidaten naar voren, de gemeenteraad bepaalt wie er wethouder mogen worden. Het eventueel hebben van een strafblad, speelt daarbij in principe geen rol. Ook bij het zogeheten geloofsbrievenonderzoek, waarin wordt gekeken of iemand voldoet aan de eisen om raadslid te worden, wordt niet gekeken of een kandidaat een strafblad heeft of niet-integer is.