Kiezers in oude Haagse volksbuurten laten het afweten, Groep de Mos in meeste wijken de grootste

In Laakkwartier en Spoorwijk ging slechts een op de vijf mensen naar de stembus. Rond het Zuiderpark was het nog dramatischer. In het stembureau in de Sportcampus Zuiderpark was de opkomst slechts vier procent. Staat tegenover dat bewoners van de meer welgestelde delen van de stad nog wel naar de stembus kwamen. In het Willemspark gingen ruim acht van de tien mensen stemmen. In de Vogelwijk was de opkomst 76,9 procent. En in de Bloemen- en Bomenbuurt 69,9 procent.

In heel Den Haag mochten vorige week maandag, dinsdag en woensdag in totaal 428.137 mensen stemmen. Daarvan kwamen er ook 184.211 daadwerkelijk opdagen. Dat is een opkomst van 43 procent. Landelijk was de opkomst 50,9 procent. En daarmee is dit de laagste opkomst ooit. Minister Hanke Bruins Slot (CDA, Binnenlandse Zaken) kondigde daarop aan een onderzoek in te stellen naar de mogelijke oorzaken.

In Den Haag zijn de lokale politici somber vanwege het afhaken van de kiezer. 'Ik maak me buitengewoon veel zorgen over de opkomst', aldus PvdA-leider Martijn Balster. 'Het kan niet zo zijn dat in sommige wijken maar één op de vijf mensen gaat stemmen. Dat is reden om als raad collectief actie te ondernemen en een grondige analyse te laten maken.'

Ook lijsttrekker Judith Klokkenburg van de ChristenUnie/SGP zegt 'geschrokken' te zijn van de opkomst. 'Dit moet voor ons eens speerpunt zijn.' Haar collega Mariëlle Vavier van GroenLinks bevestigt dat: 'Ik baal van de opkomst. Daar moeten we zo snel mogelijk iets mee doen.'

De Haagse burgemeester Jan van Zanen is ook teleurgesteld door de lage opkomst. Maandag en dinsdag dacht hij nog dat het er veelbelovend uitzag met een voorlopige opkomst van 8 procent na twee dagen. Maar uiteindelijk werd de opkomst dus met 43 lager dan gemiddeld. Van Zanen denkt dat dit mede werd veroorzaakt door de angst voor corona. Maar hij voelt ook veel voor een meer gedegen onderzoek naar de lage opkomst.

De Haagse burgemeester wil even wachten op de plannen van de minister voor dit onderzoek. 'Misschien kunnen we daarbij aansluiten.' Maar mocht dat niet het geval zijn, dan wil hij ook lokaal in beeld laten brengen waarom mensen niet gingen stemmen.

Uit de definitieve cijfers die maandagmorgen in de raadzaal van het stadhuis werden gepresenteerd, werd ook duidelijk dat bijna duizend mensen een ongeldige stem uitbrachten en 472 kiezers blanco stemden. Er werden geen klachten of bezwaren ingediend tegen de uitslag, waarmee die officieel is. Zoals in de nacht van woensdag op donderdag al duidelijk werd, is Hart voor Den Haag met negen zetels de grootste partij geworden in Den Haag, op de voet gevolgd door D66 met acht. Daarna volgen VVD (zeven), GroenLinks (vijf), Partij voor de Dieren, CDA en PvdA met ieder drie, Denk (twee) en HSP, SP, PVV, ChristenUnie/SGP en Forum voor Democratie met ieder één zetel.

De definitieve stemming zorgde nog wel voor verrassingen bij sommige partijen. Zo kregen twee kandidaten van GroenLinks zoveel voorkeurstemmen dat ze ten koste van anderen in de raad komen. Hera Butt kreeg 1606 stemmen en Isabel Bos 1135. Zij kregen daarmee de voorkeur van de kiezer boven Vincent Thepass – die zelfs nog een gooi deed naar het lijsttrekkerschap - en Raki Ap.

Bij de PvdA kreeg huidig raadslid Janneke Holman 1849 voorkeurstemmen. Zij stond op plek vier, maar komt nu toch in plaats van Tim ’S Jongers in de raad. Opvallend is verder dat Holman ook nog eens meer stemmen kreeg dan de fractieleider van de afgelopen vier jaar, Mikal Tseggai. Holman kwam vier jaar geleden ook al met voorkeurstemmen in de raad.

Ook bij nieuwkomer DENK maakten de kiezers hun voorkeur meer dan duidelijk. Lijstduwer Farid Azarkan, die niet eens in Den Haag woont, kreeg meer stemmen dan lijsttrekker Nur Icar. Dat betekent dat de landelijk partijleider van DENK recht heeft op een plek in de Haagse gemeenteraad. Hij is volgens een woordvoerder van DENK nog aan het nadenken over de vraag of hij ook in de raad gaat zitten.

De definitieve uitslag beschrijft ook het aantal stemmen per wijk. Daaruit blijkt dat Hart voor Den Haag ook in de meeste wijken de grootste is. In vijftien delen van de stad werd het meest op de partij van Richard de Mos gestemd. Nummer twee D66 was in dertien wijken het populairst. Opvallend is dat D66 vooral in en rond het centrum van Den Haag veel kiezers trekt. Aan de randen van de stad is Groep de Mos het meest geliefd, maar ook de VVD.

GroenLinks werd in twee wijken de grootste: de Bomen- en Bloemenbuurt en Laakkwartier en Spoorwijk. In Bouwlust en Vredelust, Transvaalkwartier, Schildersbuurt en Groente- en Fruitmarkt is DENK het grootst. Opmerkelijk is ook dat het CDA in die laatste drie buurten op de tweede plek is beland, boven de PvdA die hier vroeger populair was.

De drie grootste partijen, Hart voor Den Haag, VVD en D66, belandden ook in de meeste wijken op de tweede en derde plek, evenals GroenLinks. Daarnaast is de PvdA nergens de grootste geworden, maar is in zes wijken wel de derde partij. PVV bezet een tweede plek in Duindorp.