Hart voor Den Haag in het Haagse college? 'Niets is onmogelijk'

Rita Verdonk, Gert-Jan Oplaat en Geerten Bogaard in de Haagse raadszaal
Rita Verdonk, Gert-Jan Oplaat en Geerten Bogaard in de Haagse raadszaal © ANP
DEN HAAG - De twee informateurs die in Den Haag een poging gaan wagen om een college met Hart voor Den Haag te vormen, zijn positief gestemd. 'Verbinden' lijkt het toverwoord waarmee voormalig VVD-Kamerlid Gert Jan Oplaat en hoogleraar decentrale overheden Geerten Boogaard zullen proberen om de opdracht van Hart voor Den Haag te vervullen. Partijleider Richard de Mos is blij met de 'fantastische informateurs' die zijn gevonden. Een gesprek met drie hoofdrolspelers van de Haagse formatie in de komende dagen.
RICHARD DE MOS. Hij is de partijleider van Hart voor Den Haag. Zijn partij won met de gemeenteraadsverkiezingen een zetel en kwam uit op negen zetels. Daarmee is Hart voor Den Haag weer de grootste partij en mag ze het voortouw nemen in de formatie. Maar lang bleef het stil aan de kant van De Mos. Wel lekte uit dat Hart voor Den Haag-raadslid Rita Verdonk als een soort informele verkenner achter de schermen koffiegesprekken voerde met mogelijke coalitiepartners.

Waarom was het lang zo stil?

'Nou, het is twee weken na de verkiezingen, dus zo bont maken wij het niet. Een keer koffie drinken in een zwaar gepolariseerd politiek landschap zoals in Den Haag is een verstandige keuze geweest.'

Waarom achter de schermen?

'Die schermen gaan nu open. Er komt straks een openbare formatie waar verslagen over komen en waar een debat over kan worden gevoerd.'

Maar de luiken zijn wel erg lang dicht geweest.

'De luiken zijn niet lang dicht geweest. De vrijdag na de verkiezingen hebben we van ons laten horen. We hebben toen gezegd dat partijgenoot Rachid Guernaoui en ik geen wethouder zouden worden. Dat was een eerste goede handreiking richting de partijen die niet met ons samen willen werken. Het was een verzuurde campagne door sommige partijen richting ons en wij hebben ons moeten beraden op de vraag hoe wij daarmee om willen gaan. Wij vinden dat de kiezers echt gehoord moeten worden en we maken ons enorme zorgen over de lage opkomst. Wij willen proberen om de verhoudingen te verbeteren en de koffiegesprekken die de afgelopen week zijn gevoerd, moeten daaraan bijdragen. Vanuit daar gaan we kijken wat er wel kan en voor dat proces hebben we twee fantastische informateurs gevonden. Hopelijk kunnen we nu snel gaan formeren met Hart voor Den Haag in het college.'
Richard de Mos
Richard de Mos © ANP

De indruk is ontstaan dat het zolang duurde omdat u lastig aan een verkenner kon komen. Hoeveel verkenners of informateurs die u heeft benaderd, hebben bedankt?

'Dat zijn er niet zo gek veel geweest. Wij zijn bezig geweest met het vinden van de goede mensen en daar zijn we uitstekend in geslaagd.'

Vier jaar geleden kwam u nog met VVD-prominent Hans Wiegel op de proppen. Met alle respect voor deze twee heren, maar had u niet liever gestunt met klinkende namen?

'Het gaat niet om een stunt, het gaat om de stad. Het gaat uiteindelijk om het resultaat en niet om de klinkende namen. Gert-Jan Oplaat is iemand met gezond boerenverstand die een klap op tafel kan geven als het niet opschiet en Geerten Boogaard is iemand die de processen heel goed kent. Wij zijn heel blij met deze twee en het gaat uiteindelijk om het resultaat en niet om de klinkende namen.'

U krijgt kritiek van een deel van de raad, omdat uw partij aan de informateurs de opdracht geeft om alleen een coalitie met Hart voor Den Haag te onderzoeken. Dat zou te beperkt zijn. Wat vindt u van de kritiek?

'Ik snap die kritiek, want de partijen zijn natuurlijk doodsbang dat zij in de oppositie terecht komen. Er is een verkiezingsuitslag en of mensen het nou leuk vinden of niet, Hart voor Den Haag is de grootste geworden. Het liefst gaan wij met andere winnaars van de verkiezingen in zee om recht te doen aan de verkiezingsuitslag en zo het vertrouwen in de politiek bij de burgers te herstellen.'

Maar sluit u door deze beperkte opdracht partijen ook niet uit? En doet u daarmee niet hetzelfde als wat u andere partijen verwijt?

'Nee hoor, de informateurs gaan met alle partijen spreken en wij hopen dat de blokkade tegen ons wordt opgeheven. We hebben al gezegd dat ik en Rachid Guernaoui geen wethouders zullen worden en wij willen met iedereen samenwerken. Mijn oproep aan heel politiek Den Haag is om hetzelfde te doen: ga constructieve gesprekken voeren en vindt elkaar op de inhoud.'.
GEERTEN BOOGAARD. Hij is aangesteld als informateur. Boogaard is hoogleraar decentrale overheden aan de Universiteit Leiden. Hij is dus kenner van lokale overheden zoals gemeenten en de provincie. Boogaard is verder lid van het CDA en bij het Wetenschappelijk Instituut van het CDA.

Wanneer bent u gevraagd voor deze klus?

'Ik moet even nadenken. Twee dagen geleden, afgelopen dinsdag kreeg ik een telefoontje van Rita Verdonk.'

Wat dacht u toen u het verzoek kreeg?

'Ik dacht: jeetje, wat eervol. In mijn wereld is informateur van Den Haag een leuke klus waar je niet zomaar nee tegen zegt. Dus toen dit op mijn pad kwam, dan hoort het bij de positie die ik heb dat ik dan geen nee zeg.'

Wat vindt u van de kritiek vanuit de raad op de in de ogen van sommige partijen beperkte opdracht die u krijgt, namelijk: zoek een college met Hart voor Den Haag?

'Het is een opdracht met een focus. De opdracht betekent dat we gaan onderzoeken of er een samenwerking kan zijn met Hart voor Den Haag erbij. De uitkomst kan zijn: dat kan niet om die en die reden en een andere optie ligt weer wel voor de hand. Het is een focus, maar het is geen beperking in de zin dat we bij de deur staan en aan partijen vragen of ze met De Mos samen willen en als het antwoord nee is dat wij niet verder willen praten.'

Maar welke vragen kunt u met deze opdracht dan nog meer stellen?

'Als partijen echt pas ergens over willen praten als De Mos zijn raadszetel opgeeft, dan is het een kort gesprek. Maar vaak valt er wel te praten over de passie die politici voor de stad hebben en over zaken die zij graag zouden willen zien of de vorm waarin zij wel mogelijkheden zien. Daar kunnen we over praten.'
Geerten Boogaard, informateur Den Haag.
Geerten Boogaard, informateur Den Haag. © Hart voor Den Haag

Wanneer wilt u klaar zijn?

'We hebben geen deadline gesteld. Maar ik wil niet langer met deze formatie bezig zijn dan nodig, want ik heb zelf ook nog een hoop dingen te doen.'

Wat is 'niet langer dan nodig'?

'Daar durf ik geen termijn aan te hangen. Dat hangt ook af van de dynamiek die ontstaat. Ik probeer mij zo dienstig mogelijk op te stellen naar het proces van de raad zelf. De raad moet in staat zijn om op een ordentelijke manier tot een meerderheid te komen. Ik wil mijn bijdrage daaraan leveren door aan de raad te laten zien waar ze in mijn ogen staat. Dat doe ik door conclusies te trekken en mijn perspectief daarop los te laten. Zolang ik die toegevoegde waarde nog voel, blijf ik mij hiervoor inzetten. Als ik het idee heb dat het helemaal geen zin heeft, ben ik de eerste die ermee stopt.'
GERT-JAN OPLAAT. Hij is aangesteld als informateur. Oplaat komt uit Markelo in Twente en zat van 1998 tot 2006 voor de VVD in de Tweede Kamer. Hij komt uit een boerenfamilie en werd in 1994 gekozen tot agrarisch ondernemer van het jaar vanwege zijn verzet tegen het landelijk mest- en ammoniakbeleid. Oplaat is onder meer voorzitter van de Nederlandse Pluimveesector.

Waarom heeft u 'ja' gezegd?

'Ik ben gebeld door mevrouw Verdonk en ik heb een halve dag nagedacht en besloten om de opdracht aan te nemen. Ik heb wel iets met Den Haag. Toen ik Kamerlid was, heb ik negen jaar een appartement in de stad gehad en ik ben vanuit mijn werk sponsor van een van de barbecues van de voedselbanken in Den Haag.'

Maar kent u de politiek in Den Haag?

'Nog niet zo heel goed. Ik proefde dat er links en rechts wat zeer zit in de raad. Het is een mooie uitdaging voor de informateurs om te ontdekken waar de échte pijn zit en waar de verbinding zit. Wij gaan uit van verbinding.'

Uw opdracht van Hart voor Den Haag is om een college te zoeken met Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Maar er zijn verschillende partijen die al op voorhand hebben gezegd niet samen te willen met De Mos. Hoe onmogelijk is uw opdracht?

'Niets is onmogelijk. Ik heb deze discussie natuurlijk ook in de media zien langskomen. Wij formeren niet via de media. Dat doen we pas als de partijen bij ons aan tafel zitten, dan gaan we het gesprek aan. Ik begrijp ook dat in campagnetijd de hakken soms in het zand gaan en dan is het de kunst om elkaar na de verkiezingen weer te vinden. Ik hoop dat mensen bereid zijn om verantwoordelijkheid te nemen, want dat verdient een stad als Den Haag.'
Gert-Jan Oplaat, informateur Den Haag.
Gert-Jan Oplaat, informateur Den Haag. © Hart voor Den Haag