Wat bepaalt de koning zélf op Koningsdag? 'Als de camera's uitstaan is hij losser'

Koningin Máxima en koning Willem-Alexander
Koningin Máxima en koning Willem-Alexander © ANP
DEN HAAG - Nu dit jaar - voor het eerst na twee jaar corona - Koningsdag weer groots gevierd wordt, trekt ook de koninklijke familie weer het land in om de verjaardag van Willem-Alexander te vieren. En bij koninklijk bezoek komt een hoop kijken: hoe pak je zoiets aan en waar moet je allemaal rekening mee houden? Omroep West vroeg het na bij ervaringsdeskundigen.
Zo ging het er eerder deze maand strak aan toe toen Koning Willem-Alexander het starsein gaf bij de viering van 750 jaar Gouda. De organisatie stond als een huis. De koning kwam, zag, en verliet anderhalf uur later de stad. Keurig volgens 'het boekje'. Maar veel genodigden vonden het er wel wat stijfjes aan toegaan.
Tekst gaat verder onder de foto
Koninklijk bezoek in Gouda
Koninklijk bezoek in Gouda © AN
Gaat het altijd zo strak georganiseerd, of is er ook ruimte voor spontaniteit? Annemarie de Kunder, koningshuisdeskundige bij RTL Boulevard, legt uit: 'Er wordt met de organisatie en de adviseur van het koningspaar gekeken naar de invulling van het programma. Wat wil de organisatie uitlichten en vertellen en hoe krijgt dit vorm. Sommige onderwerpen lenen zich meer voor leuke momenten dan andere. Dit wordt dan wel goed overlegd, dat het koningspaar niet voor verrassingen komt te staan. De Rijksvoorlichtingsdienst is er vervolgens om na te denken over hoe het in beeld gebracht kan worden door de aanwezige pers.'

Interactie met publiek

Volgens De Kunder heeft de koning wel enige invloed op de inhoud van een programma. 'Hij heeft zelf ook zo zijn vragen die hij zou willen stellen. Dit gebeurt dan ook wel tijdens de gesprekken die gevoerd worden op locatie. Hij is dan tot in de puntjes voorbereid.'
Op de aanwezigheid van publiek kun je je niet altijd voorbereiden, mensen roepen, joelen of willen tegenwoordig een 'selfie' met de koning of koningin. 'Als het iets feestelijks is, met veel kinderen ook bijvoorbeeld, maakt de koning of koningin wel even tijd voor interactie met het publiek. Wanneer het een zwaarder onderwerp is, zie je wel dat ze dit op een wat lager pitje zetten.'

Koning meer op zijn gemak buiten draaiende camera's

De koning voelt zich volgens de royaltydeskundige buiten de flitsende en draaiende camera's om sowieso beter op zijn gemak, is haar ervaring. 'Dan is hij losser. Zijn manier van communiceren is heel toegankelijk, dat hoor je terug van mensen die hem hebben gesproken. Hij is een redelijk open boek. Daarom kun je doorgaans goed zien of het bij wijze van spreken echt uit zijn tenen moet komen. Het heeft bovendien iets menselijks. Iedereen heeft zo z'n voorkeuren met waar hij geïnteresseerd in is, lijkt me.'
'Als de camera's uitstaan is hij losser'
De organisatie Gouda750 kreeg in elk geval en goed geluimde vorst over de vloer. Zij laten weten de samenwerking met het Koninklijk huis dan ook 'als zeer prettig' te hebben ervaren.

Viering Koningsdag en andere evenementen

Uiteindelijk maakt de koning zelf een afweging in alle aanvragen die binnenkomen. Ook wat betreft Koningsdag, dat sinds zijn aantreden op zijn eigen verjaardag wordt gevierd (27 april) en waarbij het koningspaar elk jaar een andere plaats aandoet.
De Kunder: 'Ze houden de balans goed in de gaten, welke steden of provincies ze bezoeken. En tussen de verscheidenheid aan onderwerpen. Een historische mijlpaal als het 750-jarig bestaan van Gouda bijvoorbeeld, was dus een goede reden om bij aanwezig te zijn.'