Moeten 86 jongeren plaatsmaken voor vluchtelingen uit Oekraïne? 'Angstig om op straat te belanden'

Mirella Ferwerda is een van de bewoners van het Noorderkeerkring-complex
Mirella Ferwerda is een van de bewoners van het Noorderkeerkring-complex © Studio Alphen
ALPHEN AAN DEN RIJN - De 86 jongeren en urgente woningzoekenden in een voormalige GGZ-kliniek moeten per 1 juli plaatsmaken voor een groep vluchtelingen uit Oekraïne. Tenzij de gemeenteraad van Alphen aan den Rijn hier donderdagavond tijdens een gemeenteraadsvergadering een stokje voor steekt. 'Wij zijn moreel verplicht dat onze jongeren niet dakloos raken', vindt SP-gemeenteraadslid Iris van de Kolk.
Sinds de zomer van 2020 is de voormalige GGZ-kliniek aan de Alphense Noorderkeerkring beschikbaar als woonruimte (tijdelijke huur). In afwachting van de sloop mag dit complex tot die tijd bewoond worden. Nu het neerhalen van het gebouw is uitgesteld, maakt verhuurder Villex geen gebruik van de mogelijkheid om het huidige huurcontract te verlengen, maar is de overeenkomst met woningcorporatie Woonforte opgezegd. Op zijn beurt heeft de gemeente Alphen aan den Rijn een verbintenis gesloten met de woningcorporatie om Oekraïense vluchtelingen gedurende een half jaar te huisvesten op deze locatie.
'Er is voor ons geen optie meer na 1 juli', zegt bewoner Alexander Kuilman, die sinds december 2021 een studio bewoont. 'In de markt is niks te vinden en Villex biedt geen alternatief. Er was deze week een bijeenkomst en Villex heeft aangegeven dat er nul kamers beschikbaar zijn in de regio Alphen-Gouda-Leiden.'
Jongeren moeten plaatsmaken voor vluchtelingen uit Oekraïne
Verdrietig en angstig zijn woorden die Mirella Ferwerda gebruikt. 'In heel veel gevallen komen mensen op straat te staan.' Ook zelf heeft de Alphense geen idee waar ze deze zomer heen moet. 'Terug naar mijn ouders is geen optie. Mijn tante en oma hebben een heel klein appartementje. Bij een van hen wonen wil ik ze niet aandoen.'

Waarom huidige bewoners niet samen mét Oekraïners?

Boos zijn de bewoners met name om de reden waarom ze moeten vertrekken. 'Wij moeten er niet uit omdat het pand gesloopt wordt, maar omdat er gekozen is om Oekraïense vluchtelingen te huisvesten', meent Kuilman. 'We zien in dat het erg belangrijk is om de vluchtelingen uit Oekraïne hulp te bieden, maar het gaat ten koste van de mensen die hier al wonen. Dat is voor veel mensen heel moeilijk om te begrijpen.'
Van de 126 studio's in de voormalige GGZ-kliniek zijn er op dit moment 86 bewoond. Als het aan de huidige bewoners ligt, blijven zij er wonen en zijn de Oekraïners welkom in de andere units. 'In plaats van dat we buren van die mensen worden, is het of-of. Wij moeten eruit en er wordt niet voor het alternatief gekozen om samen te wonen. Er zijn 126 units, er staan er ruim veertig leeg. Het zou zeker een optie zijn om samen te kunnen wonen.'
Villex, een bedrijf dat gespecialiseerd is in het verhuren van kamers in leegstaande panden, laat in een reactie weten 'dat door veelvoudige leegstand van kamers de exploitatie al geruime tijd verliesgevend is geworden en dat Villex zich dat niet veroorloven. Daarom is door Villex aangegeven deze huurovereenkomst tussen Villex en Woonforte niet te willen verlengen.' Omdat Villex zelf zegt vanaf 1 juli geen huurder meer te zijn van het pand, stelt het bedrijf geen huurovereenkomsten aan te kunnen gaan met bewoners om zo alsnog een combinatie te kunnen maken tussen de huidige bewoners en vluchtelingen uit Oekraïne.
De gemeenteraad mengt zich inmiddels ook in de kwestie en debatteert donderdagavond over de toekomst van de huidige bewoners. Ondanks dat raadsleden formeel geen partij zijn op het moment dat een tijdelijk huurcontract aan het einde van het termijn niet wordt verlengd, wil een aantal politieke partijen dat de gemeente voorkomt dat deze mensen op straat komen te staan.
'Wij willen een garantie dat deze jongeren niet op straat eindigen of in een daklozenopvang', aldus Iris van de Kolk (SP), die samen met GroenLinks en RijnGouweLokaal een motie in gaat dienen tijdens de gemeenteraadsvergadering. 'En wij vragen de gemeente om een oplossing te zoeken, eventueel samen met de woningbouwvereniging, voor deze jongeren óf dat ze samen kunnen wonen met de Oekraïners. Want dat vinden ze ook prima.'
Dit is de voormalige GGZ-kliniek waar het om gaat
Dit is de voormalige GGZ-kliniek waar het om gaat © Woonforte
Ondertussen hopen Ferwerda en Kuilman op het beste. Een tiental mensen heeft zich aangemeld om in te spreken tijdens de gemeenteraadsvergadering. 'Ik ben door blijven gaan met zoeken naar een andere woning, terwijl ik hier al woonde. Ik heb er altijd op gehoopt in de tussentijd iets anders te vinden, maar dat is misschien iets te naïef gedacht', beseft Ferwerda zich. Zij woont er sinds december 2020. 'Ik blijf hoop hebben dat de gemeenteraad zal inzien dat wat hier gebeurt niet klopt. Ik hoop dat ze iets kunnen doen', besluit Kuilman.
Waarom kiest woningcorporatie Woonforte er als eigenaar van het complex niet voor om de huidige bewoners van Villex 'over te nemen' zodat zij er kunnen blijven wonen en de circa veertig leegstaande units beschikbaar te stellen voor Oekraïners in plaats van alle 126? Het antwoord luidt dat Villex het contract heeft afgesloten met de bewoners en dat Villex verantwoordelijk is voor het vinden van een nieuwe woonruimte. Burgemeester Liesbeth Spies (CDA, Oekraïne-opvang) en wethouder Gerard van As (Nieuw Elan, wonen) willen geen reactie geven en laten via hun woordvoerder in een schriftelijke verklaring weten dat 'de gemeente in de verhuur van woningen geen partij is'.