Wanhoop nabij over achteruitgaan van wijk: 'Leefgenot is weg'

DEN HAAG - Het is zíjn wijk. Hij groeide er op en dacht er altijd oud te worden. Maar als je het nu vraagt aan Ahmed El Hadioui, durft hij niet langer volmondig te zeggen dat hij in Transvaal blijft wonen. 'Het leefgenot is weg. Als ik in mijn huisje ben, binnen: heerlijk. Dan voel ik me gelukkig. Maar als ik mijn deur uitstap, denk ik "jeetje". Ik moet elke keer weer wennen aan heel veel zaken die niet normaal zijn.'
Het is een zonnige middag. De voorzitter van de Bewoners Organisatie Transvaal (BOT) wandelt samen met enkele andere buurtbewoners over de Paul Krugerlaan. Monter, enthousiast over de kansen en mogelijkheden. Soms zien ze door hun oogharen hoe mooi het zou kunnen zijn. Deze straat: een 'rode loper' vol met mooie winkels richting de Haagse Markt. Het Paul Krugerplein: een prachtige plek om samen te komen en elkaar te ontmoeten.
Oproep om geen troep achter te laten op straat in Transvaal
Oproep om geen troep achter te laten op straat in Transvaal © Maarten Brakema
Direct daarna de realiteit. 'Dit zou een plek moeten zijn waar je lekker kan zitten. Maar het ziet er gewoon niet uit', constateert El Hadioui, terwijl hij naar het vuil op het plein wijst: lege blikjes, kartonnen bekertjes, peuken, plastic zakjes, etensresten. 'En dan hebben ze het vanmorgen schoongemaakt…' Handhavers? Hij lacht. 'Die hebben wij hier in Transvaal niet.'
Bewoners van Transvaal hebben het vertrouwen in de gemeente verloren
Het gaat niet goed met dit deel van de stad, is de conclusie van de bewoners. Als hem wordt gevraagd naar een top drie van problemen, kan El Hadioui bijna niet kiezen. 'Het grootste is toch wel overbewoning.' Daarna de verkeersdrukte. Het racen door de straten met auto’s en motoren. Het vuil. En de alcohol- en drugsproblemen. De voorzitter: 'Die zijn de laatste tijd echt toegenomen. Mensen die van ellende toch gaan drinken of gebruiken. Dat zie je steeds meer.'
Transvaal kreeg grotendeels vorm in de jaren dertig van de vorige eeuw. Aanvankelijk ging de wat meer gegoede burgerij er wonen, later vonden vooral gastarbeiders er onderdak. Meer dan negentig procent van de bewoners heeft wortels buiten Nederland. De laatste jaren zien de bewoners er weer nieuwe groepen komen: Roma uit Griekenland, Bulgaren, Polen, Roemenen. Gelokt door de hoop op een baan in bijvoorbeeld het Westland.

Nieuwe problemen

Maar die nieuwe groepen leiden ook tot nieuwe problemen. De bewoners kunnen zo de talloze huizen aanwijzen waar Oost-Europeanen met z'n zevenen, achten, tienen of nog meer wonen. Met alle gevolgen van dien: volle afvalcontainers, geluidsoverlast, parkeerproblemen, gehang op straat. 'Als je met zoveel mensen in één huis woont, moet je wel op straat leven', aldus een van hen.
Het leidt ook tot spanningen. Bijna drie weken geleden ging het in een van de bars aan de Paul Krugerlaan fout. De bezoekers kregen er ruzie, op straat ontstond een massale vechtpartij. Beelden ervan gingen rond op sociale media. Volgens de bewoners ook Oost-Europeanen. Met vierkante ogen van de drugs. 'De spanningen in deze wijk worden steeds groter. Zoveel mensen, zo dicht op elkaar. Dat kan niet goed blijven gaan.'
Vechtpartij op de Paul Krugerlaan in Transvaal
El Hadioui en de andere bewoners wandelen verder. Door het Wijkpark Transvaal richting het Kaapseplein. Onderweg stoppen ze even. In een paar struiken pal naast een woning wijzen ze op een geïmproviseerde slaapplek. Op een stuk karton ligt een slaapzak. Een lege fles ernaast. De port is op. Tien meter verderop ravotten kinderen in een versleten speeltuin. Op straat dwarrelen lege plastic tasjes; in de goot lege blikjes van een goedkoop merk energydrank en weer ontelbare sigarettenpeuken. 'Ik vind het al bijna normaal om door een vuilnisbelt te lopen', zucht El Hadioui.
In een paar struiken is een slaapplek
In een paar struiken is een slaapplek © Omroep West
Het sneeuwbaleffect van de problemen maakt het moeilijk om hier nog met plezier te leven, vinden ze in Transvaal. Op het Kaapseplein staan ook nu weer de bekende 'hangmannen'. Ze roken, ze drinken thee, koffie of cola. De speelplaats voor kinderen is bijna verlaten. 'Wij voelen ons hier niet meer op ons gemak', vertelt een van de bewoners. 'Dit is geen plek om met je kinderen naartoe te gaan.'

Aandacht

Transvaal is al lang een wijk die ruim aandacht kreeg van de politiek. De burgemeester, wethouders, ministers, raadsleden: ze kwamen er allemaal op bezoek om te horen wat de problemen zijn. Ze beloofden allemaal 'het mee te nemen' en 'er op terug te komen'. Natuurlijk: er verschenen ook wel nota's vol beloften. De straten zouden beter worden onderhouden, er zou meer groen komen, het vuil zou vaker worden opgehaald. Er zou een plek komen waar de Oost-Europeanen elkaar konden ontmoeten.
Maar echt béter werd het niet in de wijk. Sterker: de bewoners vinden dat het er juist slechter wordt. Ze vrezen dat de problemen nu zo groot zijn dat de gemeente ze ook niet meer aankan. El Hadioui vindt daarom dat het tijd wordt dat de stad de hulp in roept van andere overheden: het Rijk, Europa misschien. 'De gemeente Den Haag kan dit niet alleen.'

Er gebeurt niets

Raadslid Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag die deze middag met de bewoners is meegelopen ziet ook dat de huidige aanpak niet langer werkt. 'Overbewoning. Drank. Drugsoverlast. Heel veel mensen die zich op straat verzamelen, waardoor kinderen niet meer buiten kunnen spelen. En het wordt alleen maar erger. Ze zijn al jaren bezig. Mijn partij is er ook al jaren mee bezig. Maar er gebeurt niets', is zijn conclusie.
Hart voor Den Haag wil dat de burgemeester een veiligheidsplan gaat maken
Vandaar dat Guernaoui nu wil dat de burgemeester zelf in actie komt. Die moet een integraal veiligheidsplan gaan maken. Alle gemeentelijke diensten, de bewonersorganisaties, de woningbouwcorporaties, maar ook andere partijen als uitzendbureaus moeten gaan samenwerken om de problemen in Transvaal op te lossen. Het raadslid: 'Het verloedert. De leefbaarheid staat gigantisch onder druk. Mensen die hier wonen, die echt goed zijn voor Den Haag, die willen verhuizen. Het gaat echt de verkeerde kant op. De gemeente moet nu eindelijk de verantwoordelijkheid nemen. Er is er één die dat kan en dat is de burgemeester.'

Luisteren

De voorzitter van de bewonersorganisatie hoopt daarbij wel één ding. Dat er naar hen, de mensen die hier wonen, wordt geluisterd. Zij weten wat hier speelt, wat er aan de hand is. 'Bedenk niet al die plannen in het ijspaleis om ze dan zo maar in de wijk te deponeren. Dat werkt niet. Dat zien we nu al decennia.'
Ondertussen wandelt de groep verder. Langs een paar stinkende ondergrondse afvalcontainers. Ernaast stapels door de meeuwen opengepikte zakken, een kapot droogrek en een televisie. Een buurtvader die deze container heeft geadopteerd maakt 'm open met zijn sleutel. Hij zit zo vol dat er niets meer bij kan. De orac wordt pas over een paar dagen geleegd, weet hij. Tot die tijd zitten de buren dus nog met een berg afval voor hun deur. Hadioui: 'Dit is echt mijn wijk. Ik ben hier opgegroeid. En als ik zie wat er met zo’n wijk gebeurt, dan denk ik: ja dat doet pijn.'
Ahmed El Hadioui van het Bewoners Organisatie Transvaal: 'Het leefgenot is weg'