Huizenmarkt verandert plotseling: 'Kopers kunnen ineens veel minder lenen'

13 mei 2022, 15:59 • 5 minuten leestijd

De hypotheekrentestijging zorgt voor verkoeling op de woningmarkt © ANP

REGIO - Torenhoge huizenprijzen, nóg hogere overbiedingen en tientallen bezichtigingen voor een huis: De afgelopen jaren was het de norm op de overspannen woningmarkt. Maar sinds kort is dat verleden tijd. Makelaars en hypotheekadviseurs in de regio zien het speelveld de afgelopen weken snel veranderen: 'Huizenkopers kunnen ineens veel minder lenen dan drie maanden geleden.'

Oorzaak is de stijgende hypotheekrente. 'Die is de afgelopen maanden bijna verdubbeld', vertelt Ivo Roest van Hypotheekshop Voorburg. 'Waar je aan het begin van het jaar nog 1,5 procent rente moest betalen over je hypotheek, is dat nu 3 procent. Vrijdag gaat er waarschijnlijk weer 0,2 procent bovenop bij de meeste banken', vertelt hij. 'En tot op heden zie ik nog geen reden waarom die stijging zou stoppen.'

'Door deze hoge rente gaan je maandlasten omhoog als je een bedrag leent. Dus als je 200.000 euro leent, betaalde je een paar maanden geleden nog 650 euro per maand. Maar dat gaat nu richting de 900 euro', legt de hypotheekadviseur uit. 'En omdat die maandlasten omhoog gaan, kan je minder lenen', voegt hij toe.

'Kort gezegd: je kan minder lenen en daardoor minder bieden op een huis', vat Roest samen. 'Nu heeft niet iedereen een volledige hypotheek nodig, omdat de koper overwaarde heeft op zijn oude huis of een schenking heeft gekregen. Maar bijvoorbeeld een starter die geen spaargeld heeft, geen schenking krijgt en hetzelfde blijft verdienen, die kan het kopen van een huis vergeten.'

Want wat betekent deze hypotheekrentestijging nu eigenlijk voor de huizenprijzen? 'De prijzen van de huizen blijven gelijk', zegt Arjen Noordam van Noordam Makelaardij uit De Lier meteen stellig. 'Een sterke daling van huizenprijzen zien wij inderdaad niet', voegt Marieke Alberts van Van Eijk Makelaardij uit Den Haag toe.

'Een starter zonder spaargeld kan het nu echt vergeten'

Maar ondanks dat de huizenprijzen gelijk blijven, koelt de oververhitte huizenmarkt toch een paar graadjes af, omdat potentiële kopers minder hoog kunnen overbieden door die lagere hypotheeklening. 'Wij zien dus dat de prijzen niet dalen, maar echte uitschieters van overbiedingen blijven nu uit. Een collega van mij had laatst een woning in de verkoop waar zeven mensen een bod op deden. Maar die waren wel veel voorzichtiger dan de biedingen van een paar maanden geleden', vertelt Alberts.

'Of er wordt overgeboden, heeft natuurlijk te maken met het huis zelf. Maar als je naar het gemiddelde kijkt, dan zie je dat de overbiedingen echt afnemen. Een paar maanden geleden was het nog de vraag: hoeveel wordt er overboden? Nu is het de vraag: wordt er overgeboden?', legt Roets verder uit. 'Dus los van het feit wat het huis waard is, geeft de gek er nu minder voor.'

Naast dat er minder wordt overboden op koophuizen, maken potentiële kopers ook meer kans dat hun bod wordt geaccepteerd. Doordat mensen minder kunnen lenen, zijn zij voorzichtiger met het kiezen van een woning en het bieden daarop. 'Wij zien ook dat een huis tegenwoordig minder bezichtigingen krijgt. Een paar maanden geleden werd een huis nog door twintig mensen bezichtigd. Nu wordt zo'n zelfde soort woning nog 'maar' door acht potentiële kopers bekeken', legt Alberts uit. 'Het zijn geen dertig bezichtigingen meer, maar bijvoorbeeld tien voor een huis. Dat vind ik nog steeds veel', grinnikt Noordam.

Daarnaast merken makelaars dat kopers niet meteen meer bovenop een woning springen zodra deze in de verkoop komt. 'Wij merken dat huizen nu wat langer te koop blijven staan. Dat is wel maar een of twee weken langer', vertelt Alberts. 'Dus wij melden iets aan en dan is het niet meteen de volgende dag bellen als een dolle, maar dat duurt nu een paar weken', legt zij uit. 'Maar uiteindelijk als mensen het huis echt willen, wordt er wel nog steeds aardig goed voor betaald.'

De hypotheekrentestijging heeft niet alleen gevolgen voor de kopers, maar ook voor huiseigenaren die hun stek willen verkopen. 'Andersom kan deze stijging wel meer stress opleveren voor huizenbezitters die weg willen uit hun huis. Zij hebben namelijk niet de maximale hypotheek aangevraagd voor hun nieuwe huis, omdat zij hadden ingecalculeerd dat de koper van hun huidige huis wel zou overbieden', begint Roest.

In november 2021 maakten we deze reportage over de oververhitte woningmarkt:

'Maar misschien wordt er nu dus minder geboden of niet overboden op hun huis. Daardoor zou het kunnen dat de verkopende partij opeens niet genoeg geld heeft geleend om hun nieuwe huis te betalen', gaat Roest verder. 'Er is dus wel meer onzekerheid ontstaan voor hen door deze verdubbeling van de hypotheekrente.'

Ondanks dat er dus minder potentiele klanten zich aanmelden voor een huis, halen makelaars vooral opgelucht adem dat de huizenmarkt iets meer afkoelt door de hypotheekrentestijging. 'Als mensen een huis willen bezichtigen, dan laten wij hen allemaal het huis zien. Een paar maanden geleden waren dat soms dertig á veertig mensen per huis. Dat is echt heel veel', vertelt Noordam. 'Dus dat er nu minder bezichtigingen zijn, is ook voor ons ook beter zodat wij iedereen genoeg tijd en aandacht kunnen geven.'

Alberts is het eens met haar collega uit De Lier. 'Daarbij vind ik de frustratie en het verdriet van mensen waarbij het niet lukt, echt heel pijnlijk. Kopers doen steeds met hun hele hebben en houden een bieding en grijpen dan mis. Mensen raken daar echt overspannen van', verzucht de Makelaar uit Den Haag. 'Dat de woningmarkt nu een beetje afkoelt door de hypotheekrente, vind ik dus niet heel erg.'

De hypotheekrentestijging zorgt dus voor een stagnering van de huizenprijzen, minder bezichtigingen en lagere biedingen en overbiedingen. Daarmee zou je kunnen zeggen dat de oververhitte woningmarkt voorzichtig begint af te koelen. 'De competitie en het enthousiasme in de huizenmarkt wordt wat minder, waardoor de markt wat afkoelt', zegt Roest. 'Maar het is nog lang niet zoals het een paar jaar geleden was', voegt Noordam toe.

Meer verhalen over de woningmarkt vind je in ons dossier