Onderhandelingen tussen vakbond en HTM lopen spaak: 'Bij de RET lukt het wel'

Beeld ter illustratie
Beeld ter illustratie © ANP
DEN HAAG - De onderhandelingen tussen openbaar vervoersbedrijf HTM en vakbonden FNV en CNV zijn dusdanig vastgelopen dat medewerkers van het vervoersbedrijf op donderdag 2 juni gaan staken. De vakbond eist dat het vervoersbedrijf eerder gemaakte afspraken over koopkrachtgarantie nakomt, maar dat gaat volgens de vervoerder niet zomaar. 'De RET zit in dezelfde vervoersregio. Daar hebben we deze afspraken wel kunnen maken', zegt FNV-bestuurder Eric Vermeulen.
De vakbonden kondigden de staking aan op woensdagmiddag, nadat het vervoersbedrijf niet inging op een ultimatum om de eisen van de medewerkers tegemoet te komen. De vakbonden onderhandelen al een halfjaar met de vervoerder over onder meer minimaal 5 procent loonsverhoging, vermindering van de werkdruk en bovenal: garantie dat de koopkracht van de HTM-medewerkers wordt behouden.
De HTM zegt die eisen niet in te kunnen willigen omdat het bedrijf er na twee zware coronajaren financieel slecht voorstaat, en dat nog niet zeker is of alle reizigers terugkomen. Maar daar is FNV-bestuurder Eric Vermeulen het niet mee eens: 'Bij de RET, dat onder dezelfde vervoersregio valt, hebben we die afspraken wel kunnen maken. HTM zegt: 'Wij kunnen niet.' Wij zeggen: HTM wil niet.'

'HTM komt eerder gemaakt afspraken niet na'

Volgens Vermeulen komt de HTM eerder gemaakte afspraken over het garanderen van de koopkracht ook niet na. Zo zou het bedrijf in november al hebben toegezegd dat de koopkracht voor HTM'ers ten minste behouden zo blijven. 'Wij hechten enorm veel waarde aan het nakomen van gemaakte afspraken', vervolgt Vermeulen. 'Wij vinden niet dat je na een half jaar onderhandelen en het zetten van een aantal stappen, daar zonder meer op terug kan komen. Dat doet HTM wel.'
Met de RET hebben de vakbonden afgesproken dat als in februari 2023 blijkt dat de inflatieverwachting voor dat jaar hoger is dan afgesproken loonsverhoging, het verschil met terugwerkende kracht wordt gecompenseerd. Diezelfde overeenkomst wil Vermeulen treffen met de HTM. Een woordvoerder van het vervoersbedrijf spreekt die uitspraken tegen: 'Wij delen niet de visie van de heer Vermeulen dat wij onze afspraken niet nakomen en doen wel degelijk aan koopkrachtgarantie.'

3,1 procent loonsverhoging

De HTM heeft inmiddels toegezegd de lonen 'geheel vrijwillig en onverplicht' te verhogen met 3,1 procent. Mocht de inflatie achteraf hoger blijken dan dat percentage, krijgen alle medewerkers nog eens een eenmalige bonus van 750 euro uitgekeerd. 'Dat is meer dan de RET, meer dan de huidige inflatie en meer dan gebruikelijk is in dit marktsegment.'
'De RET hebben een loonsverhoging geboden van 2 procent. Als de inflatie volgend jaar 8 procent blijkt te zijn, moeten ze de salarissen met 6 procent compenseren', stelt de woordvoerder. 'Dat gaat dan om onvoorstelbaar hoge bedragen. Dat is voor ons een te groot risico. We liggen aan het overheidsinfuus, hebben weinig geld in kas en de reizigersaantallen lopen nog altijd fors achter op die van 2019.'

RET noemt risico 'beheersbaar'

Volgens de RET zelf is het risico dat de vervoerder aangaat nog wel te overzien. 'De loonsverhoging zien wij als een beheersbaar risico', zegt een woordvoerder. 'In de subsidie die wij krijgen wordt rekening gehouden met een inflatiecorrectie. Daarmee wordt een deel opvangen.'
Daarnaast verwacht de RET ook niet dat de hoge inflatie in 2022 zich direct zal vertalen naar hoge inflatie in 2023. 'Het is niet zo dat als de prijzen dit jaar met 10 procent stijgen, dat volgend jaar ook gebeurt. Het kan zo zijn dat de inflatie dan een stuk lager ligt. Het is dus een risico, maar wij denken dat het wel mee zal vallen.'

'Vicieuze cirkel' moet doorbroken worden

Volgens Vermeulen is het aanbod van de HTM een flinke stap achteruit, en laat het vervoersbedrijf zo zien de vakbonden niet serieus te nemen. 'Je moet het in het grote geheel zien: het gaat ons niet alleen om de looneisen, maar ook om de werkdruk. En daar heeft niemand het nu over.' De HTM zegt wel degelijk aandacht de hebben voor hoge werkdruk. 'Wij zien dat de druk hoog ligt en daar willen we afspraken over maken met onze medewerkers. Daar hebben we ook al voorstellen voor gedaan.'
De werkdruk zou als gevolg van de coronatijd flink zijn opgelopen, stelt de FNV-bestuurder. 'Toen al die HTM'ers ondanks de risico's toch hebben moeten doorwerken, is er een overmatig ziekteverzuim ontstaan. Mensen vallen uit en degenen die overblijven moeten extra werken. Dat levert weer extra werkdruk op. Dat is een vicieuze cirkel die doorbroken moet worden.'

Conflict kan verharden

Dat de staking de doorsnee reiziger treft, zegt Vermeulen te betreuren. 'Het doet pijn. De HTM'ers willen niets liever dan mensen op een fatsoenlijke, gezonde, verantwoorde manier mensen van A naar B brengen. Maar op het moment dat de werkgever zo met je omgaat sta je letterlijk met je rug tegen de muur en kun je niks anders meer.'
De HTM geeft aan niet tegen de staking in te zullen gaan: 'Staken is een groot goed, maar het is jammer dat de reizigers uiteindelijk de dupe zijn. Meer zit er voor ons nou eenmaal niet in.' Of er nog meer stakingen zullen volgen, kan Vermeulen nog niet zeggen. 'Als het zo doorgaat als nu, kan het zijn dat het conflict zal verharden.'