Pis gevraagd! 'Smerig maar wel authentiek'
LEIDEN - Kunstenaressen Sara Vrugt en Nina Mathijsen zijn op zoek naar urine voor hun nieuwste kunstproject, Van Kade tot Zelfkant. Hierbij willen de kunstenaressen op traditionele wijze Leids Saai maken, een stof gemaakt van wol, waardoor Leiden in de zeventiende eeuw beroemd en rijk werd. Maar dat kunnen ze niet alleen: om de stof te kunnen maken zoeken zij deelnemers die hun plas willen doneren en mee willen helpen om deze in de wol te stampen.
'Het is smerig, maar wel super authentiek', vertelt de kunstenares woensdag op Radio West in Menno in de Middag. Om Saai te kunnen maken heb je wol, warm water, boter en verrotte urine nodig, die met de voeten ingestampt moeten worden. Deelnemers hoeven niet met een potje plas naar het atelier toe te komen. 'In de zomermaanden reizen wij met ons mobiele atelier het Singelpark rond. Mensen die mee willen werken of komen kijken naar het proces zullen uiteindelijk ook moeten plassen. Dat kunnen ze doen in ons toilet, waar een emmer onder staat om de plas op te vangen. Op die manier verzamelen we de urine', aldus Vrugt.
Vrugt legt uit dat ze samen met Leidenaren op traditionele manier de stof willen maken. 'Op 18 juni komen er schapen naar het Rembrandtpark, die daar ook geschoren worden. Die wol wassen we, helemaal volgens de Middeleeuwse manier, in de Leidse gracht', aldus Vrugt. Daarna moet de wol gevold worden en dat doe je dus door verrotte urine in de wol te stampen. Verrotte plas maakt namelijk ammoniak vrij. Na dit proces is de wol uiteindelijk steviger. 'Even goed met je voeten in de soda en het is zo weer weg', vertelt Vrugt geamuseerd.
Iedereen mag zich aanmelden
De bedoeling van dit community-kunstproject is dat het toegankelijk is voor iedereen. In Museum De Lakenhal worden de uiteindelijke werken gehangen. In hetzelfde museum hangt al een schilderijreeks waar het maken van Leids Saai wordt weergegeven. 'Op een van de schilderijen zie je hoe de vollers, mannen die de wol en urine aanstampen, te werk gaan. We doen het zo traditioneel mogelijk dus we zoeken ook nog vollers. Iedereen mag zich aanmelden.'
Van Kade tot Zelfkant is onderdeel van de tentoonstelling 'Welkom in Leiden!?', die al sinds 2020 in het Singelpark te zien is. De stad van kunst en kennis, textielstad en stad van vluchtelingen, drie elementen die volgens de kunstenaressen samenkomen in Van Kade tot Zelfkant. Met deze tentoonstelling willen Vugt en Mathijsen terug stappen in de Leidse textiel- en migratiegeschiedenis door samen Saai te maken in het park. Het mobiele atelier is van 18 juni tot en met 27 augustus in het Singelpark te vinden. Voor bezoekers die niet zoveel met urine hebben zijn er ook veel andere manieren om te helpen.
