RIVM: 'Groot deel van besmettingen apenpokken in Haaglanden'

Bloedonderzoek in een laboratorium, foto ter illustratie
Bloedonderzoek in een laboratorium, foto ter illustratie © ANP
REGIO - Het aantal besmettingen met het apenpokkenvirus neemt ook in onze regio gestaag toe en risicogroepen gaan zelfs gevaccineerd worden tegen het virus. In totaal zijn nu bij 402 mensen in Nederland 'de apenpokken' vastgesteld. 'Waarvan het grootste deel zich bevindt in Amsterdam en regio Haaglanden', aldus het RIVM. Wat weten we nog meer over het virus en moeten we ons zorgen maken?

Wat is het apenpokkenvirus?

Het apenpokkenvirus, doorgaans 'de apenpokken' genoemd, is een virusinfectie die vooral voorkomt in West- en Midden Afrika. Het virus komt vooral voor bij knaagdieren, maar ook mensen raken steeds vaker besmet. Het behoort tot dezelfde familie als het pokkenvirus.

Kan ik het virus krijgen?

'Iedereen kan in principe besmet raken met het apenpokkenvirus', aldus het RIVM. Máár het Europese Centrum voor Ziektepreventie en -controle (ECDC) meldt dat het in veel gevallen gaat om homoseksuele mannen. Hoewel het aantal besmettingen stijgt in ons land, gaat dat volgens het RIVM in een veel lager tempo als bijvoorbeeld tijdens de coronapandemie. 'Dat is niet met elkaar te vergelijken.'

Hoe besmettelijk zijn apenpokken?

Het apenpokkenvirus is besmettelijk via huid-op-huidcontact en uitwisseling van lichaamssappen. Je kunt het virus van een mens of dier krijgen. Het virus verspreidt zich vrijwel niet via de lucht.

Wat zijn de symptomen?

De eerste aanwijzingen van een besmetting zijn onder meer koorts, hoofdpijn, rillingen en moeheid. Een aantal dagen daarna volgt uitslag met blaasjes, meestal eerst in het gezicht en dan naar de rest van het lichaam. De blaasjes worden op een gegeven moment korstjes, zoals op een wondje. Op het moment dat de blaasjes verschijnen, ben je besmettelijk voor anderen.

En als je besmet bent, wat moet je dan doen?

'Krijg je klachten, bel dan meteen met de huisarts of de GGD. Ook als je twijfelt', adviseert GGD Haaglanden. De GGD vraagt je vanaf dat moment in quarantaine te gaan. Wanneer de klachten voorbij zijn en alle korstjes van de huid zijn afgevallen, mag je uit quarantaine.

Is het gevaarlijk?

'Het is voor het eerst dat er een apenpokkenvirus rondgaat in Europa. Daarom is nog niet alle informatie bekend', alus GGD Haaglanden. Het virus lijkt voor de meeste mensen niet gevaarlijk, maar kan dodelijk zijn voor mensen met een heel zwakke afweer. Dat komt in Europa bijna nooit voor. Je kunt er wel een tijdje goed ziek van zijn. De ziekte verloopt bij het grootste deel van de patiënten mild. Na twee tot vier weken zijn de meesten volledig hersteld.

Vinden er in Zuid-Holland veel besmettingen plaats?

Het RIVM is terughoudend met het delen van informatie over de woonplaats van besmette personen, maar het is zeker dat het grootste deel van de besmettingen in Amsterdam en regio Haaglanden plaatsvindt. De GGD wil daarover zeggen dat het in Haaglanden gaat om 'tientallen' gevallen. 'Het aantal besmettingen is nu nog te laag om meer over de woonplaats van besmette personen bekend te maken', aldus een woordvoerder van het RIVM. 'Wanneer het aantal oploopt, zullen wij dat zeker wel gaan doen.'
<br/>Wereldwijd zijn inmiddels meer dan 6000 gevallen van apenpokken gemeld uit 58 landen. Ongeveer 80 procent van de infectiemeldingen komt uit Europa, meldt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Die organiseert later deze maand opnieuw een vergadering van de commissie die adviseert of de uitbraak reden is een wereldwijde crisissituatie uit te roepen. Die status is het hoogste alarmniveau binnen de WHO.

Is er een vaccin?

Ja. Het vaccin heet Imvanex en bestaat, net als sommige coronavaccins, uit twee doses. Na de eerste dosis volgt na 28 dagen de tweede dosis. En net als bij corona ben je dan niet direct optimaal beschermd: dat duurt dan nog zo'n veertien dagen.
© Shutterstock

En wanneer kun je een vaccin krijgen?

Nu krijgen alleen nog mensen een vaccin als ze in contact zijn geweest met iemand die besmet is met het apenpokkenvirus. Zorgminister Ernst Kuipers heeft gisteren bekend gemaakt dat mannen die seks hebben met andere mannen preventief gevaccineerd kunnen worden tegen het apenpokkenvirus. Het gaat specifiek om de groep die ook al het preventieve hiv-medicijn PrEP neemt. Deze mannen hebben vaker wisselende seksuele contacten.

Kan ik mij laten testen op het apenpokkenvirus?

'Als je symptomen hebt, kan je je laten testen', vertelt een woordvoerder van de GGD Haaglanden. 'Wij vragen mensen eerst de huisarts te bellen. Die beslist vervolgens of het verstandig is je te laten testen bij de GGD. Zodra de GGD een melding heeft ontvangen wordt de patiënt uitgenodigd voor nader onderzoek. Daarbij kunnen monsters afgenomen worden van de blaasjes en bijvoorbeeld uit de keel met wattenstaafjes, zoals mensen dat ook kennen van een coronatest.'