Haagse formatie duurt langer: geen coalitieakkoord voor de zomer
8 juli 2022, 13:38 • 3 minuten leestijd
DEN HAAG - De formatie in Den Haag gaat nog langer duren. Het is D66, VVD, GroenLinks, CDA en PvdA niet gelukt om voor het begin van de zomervakantie een coalitieakkoord te sluiten. Volgens de onderhandelaars is er inmiddels wel 'goede vooruitgang' geboekt en tijdens de vakantieperiode wordt er doorgewerkt. 'Ook vanaf de vakantieadressen', schrijven de onderhandelaars aan de gemeenteraad. De oppositie vindt het 'kwalijk' dat er nog geen akkoord is.
Vorige week liet CDA-prominent Piet Hein Donner, die de onderhandelingen in Den Haag leidt, al doorschemeren dat het einde van de onderhandelingen nog niet in zicht waren. De oorzaak hiervan is volgens hem de slechte financiële situatie van de stad. Die wordt vanaf 2026 erger, omdat de stad dan nog minder geld krijgt van het Rijk. Tegelijk worden veel dingen nu betaald uit eenmalige potjes, terwijl er structureel geld voor nodig is, zo zei hij.
De onderhandelaars van de partijen die nu ook het college vormen, boeken langzaam vooruitgang. 'Inmiddels kunnen wij melden dat we goede vooruitgang hebben geboekt bij het zoeken naar een gemeenschappelijk antwoord op de uitdagingen die onze stad kent', schrijven zij aan de gemeenteraad. 'Dat wordt een gemeenschappelijk antwoord waarin de (financiële) mogelijkheden en ambities in evenwicht zijn. Mede via de telefoon, mail en Teams zal het werken hieraan ook in de komende periode doorgaan. Ook vanaf de vakantieadressen.'
De onderhandelingen verlopen moeizaam, omdat er geen geld is. Bezuinigingen en lastenverzwaring zijn onvermijdelijk en er moeten pijnlijke keuzes gemaakt worden. Bij het maken van die keuzes helpt het niet dat de politieke verschillen tussen de partijen groot zijn. D66, GroenLinks en PvdA zeiden eerder al voorstander te zijn van lastenverzwaring om de problemen op te lossen. Voor de VVD en het CDA is lastenverzwaring juist uitermate moeilijk te verteren. De Haagse onderhandelingen draaien dus vooral om het verdelen van pijnlijke maatregelen.
Het betekent wel dat de formatie in Den Haag nog meer tijd in beslag zal nemen. Dat liep direct na de gemeenteraadsverkiezingen op 16 maart al vertraging op, omdat de eerste formatiepoging van Hart voor Den Haag mislukte. Te veel partijen willen niet met de grootste partij van de stad in een coalitie, vanwege het langslepende corruptieonderzoek naar de oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui.
D66, de tweede partij in Den Haag, slaagde in eerste instantie ook niet. De twee verkenners die voor D66 op pad werden gestuurd, stuitten net als in de eerste formatiepoging, op blokkades. CDA-prominent Donner lukte het half mei uiteindelijk wel om de vijf partijen uit de huidige coalitie aan tafel te krijgen. Maar in een stroomversnelling is de formatie dus nog altijd niet gekomen.
'Eerst poppetjes, dan inhoud'
Dat stoort de oppositie. 'Het is een kwalijke zaak', vindt Richard de Mos van Hart voor Den Haag. 'Deze stad kampt met heel veel crises. De wooncrisis, de energiekosten die voor vele mensen veel te hoog worden, Zuidwest in paniek. Er moet gewoon bestuurd worden en nu past het college op de winkel. Grote besluiten worden naar voren geschoven.'
Dat zegt ook Judith Klokkenburg van de ChristenUnie/SGP. 'Er is heel veel tijd verloren gegaan aan gesprekken over poppetjes en partijen die wel of niet met elkaar wilden', zegt zij. 'Pas sinds kort wordt er gesproken over de inhoud. Dat is slecht. De stad staat voor grote opgaven, maar schuift besluiten voor zich uit. Een beslissing over de permanente winteropvang voor dak- en thuislozen moet bijvoorbeeld nu genomen worden, maar dat gebeurt niet. Daardoor is er waarschijnlijk straks geen winteropvang.'
'Bende van de stad gemaakt'
Sebastian Kruis van de PVV hoopt dat de onderhandelingen alsnog mislukken. 'We hebben de afgelopen jaren last gehad van dit college en de partijen die daarin zitten', zegt hij. 'Dat heeft een bende van de stad gemaakt. Hopelijk kan er snel een einde gemaakt worden aan deze partijen en komen er nieuwe onderhandelingen met Hart voor Den Haag als grote aanjager daarvan.'
