Tekort aan drinkwater dreigt in regio, Dunea zoekt oplossingen

9 juli 2022, 20:20 • 4 minuten leestijd

REGIO - Bij duinwaterbedrijf Dunea dreigen rond 2030 grote tekorten aan water te ontstaan. Dit komt met name door de onverwacht snelle groei van het aantal inwoners van het verzorgingsgebied. Behalve de Haagse regio omvat dit het gebied dat van de Bollenstreek, via Leiden en Zoetermeer tot aan de buitenrand van Rotterdam loopt. De kans bestaat dat het concern over acht jaar niet meer aan de vraag kan voldoen.

'We zitten nu al tegen onze grens aan', zegt Willemijn Bouland-Oosterwijk, hoofd Strategie bij Dunea. 'Alle seinen staan op rood.' Om problemen te voorkomen, hoopt Dunea nieuwe waterbronnen in gebruik te kunnen nemen. Het bedrijf heeft onder meer zijn oog laten vallen op het Valkenburgse Meer. Na de zomer begint daar een proef die tot 2025 duurt. Het water gaat dan vanaf het innamepunt op ongeveer honderd meter van de oever, via een pijpleiding naar een tijdelijk gebouw op het parkeerterrein naast het meer. Daar wordt het gezuiverd, zodat het als drinkwater is te gebruiken.

Dunea verzekert dat deze proef geen nadelige gevolgen voor het milieu heeft. Een zeef zal bijvoorbeeld verhinderen dat vissen, kleine diertjes en planten in de installatie terecht kunnen komen. Ook hoeft niemand bang te zijn dat het Valkenburgse Meer veel minder diep wordt: de plas krijgt z'n water van de Oude Rijn die het meer volgens Dunea continu aanvult.

Dat de verwachtingen hooggespannen zijn, is het gevolg van een drastisch bijgestelde prognose van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Eén à twee jaar geleden maakte het CBS bekend dat de bevolkingsgroei veel sneller stijgt dan was gedacht. 'In 2040 wonen er waarschijnlijk 255.000 mensen méér in ons gebied dan in 2020', aldus Bouland-Oosterwijk. Dunea ging in haar beleid al wel uit van een groei van de vraag naar drinkwater, maar had met zó'n enorme toename geen rekening gehouden. 'Het bleek dat we onze plannen tien jaar moesten versnellen.'

Op dit moment voorziet het bedrijf ruim 1,3 miljoen mensen van drinkwater. Samen met tal van bedrijven en instellingen zijn zij goed voor een verbruik van 85 miljard liter per jaar. In 2030 zal naar schatting 95 miljard liter nodig zijn. Tien jaar later is dat naar verwachting zelfs meer dan 100 miljard liter per jaar. De huidige bronnen kunnen dit niet bolwerken. Het gaat hierbij om de Maas en de Lek die het water leveren dat na een voorzuivering over een afstand van 80 kilometer via immense buizen naar het duingebied tussen Katwijk en Monster gaat. Daar zakt het in de bodem die een natuurlijk filter vormt. Nadat het daaronder vandaan is gepompt, zorgen aanvullende zuiveringsprocessen ervoor dat er bij de consument schoon drinkwater uit de kraan komt.

Niet alleen het Valkenburgse Meer kan soelaas bieden, ook heeft Dunea haar hoop op een tweede potentiële bron gevestigd. Deze bevindt zich onder de zoetwaterbel in het duingebied Meijendel. Daar zijn nog twee andere lagen. De onderste bevat zout water, maar het is niet of nauwelijks rendabel om dit naar drinkwater te transformeren. De middelste laag is daarentegen gevuld met zilt water en daar weten de onderzoekers van Dunea wel raad mee, omdat het minder bewerkelijk is om dit voor de consument geschikt te maken.

In januari begon daarom een proef waarbij dit zilte water van een diepte tussen de 80 en 110 meter onder Meijendel vandaan wordt gehaald. De pomp- en filterinstallaties staan in een loods op het terrein achter de Watertoren in Scheveningen. Vooralsnog levert dit voldoende drinkwater op voor tweeduizend personen. Ook dit onderzoek duurt nog drie jaar. Bij succes, en als er geen negatieve effecten voor het milieu zijn te verwachten, kan de capaciteit flink worden uitgebreid: Dunea denkt dan via deze methode 5 miljard liter drinkwater per jaar te kunnen produceren.

Het duingebied Meijendel tussen Scheveningen en Wassenaar

De eerste resultaten van het project met het grondwater uit Meijendel zijn alvast veelbelovend, vertelt Bouland-Oosterwijk: 'Op beide doelstellingen doet deze pilot wat we hoopten.' De groeiende onbetrouwbaarheid van de Maas en de Lek zorgt er intussen voor dat de zoektocht naar nieuwe bronnen onverminderd doorgaat.

Om te zien wat in haar gebied de mogelijkheden zijn, wil Dunea in beeld krijgen op welke locaties eventueel bezwaren kunnen bestaan tegen de aanleg van nieuwe pijpleidingen en de bouw van pomp- en zuiveringsinstallaties. Volgens Dunea is de steun van de gemeenten, waterschappen, de provincie en het Rijk hierbij noodzakelijk.

'We kunnen het allemaal niet alleen oplossen', aldus Nicole van Veldhoven, communicatieadviseur van Dunea. 'We hebben een bewustwording en betrokkenheid van diverse overheden nodig om ons de benodigde vergunningen te verstrekken en om gebieden voor de waterwinning te reserveren en te beschermen.'

Heel belangrijk is volgens Dunea ook dat de klant voortaan veel bewuster met water omgaat. Een aantal tips: probeer niet langer dan vijf minuten onder de douche te staan, gebruik een waterzuinige douchekop en zorg voor een toilet dat zowel met veel als met weinig water kan spoelen. 'Zo kunnen we samen de vraag wat afremmen', zegt Van Veldhoven. 'Iedereen vindt het heel vanzelfsprekend dat er water uit de kraan komt als je deze opendraait', voegt haar collega hier nog aan toe. 'Maar niemand vraagt zich af waar dat water vandaan komt.'