Wat te doen in noodsituatie? Vijf tips om veilig in zee te zwemmen

De meeste stranden langs de kust worden in de zomermaanden bewaakt door lifeguards. Zij kennen de situatie het beste en geven met waarschuwingsvlaggen aan of er veilig gezwommen kan worden. Er zijn verschillende vlaggen. Hangt er een roodgele vlag, dan betekent dit alleen dat er een lifeguard aanwezig is op het strand. Dit betekent dus dat er altijd iemand in de buurt is.

Mocht er sprake zijn van een bijzondere situatie dan hangt er nog een andere vlag. Een gele vlag betekent dat de zee gevaarlijk is, vaak omdat er een harde wind of een sterke stroming staat. Het wordt dan afgeraden om dieper dan tot je knieën de zee in te gaan. Deze vlag wapperde afgelopen zaterdag op het strand van Scheveningen en de lifeguards waarschuwen dat deze de komende dagen ook gebruikt kan worden.

Mocht de situatie nog gevaarlijker worden, dan wordt de rode vlag gebruikt. Dan dreigen hoge golven of onweer. De lifeguards raden iedereen dan af om het water überhaupt in te gaan. Dus ook niet tot je knieën. Het laatste waarschuwingsteken is een oranje windzak. Die wordt opgehangen als de wind van land naar zee waait. Baden en zwemmen is wel mogelijk, maar het wordt afgeraden om rubberbootjes of luchtbedjes te gebruiken omdat het gevaar dreigt dat je weg drijft van de kust en niet meer terug kunt komen.

Het verstandigst is het om dichtbij het strand te blijven en niet dieper dan je knieën het water in te gaan. Wil je toch een stukje zwemmen? Ga dan niet steeds verder van de kust af, maar zwem parallel aan het strand. Op die manier kun je toch een flink stuk zwemmen, zonder te ver van de kust te gaan.

Zelfs de beste zwemmers kunnen in de problemen raken en ver afdrijven. In september vorig jaar moest een vrouw tien kilometer uit de kust van Wassenaar gered worden nadat ze 'gewoon een stukje ging zwemmen'. Vandaar dat het altijd verstandig is om samen met iemand anders te gaan zwemmen. Zeker met kinderen is het belangrijk dat er iemand meegaat. Het beste is om kinderen altijd binnen armslengte te houden.

Het gevaar van de zee zit voor een belangrijk deel in de stromingen die er onder de oppervlakte zijn. Vooral waar het water rustig is, kan het gevaarlijk zijn. Daar ontstaan dan zogenaamde muien. Een mui is een opening tussen twee zandbanken, waarin het water snel en met veel kracht naar de zee terugstroomt. 'Een golf komt naar het strand toe, maar dat water trekt ook weer terug de zee in', legt Sander Zeilstra van Reddingsbrigade Nederland uit. 'Het water gaat een weg zoeken tussen de zandbanken en daardoor ontstaat er een geul met een sterke stroming.' De Reddingsbrigade roept dan ook op om op die plekken niet te gaan zwemmen.

'Je herkent een mui aan een gladde zee of een stuk waar de golven minder breken', aldus Zeilstra. Volgens hem komen muien de laatste tijd veel voor. 'De plaats van een mui kan per dag verschuiven, daar moet men rekening mee houden.' Strandgangers kunnen bij de plaatselijke reddingsbrigade op de stranden vragen waar de muien zich bevinden.

Mocht je toch in een mui terechtkomen dan is het belangrijk om niet tegen de stroming in te gaan zwemmen. Deze is namelijk te sterk. 'Het water stroomt met zo'n 10 tot 12 kilometer per uur terug naar zee. Daar zwemt een Olympische zwemmer niet eens tegenop', zegt Zeilstra. Je kunt je beter eerst door de stroming mee laten voeren en als de stroming minder wordt evenwijdig aan de kustlijn uit de mui te zwemmen. Daarna kun je schuin terug naar de kust zwemmen.

Op hete dagen is het altijd extra druk op het strand. De kans dat een kind er op een onbewaakt moment even vandoor gaat en niet direct terug te vinden is, is dan ook een stuk groter. Bij de reddingsposten en de meeste strandpaviljoens zijn polsbandjes af te halen waarop je je contactgegevens kunt zetten. Zoekgeraakte kinderen worden met deze polsbandjes sneller herenigd met hun ouders.

Daarnaast is het ook altijd goed om een herkenbaar punt af te spreken voor het geval je elkaar kwijtraakt. Dit kan een Nijntje-strandpaal zijn, maar ook een reddingspost. Een voordeel is het als het afspreekpunt duidelijk zichtbaar is vanaf het water. Dan is het afspreekpunt ook gelijk een goed oriëntatiepunt voor tijdens het spelen of zwemmen in zee.

Zwemmen in de zee is nooit helemaal zonder risico. Vandaar dat het belangrijk is dat je weet wat je moet doen in het geval van een noodsituatie. Ben je in het water en lukt het je niet om terug naar de kust te zwemmen? Blijf dan op een plek liggen en probeer door met beide armen te zwaaien de aandacht van mensen op het strand te trekken.

Zie je dat iemand anders in problemen is? Bel direct 112 en schakel de lifeguards in. Gaat het om iemand die in de zee in de problemen is? Vraag dan iemand anders om de hulpdiensten in te schakelen en hou zelf de drenkeling constant in de gaten totdat de lifeguards of andere hulpdiensten ter plaatse zijn.