Winkels staan ineens weer vol zonnebloemolie, maar wel fors duurder

Zonnebloemolie in de supermarkt
Zonnebloemolie in de supermarkt © ANP
REGIO - Een paar weken geleden was iedereen nog druk aan het hamsteren om zonnebloemolie in huis te halen. Die zou schaars worden, omdat het merendeel van de productie uit Oekraïne komt. En daar is het oorlog. Nu staan de winkels juist weer helemaal vol met zonnebloemolie, maar wel tegen fors hogere prijzen. Ondertussen hangen wel nog overal bordjes in de supermarkt dat producten misschien geen zonnebloemolie bevatten, terwijl dat wél op het etiket staat.
De prijs van zonnebloemolie is sinds de oorlog in Oekraïne ongeveer verdrievoudigd. Kostte een fles een jaar geleden nog ongeveer een euro, inmiddels betaal je voor diezelfde fles tussen de 3 en 4 euro. 'Wij hebben alweer een tijdje gewoon zonnebloemolie in het schap staan, dat klopt', vertelt Renate Oud. Zij werkt bij buurtsuper Van den Berg aan de Vlierboomstraat in Den Haag. 'Hoe dat kan? Nou, daar heb ik geen onderzoek naar gedaan', zegt ze.
'Ik heb niet het idee dat er nu nog wordt gehamsterd. Mensen zijn inmiddels wel voorzien. Nee, over de prijs klagen doen ze niet. Iedereen weet wel dat alles als een raket omhoog is geschoten.' Als voorbeeld noemt Oud naast de olie ook nog de pakjes roomboter. 'Die kosten begin dit jaar nog 2,50 per stuk. Nu al 4,30 euro.'

'Alles lijkt ineens wel uit Oekraïne te komen'

Wat dat met Oekraïne te maken heeft, weet ze niet. 'Die koeien staan gewoon hier in de wei en eten Nederlands gras', zegt ze. Bij buurtsuper 't Rooie Dorp in Alphen aan den Rijn klinkt een soortgelijke verbazing. 'Alles lijkt ineens wel uit Oekraïne te komen', lacht medewerker Berry. 'Dat is natuurlijk grote onzin. Maar dat alles duurder is geworden, dat staat vast. Ook de zonnebloemolie, ja.' Die is in zijn Alphense winkel ook weer volop verkrijgbaar.
Schappen vol zonnebloemolie bij deze Haagse Albert Heijn
Schappen vol zonnebloemolie bij deze Haagse Albert Heijn © Omroep West
'Ja hoor, het hele schap staat vol. Ik kan ook weer genoeg bestellen, dat maakt allemaal niet uit.' Dat lijkt wel bijzonder, want de oorlog in Oekraïne is nog in volle gang. Hoe zit dat? Retaildeskundige Paul Moers heeft wel een idee. 'Het is daar inderdaad oorlog, maar de voorraden liggen er wel. Ze zijn toch in staat geweest om met vrachtauto's en treinen het nodige deze kant op te krijgen. Wij betalen hier in het westen goede prijzen, dus daarom gaan wij voor. Dat is lullig, maar ik kan het ook niet helpen.'

'Hogere prijzen zijn logisch'

De hogere prijzen noemt Moers logisch. 'De schaarste blijft. Je kunt het spul ook niet met schepen vervoeren, want de haven in Odessa wordt bijvoorbeeld voortdurend gebombardeerd. Maar zolang de Russen doorgaan, zullen de prijzen hoog blijven.'
Ondertussen hangen in de supermarkten dus nog bordjes dat er in sommige producten geen zonnebloemolie zit, terwijl dat wel op de verpakking staat. Dat lijkt gek, nu er weer olie ons land binnenkomt. Waarom stoppen ze er niet weer gewoon zonnebloemolie in, als dat toch beschikbaar is?

Industrie heeft veel meer olie nodig

Cindy van der Velden is van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel in Leidschendam. Zij zijn de brancheorganisatie van supermarkten en foodservicebedrijven. Weet zij hoe dit zit? 'In april van dit jaar hebben wij afspraken gemaakt met de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit en het ministerie van VWS. Er was toen een groot tekort aan flessen voor de consument, maar ook aan olie voor de industrie.'
Mededeling over zonnebloemolie in een filiaal van Aldi
Mededeling over zonnebloemolie in een filiaal van Aldi © Omroep West
Die gebruikt de zonnebloemolie bijvoorbeeld in margarine en koekjes, maar ook om chips in te bakken. 'Heel fijn dat er ruimte was om andere oliën te gebruiken en dat niet alle verpakkingen opnieuw bestickerd hoefden te worden', zegt ze. 'In de winkels is wel een mededeling opgehangen dat het etiket soms dus niet meer klopte.'

Supermarkt zoekt alternatieven

De supermarkten zijn ondertussen voor hun klanten op zoek gegaan naar alternatieven. 'Veel flessen komen nu bijvoorbeeld uit Spanje of andere landen', zegt Van der Velden. 'Daardoor zijn de schappen nu weer gevuld.'
Voor de industrie is er nog niet genoeg zonnebloemolie beschikbaar, legt ze uit. 'De volumes die in de voedselindustrie gebruikt worden, zijn veel groter dan die in flessen voor consumenten zit. Daarom is er nog sprake van tekorten.'

Niet alle oliën mogen zonnebloemolie vervangen

Tot het einde van het jaar mag de industrie dus nog andere olie gebruiken, ondanks dat er 'zonnebloemolie' op het etiket staat. 'Notenolie mag trouwens niet, vanwege allergieën.' Over een mogelijk nieuw tekort aan olie in flessen voor de supermarkten heeft het CBL nog niks vernomen. 'Nee hoor, we hebben het idee dat het nu wel weer goed loopt.'