Dansers uit Oekraïne oefenen voor groot optreden in Londen: 'Oorlog onder de aandacht houden'

'Dat is één van de grootste podia ter wereld', beseft de 28-jarige balletdanser Alexis Tutunnique. Hij was begin dit jaar met land-/leeftijdsgenoot Stanislav Olshanskyi en voormalig prima ballerina Igone de Jongh bezig aan een theatertour door Nederland, op het moment dat er oorlog uitbrak in Oekraïne. 'Die tour heeft ons gered, want we zouden het land niet meer hebben kunnen verlaten.'

Sinds dit voorjaar worden meer dan 150 vluchtelingen opgevangen bij het voormalig Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Onder hen bevinden zich zo'n 65 dansers uit de nationale theaters van onder andere Kiev en Charkov. Onder artistieke leiding van Igone de Jongh vormen zij The United Ukrainian Ballet Company ('het verenigd Oekraïens balletgezelschap').

Voor hun eerste gezamenlijke optredens zijn ze uitgekomen bij de klassieker Giselle (uit 1841), één van de oudste balletten en minstens net zo belangrijk als Hamlet voor de toneelwereld. Het liefdesverhaal is bewerkt door de gerenommeerde Russisch-Amerikaanse choreograaf Alexei Ratmansky. 'Ze hebben Giselle gekozen omdat het een tragedie is', verklaart Ksenia Novikova (38), één van de hoofdrolspelers.

'Maar op het einde is er hoop dat alles goed zal komen. Ik denk dat we dat gevoel van hoop ook op onszelf moeten overbrengen.' Haar familie verblijft sinds de oorlog is begonnen in Portugal. Zelf heeft ze ongeveer anderhalve maand in Hongarije landgenoten geholpen de grens te passeren, maar daarna besloot ze haar 20-jarige loopbaan als professioneel balletdanseres weer op te pakken.

Gevraagd of het een dubbel gevoel geeft om te dansen terwijl er in haar eigen land een gevecht op leven en dood wordt gevoerd, antwoordt Ksenia bevestigend. 'Al dansen we geen Don Quichot ofzo. We staan op het podium om bij elkaar te blijven en te vertellen wat er in ons land gebeurt. Weet je, de wereld raakt gewend aan de oorlog in Oekraïne. Elke dag is er minder aandacht en minder begrip voor. Dus we moeten het onder de aandacht houden.'

Volgens collega-danser Alexis Tutunnique is het lastig voordat hij het podium opgaat. Maar eenmaal op de planken voelt hij zich als het ware 'ontkoppeld van de echte wereld', vertelt hij tussen de repetities door. 'Je gaat volledig op in je rol. Dit voelt voor mij een beetje als antidepressiva. Na afloop kijk je op je telefoon en word je weer herinnerd aan bommen die neer worden gegooid, kinderen en vrouwen die sterven. Daar kun je niet niet aan denken.'

'Het is net een film', vult Stanislav Olshanskyi aan. 'Soms lijkt het alsof dit het normale leven is. Maar als je thuiskomt en het nieuws ziet, begrijp je dat het nog steeds niet normaal is. Het is een compleet ander leven.' Alexis: 'Veel mensen gaan dood, steden worden vernietigd. En je kan er niks tegen doen. Alleen schreeuwen om hulp.' Voor dat laatste is de voorstelling dus mede bedoeld.

Alle opbrengsten van de kaartverkoop komen ten goede aan een stichting die de Oekraïense ballet- en danscultuur beschermt, ondersteunt en verspreidt. Na een korte tournee door Nederland vertrekt het dansgezelschap naar de Engelse hoofdstad Londen om op te treden in het Coliseum, een beroemd operagebouw. 'Een eer', noemt Ksenia het. 'Het publiek is daar heel intelligent. We willen hen kunst van een hoog niveau laten zien.'

Welke dromen zij verder nog heeft voor de toekomst? 'Vrede in mijn land, maar niet alleen daar. De wereld moet stoppen met gek worden over geld en militair geweld.' Stanislav: 'Ik hoop dat Poetin (de president van Rusland, red.) sterft. Het liefst vandaag nog.' Alexis: 'Daar bidden we elke dag voor. En voor de levens van al onze broeders en zusters in Oekraïne. We kunnen niet wachten tot de oorlog voorbij is.'